นิยมพระป่าที่ออกธุดงค์

ถ. อาจารย์พูดถึงการอบรมปัญญา สมมติว่าตอนนี้เรานิยมพระป่าที่ออกธุดงค์ เรามักจะได้ยินว่า พระป่าท่านไปธุดงค์ในป่าเขาลำเนาไพรที่ไม่มีมนุษย์อยู่ อาจจะไปเผชิญกับสิงสาราสัตว์หรือความทุกข์ยาก ก็จะทำให้เห็นทุกข์ เพื่อได้บรรลุธรรม ไม่ทราบว่าวิธีนี้จะตรงกับที่อาจารย์สอนไหม คือถ้าเป็นแบบนี้จะบรรลุธรรมได้ไหม โดยไม่ต้องอบรมปัญญา

สุ. ไม่ได้เลย ไม่ตรง และบรรลุธรรมไม่ได้เลย เพราะปัญญาเท่านั้นที่จะบรรลุธรรม คือรู้แจ้งอริยสัจจธรรมได้

ถ. ทีนี้สมมติว่าเข้าไปอยู่ในป่า อย่างที่เราอ่านหนังสือบ่อยๆ อาจจะมีเทวดามาพูดโต้ตอบกัน พูดคุยกันทางธรรมแล้วปัญญาเกิด ความทุกข์ที่มีมากๆ อาจจะสอนตามธรรมชาติ แล้วทำให้รู้ธรรม ไม่ทราบว่าอย่างนี้จะได้หรือเปล่า

สุ. บรรลุธรรมนั้น บรรลุอย่างไร

ถ. ก็อย่างที่เราอ่านหนังสือกันบ่อยๆ พระป่าท่านก็บอกว่า ท่านบรรลุธรรม ท่านมองเห็นสัจจธรรม

สุ. สัจจธรรม คือเดี๋ยวนี้หรือเปล่า

ต. ก็ไม่รู้ซีคะ

สุ. ไม่รู้ก็คือไม่รู้ ใครปฏิบัติอย่างไรเราก็ไม่รู้ ใครคิดว่าตัวเองบรรลุ เราก็ไม่รู้ คนอื่นว่าคนนั้นคนนี้บรรลุ เราก็ไม่รู้ แทนที่จะเป็นไม่รู้ก็ขอให้เป็นปัญญาของเราเอง ที่รู้หนทางว่าการที่จะรู้แจ้งอริยสัจจธรรมเป็นพระอริยบุคคลได้นั้น เพราะปัญญารู้อะไร และอบรมเจริญปัญญาขึ้นได้อย่างไร

ถ. คือพระส่วนใหญ่พอบวชเสร็จ ท่านก็ต้องเรียนในวัดบ้างเล็กน้อย

สุ. นั่นเป็นเรื่องของท่าน แต่เรื่องของเราก็คือ จะต้องรู้ว่าปัญญารู้อะไร จึงจะเป็นพระอริยบุคคลได้ มิฉะนั้น ก็จะเป็นผู้ตื่นเต้นง่าย ใครบอกว่าอะไรก็เชื่อ พระผู้มีพระภาคมิได้ทรงมอบให้บุคคลหนึ่งบุคคลใดเป็นศาสดาแทนพระองค์ พระธรรมที่พระองค์ทรงแสดงไว้แล้วเป็นศาสดาแทนพระองค์ ผู้ที่ศึกษาพระธรรมเข้าใจแล้วรู้ว่า การปฏิบัติถูกคืออย่างไร การปฏิบัติผิดคืออย่างไร ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 9