อาหารปัจจัยมี ๔ เป็นรูป ๑ เป็นเจตสิก ๒ เป็นจิต ๑

ถาม   วิญญาณาหารนี้เป็นอะไรครับ ?

ท่านอาจารย์ จิตค่ะ

ถาม   อาหารนี้   ก็มี   รูปก็มี   เจตสิกก็มี  จิตก็มี  ใช่ไหมครับ ?

ท่านอาจารย์ อาหารปัจจัยมี ๔   ที่เป็นรูปอาหาร ๑  คือ กพฬีการาหาร   ที่เป็นนามอาหารมี ๓  คือ ผัสสเจตสิก ๑  มโนสัญเจตนาหาร   ได้แก่  เจตนาเจตสิก ๑   วิญญาณาหาร  ได้แก่จิต ๑

ซึ่งถ้ากล่าวโดยประเภท  ผัสสะ   ผัสสาหาร ได้แก่ ผัสสะที่เกิดกับจิตทุกดวง   เพราะฉะนั้นก็ได้แก่ผัสสเจตสิก ๘๙   มโนสัญเจตนาหาร  ได้แก่  เจตสิกที่เกิดกับจิตทุกดวง  ก็เท่ากับเจตนาเจตสิกที่เกิดกับจิต ๘๙  วิญญาณาหารก็ได้แก่ จิต ๘๙ 

นี่แสดงโดยความไม่แปลกกัน   ถ้าแสดงโดยความต่างกัน  ก็โดยนัยของปฏิจสมุปบาท