สติปัฏฐานเกิดทางปัญจทวารได้หรือไม่

ถ. มีผู้สงสัยว่า สติปัฏฐานเกิดทางปัญจทวารได้หรือไม่

สุ. คำถามนี้เคยตอบแล้ว และคงจะไม่หมดไปง่ายๆ แต่ถ้าคิดถึงว่า การรู้ชัดทางมโนทวารที่เป็นวิปัสสนาญาณ ในขณะนั้นไม่ได้ปราศจากปัญจทวารวิถีเลย เพราะถ้าไม่มีปัญจทวารวิถี มโนทวารวิถีจะรู้รูปอะไร และจิตก็เกิดดับสลับกันเร็วมาก แม้เป็นทางมโนทวารวิถีที่เป็นวิปัสสนาญาณก็จริง แต่ไม่มีใครสามารถกีดกั้น มหากุศลญาณสัมปยุตต์ไม่ให้เกิดสืบต่อสลับทางปัญจทวารด้วย และการที่ มโนทวารวิถีจิตจะรู้แจ้งในลักษณะของอารมณ์ จะต้องมีปัญจทวารวิถีเพื่อที่จะได้รู้ชัดในลักษณะของรูปแต่ละรูป

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 1521