วัณณรูป

วัณณรูป

วณฺณ (สี) + รูป (รูป)

รูปสี หมายถึง สิ่งที่สามารถปรากฏได้ทางตา ซึ่งมีลักษณะที่สว่างและ กระทบกับจักขุปสาท จะเป็นความสว่างมากหรือน้อยหรือเป็นสีเหลือง เขียว แดง แสด ดำคราม มืด ครึ้มอย่างไรก็เป็นเพียงสิ่งปรากฏได้ทางตาในขณะปัจจุบันเท่านั้น เป็นสภาพที่ไม่รู้อารมณ์อย่างหนึ่ง ฉะนั้นสีหรือสิ่งที่ปรากฏทางตาจึงไม่ใช่รูปร่างสัณฐาน ความหมายที่รู้จากสิ่งปรากฏทางตานั้นก็ไม่ใช่รูปสี แต่เป็นบัญญัติซึ่งจิตทางมโนทวารคิดตาม หลังจากที่จิตเห็นสีทางตาดับไปแล้ว

วัณณรูป คือ สีจะมีอยู่ที่ไหน ในป่า ในเขา หรือในที่ห่างไกลอย่างไรก็ยังคงเป็นวัณณรูป แต่ถ้ามีจิตเห็นหรือจิตที่รู้สีเกิดขึ้นสีนั้นจึงได้ชื่อว่า รูปารมณ์

รูปารมณ์ เป็นอารมณ์ของจิตได้ ๒ ทวาร คือจักขุทวาร ในขณะปัจจุบันและมโนทวาร เมื่อจักขุวารวิถีจิตดับไปแล้ว