ไม่ทราบว่าเป็นปรมัตถ์อย่างไร

ถ. อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา พวกเดียวกันหรือไม่ กล่าววนกัน ฟังๆ แล้ว ก็วนอยู่อย่างนี้เองไม่ไปไหน ผู้ที่จะรู้ได้ ก็ต้องเป็นผู้ปฏิบัติใช่ไหมครับ

สุ . จะให้ไปไหน นอกจากตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เป็นผู้ที่รู้ลักษณะของสติ จึงจะรู้ว่าไม่ใช่สมมติบัญญัติ มีปรมัตถธรรม สติกำลังระลึกรู้ในลักษณะที่เป็นปรมัตถธรรม แต่ถ้าผู้ใดไม่รู้ลักษณะของสติ หาปรมัตถธรรมไม่ได้ มีแต่สมมติบัญญัติทั้งนั้น เห็นอะไรก็เป็นสัตว์ เป็นบุคคล เป็นวัตถุสิ่งนั้นสิ่งนี้ ไม่ทราบว่าเป็นปรมัตถ์อย่างไร เพราะเหตุว่าไม่รู้ลักษณะของสติ ว่าสติที่เป็นสติปัฏฐานนั้นระลึกอย่างไร จึงเห็นว่าสภาพธรรมทั้งหลายไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน เป็นแต่ลักษณะของสภาพธรรมแต่ละชนิด แต่ละลักษณะ เป็นนามธรรมบ้าง เป็นรูปธรรมบ้างทางตา หูจมูก ลิ้น กาย ใจ

จะเป็นธรรมเรื่องใดก็ตาม จะเป็นเรื่องมาร จะเป็นเรื่องเทพ จะไม่พ้นไปจากตาหู จมูก ลิ้น กาย ใจ แต่ขอให้ทราบว่า ขณะนั้น อะไรกำลังกำบังตาท่านหรือไม่ ที่จะไม่ให้รู้สภาพธรรมตามปกติ ตามความเป็นจริง [แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 295]