คุณแม่ผมฟังอาจารย์
ถ. เทวดา พระพรหมก็สามารถบรรลุเป็นพระอรหันต์ได้ ใช่ไหม
สุ. ได้ ถ้าเหตุสมควรแก่ผล และไม่ได้เกิดในอบายภูมิ ไม่ได้เกิดเป็น สัตว์ดิรัจฉาน ไม่เกิดในนรก ไม่เป็นเปรต ไม่เป็นอสุรกาย อย่างม้ากัณฐกะตายแล้ว ไปเกิดเป็นกัณฐกเทพบุตร ลงมาเฝ้าฟังพระธรรม บรรลุเป็นพระโสดาบัน
ถ. มีหลักฐานอะไร
สุ. ในพระไตรปิฎก
ถ. … (ได้ยินไม่ชัด)
สุ. ที่เขาพูด เขาก็อ้างพระไตรปิฎกเหมือนกัน เขาพูดเองหรือ
ถ. ในกาลามสูตรบอกว่า เชื่อตามตำราไม่ได้
สุ. ถูก แต่คนที่อ้าง เขาเอามาจากไหน เขาคิดเอาเองหรือ
ถ. มีคนบอกว่า ชาติก่อนผมเป็นม้าศึกตายที่อยุธยา …
สุ. ข้อสำคัญที่สุด เขาทำอย่างไร เขาจึงบอกได้
ถ. เขาหลับตา
สุ. อยู่ดีๆ เขาหลับตา และเราก็เชื่อ
ถ. นั่นสิ มีหลายเรื่องที่กังขา สงสัย ว้าวุ่น ...
สุ. อะไรก็ตามที่ไม่ทำให้เราเกิดปัญญาความรู้ความเข้าใจขึ้น ทิ้งไปให้หมด เพราะไม่ใช่สาระ ไม่ใช่สิ่งที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงว่า เป็นจุดประสงค์ของการฟังธรรม
ถ. สาธุ แต่ตอนนี้ผมลังเลแล้ว เพราะผมได้ยินสิ่งที่อาจารย์พูด ผมไม่เคยได้ยินมาก่อน มีปัญหาก็ซักถามได้ คุณแม่ผมฟังอาจารย์จนพยายามมาล้างสมองผม ผมก็ไปมาหลายสำนักแล้ว ทำให้ผมเปรอะไปหมด ทำให้ผมวุ่นวาย ว้าวุ่น เป็นอะไร ก็ไม่รู้ ผมฟังอาจารย์พูด ทำให้ผมเริ่มหนักใจตัวผมเอง
สุ. ความปรารถนาดีมาก อุดมการณ์ทุกอย่างน่าสรรเสริญที่สุด จะหาคนอย่างนี้ก็ยากที่เสียสละ ทุกอย่างพร้อมหมด ขอให้เพียงแต่มีพระธรรม ความเข้าใจ ที่ถูกต้อง ที่จะไม่ทำให้คนอื่นพลอยเข้าใจผิดไปด้วย อันนี้สำคัญมาก
ถ. ผมเข้าใจตัวเองแล้วว่า จริงๆ แล้วผมยังไม่รู้จริง ผมรู้เพียงว่า พระธรรม ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ ย่อลงมาเหลือ ๓ ข้อที่จะปฏิบัติ และที่จะเรียนรู้ จริงๆ คือ เรื่องเดียว ท่านสอนเรื่องความทุกข์ อะไรก็ทุกข์
สุ. แต่ทุกขอริยสัจจะต้องเป็นไตรลักษณะ ต้องแยกออกไป