พระไตรปิฏกประมวลคำสอนของพระผู้มีพระภาค
ถ. ถ้าพระไตรปิฏกมีความสำคัญจริง ทำไมพระผู้มีพระภาคไม่ทรงสั่งสอนให้บรรดาสาวกท่องพระไตรปิฏกไว้เลย ก่อนที่พระองค์จะดับขันธ์ปรินิพพาน เพราะว่าในสมัยพระพุทธองค์ก็ไม่ได้คิดที่จะทำพระไตรปิฏกไว้ เพื่อสอนให้เป็นวิธีที่ง่าย ที่สุด
สุ. ก่อนอื่นต้องเข้าใจให้ถูกต้องว่า พระไตรปิฏกคืออะไร มาจากไหน เมื่อ ศึกษาพิจารณาแหล่งที่มาของพระไตรปิฏกแล้ว ก็จะรู้ว่าพระไตรปิฏกคือ ธรรมที่ประมวลคำสอนของพระผู้มีพระภาคใน ๔๕ พรรษา และแยกออกเป็นพระวินัย ส่วนหนึ่ง พระธรรมส่วนหนึ่ง และพระธรรมนั้นก็แยกเป็นพระสุตตันตปิฏกส่วนหนึ่ง เป็นพระอภิธรรมส่วนหนึ่ง ท่านพระอานนท์และท่านพระเถระทรงจำพระธรรมวินัยสืบทอดต่อๆ กันมา จนกระทั่งจารึกไว้เป็นพระไตรปิฏกนั่นเอง
ความจำของแต่ละคนนั้นไม่เท่ากัน ลองอ่านพระสูตรสักสูตรหนึ่ง ตั้งแต่ต้น เริ่มตั้งแต่ข้าพเจ้าได้สดับมาแล้วอย่างนี้ (ข้าพเจ้าคือท่านพระอานนท์) สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาค ประทับ ณ พระวิหารเชตวัน อารามของท่านบิณฑิกเศรษฐี ใกล้พระนครสาวัตถี ต่อจากนั้นก็ดำเนินเรื่องไปโดยละเอียดมาก
เริ่มตั้งแต่ในเวลาเช้าที่ยังไม่ถึงเวลาเสด็จบิณฑบาต พระผู้มีพระภาคทรงพระดำริว่าควรที่จะได้สนทนากับพราหมณ์ชื่อนั้น ณ สถานที่นั้น จึงเสด็จไปยังสำนักของพราหมณ์นั้น ทรงปราศัย ทรงสนทนาโต้ตอบ เมื่ออ่านพระสูตรนั้นจบแล้ว มีใครบ้างที่จำพระสูตรนั้นได้ตั้งแต่ต้นจนจบ แต่ท่านพระอานนท์เถระเป็นเอตทัคคะในทางทรงจำ ขณะที่ท่านฟังพระธรรมนั้น คติคือทางของปัญญาของท่านนั้นพร้อมด้วยสติสัมปชัญญะ สามารถที่จะไตร่ตรองธรรมนั้นเกี่ยวเนื่องกันไปถึง ๖ หมื่นข้อ
ฉะนั้น จะเห็นได้ว่าความสามารถของบุคคลในครั้งโน้น กับบุคคลในครั้งนี้ที่ผิดกันมาก ๒๕๐๐ กว่าปีมาแล้วกับสมัยปัจจุบัน ซึ่งเมื่อจะเทียบเคียงสติปัญญากัน ก็ควรเทียบเคียงในเรื่องความเข้าใจในลักษณะของสภาพธรรม
ที่มา ...