ในครั้งพุทธกาลมีรถยนต์ไหม
ปัญหาแรก คือ ในครั้งพุทธกาลมีรถยนต์ไหม ถ้าเป็นอย่างนั้นเวลาที่มีสิ่งใดใหม่ขึ้นมาก็ต้องเพิ่มเข้าไป ไม่ว่าจะเป็นรถยนต์ เป็นโทรศัพท์ เป็นจรวด เป็นอะไรๆ ก็ต้องใส่เข้าไปหมด พระผู้มีพระภาคทรงรู้แจ้งธรรมทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ในอดีตนับประมาณไม่ได้ว่ามีอะไรเกิดขึ้น รวมทั้งข้างหน้าด้วยนับประมาณไม่ได้เลย ทรงรู้แจ้งหมด แต่เหตุใดจึงไม่ทรงแสดงไว้ว่าอีก ๑๐ ปีต่อไปจะมีอะไร อีก ๑๐๐ ปีต่อไปจะมีอะไร อีก ๑,๐๐๐ ปีต่อไปจะมีอะไร อีก ๒,๐๐๐ ปีต่อไปจะมีอะไร แต่ทรงแสดงสิ่งที่เป็นความจริงทุกกาลสมัย คือ ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ รถยนต์มีอะไรบ้าง มีสีสันวรรณะไหม มีเสียงไหม มีอ่อน มีแข็ง มีเย็น มีร้อนบ้างไหม
ถ้าส่วนใดจะเป็นอันตรายกับกายปสาท มีดในอดีตมีไหม ของที่คมเป็นอาวุธที่เป็นอันตรายต่างๆ ก็มี ไม่ใช่ว่าไม่มี แล้วการรู้สภาพธรรมตามความเป็นจริงจะไม่พ้นจากตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ไม่ว่าจะเป็นพระอริยเจ้าในครั้งที่ยังไม่ปรินิพพาน หรือว่าหลังปรินิพพานแล้ว ๑๐๐ ปี ๒๐๐ ปี ๕๐๐ ปี ๑,๐๐๐ ปี ๒,๐๐๐ ปี ๕,๐๐๐ ปี หรือว่ากี่พันปีก็ตาม พระอริยเจ้าทั้งหลายไม่มีความสงสัยในลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ เพราะท่านรู้แจ้งสภาพปรมัตถธรรม
และถึงแม้ท่านจะรู้ว่าสิ่งนั้นเป็นอะไร สติก็ระลึกว่า ความรู้เช่นนั้นก็เป็นนามธรรมชนิดหนึ่ง ซึ่งเป็นเรื่องของการเจริญปัญญาอย่างละเอียดมากทีเดียว ซึ่งจะไม่พ้นโลก ๖ โลก [แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 121]
