แม้แต่ขณะนั้นจะรู้ ก็คือละ เป็นเพียงสภาพธรรมอย่างหนึ่ง


        อ.ธิดารัตน์ ถ้าหากว่า บุคคลที่สติปัฏฐานก็ยังไม่เคยเกิดเลยแม้ขณะปกติ แล้วขณะที่ฝันซึ่งเป็นวิถีจิตทางมโนทวาร สติจะไประลึกรู้สภาพที่คิดได้ก่อนหรือคะ

        สุ. ไม่มีใครบอกว่า ได้ก่อนเลย

        อ.ธิดารัตน์ ถ้าอย่างนั้นหมายความว่า เวลาปกติจะต้องมีสติปัฏฐานที่รู้แม้ลักษณะสภาพธรรมที่เป็นปกติแล้ว

        สุ. สติปัฏฐานเป็นเรื่องละ เป็นปัญญาที่สามารถเห็นถูกแล้วละ เพราะฉะนั้นจะไม่มีการเมื่อไร จะหลับ จะตื่น จะฝัน จะก่อน จะหลัง เพราะเหตุว่าแต่ละคนสะสมสิ่งที่ผ่านมาแล้ว ไม่มีใครสามารถรู้ได้ว่า ระดับของปัญญาที่ได้สะสมมาแล้ว พร้อมที่จะเป็นปัจจัยให้สติปัฏฐานเกิดเมื่อไร ไม่มีทางที่จะรู้ได้เลย แต่ว่าปกติธรรมดา อย่างนี้ๆ ก็ยังไม่รู้เลย ก็ลองคิดดูก็แล้วกันว่า จะมีกำลังจนกระทั่งสามารถเข้าใจสภาพคิดหรือเปล่า เพราะว่าจะเป็นปัญหาอยู่เสมอในเรื่องคิด เพราะเหตุว่าเป็นเรื่องที่ชินต่อเรื่องราว ไม่รู้เลยว่า แม้แต่สักคำหนึ่งที่เกิดคิดเป็นคำๆ ก็เพราะจิตในขณะนั้นคิด จึงได้ปรากฏเป็นเรื่องราวยาวมาก ไม่รู้จบ

        เพราะฉะนั้นก็ไม่ใช่เรื่องที่เราจะมีความหวังหรือเป็นเรา หรือเป็นตัวตน แต่ทั้งหมดคือเรื่องละ แม้แต่ขณะนั้นจะรู้ ก็คือละ เป็นเพียงสภาพธรรมอย่างหนึ่ง

        ที่มา ...

        พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 306


    หมายเลข 12269
    24 ม.ค. 2567