ไม่คิด ไม่ปรากฎ

บง   กราบท่านอาจารย์สุจินต์ที่เคารพ ท่านอาจารย์คะ อยากให้ท่านอาจารย์อธิบายตรงที่กล่าวบอกว่า ถ้าไม่ได้คิด สัณฐานไม่ปรากฏ

สุ.   เมื่อวานนี้ก็พูดถึงของที่อยู่ต่อหน้า ก็หาใหญ่เลย ไม่เห็นว่า อยู่ต่อหน้า ทั้งๆ ที่อยู่ต่อหน้า ถ้าไม่คิดว่าเป็นสิ่งนั้น สิ่งนั้นก็ไม่ปรากฏ

บง   เรียนถามต่อ ถ้าอย่างนั้น ความหมายของคำว่า ขอบเขตของสีในขณะที่สิ่งที่ปรากฏทางตาปรากฏ จะมีขอบเขตของมันไหมคะ ไม่ใช่สัณฐาน แต่ขอบเขตของสี คะ

สุ.   ขณะนี้สิ่งที่กำลังปรากฏทางตา เราจะใช้ชื่อได้หลายชื่อ ใช้คำว่าสีก็ได้ หรือว่าจะใช้คำว่าวัณณะ แสง สว่าง นิภา หรืออะไรก็ได้ ที่กำลังปรากฏ แต่เราจำเป็นจะต้องคิดไหมคะว่า ขอบเขตอยู่ที่ไหน อย่างไร

บง   ไม่ต้องคิด แต่ความเป็นจริงมันมีอย่างนั้นหรือเปล่า

สุ.   ความเป็นจริง คือ เป็นสิ่งที่กำลังปรากฏ

บง  คือที่ดิฉันมาสนใจเรื่องขอบเขต เพราะดิฉันคิดว่า หลังจากที่เห็นแล้ว  การที่จะเป็นสัณฐานอะไร อยู่ที่ว่า สิ่งที่ปรากฏตอนแรก ว่ามีขอบเขตแค่ไหน

สุ.   มีอีกหลายอย่างที่คุณบงไม่ได้นึกถึงในห้องนี้ แต่ สิ่งนั้นก็ปรากฏทางตา

บง  กราบขอบพระคุณท่านอาจารย์