รูปรูป

รูปรูป

รูป (เสื่อมสลาย แตกทำลาย) + รูป (รูป)

รูปที่มีการเสื่อมสลายไปเพราะปัจจัยที่เป็นข้าศึก หมายถึง สภาวรูป ๑๘ รูปซึ่งมีการเสื่อมสลายแตกทำลายได้ เช่น รูปที่สมมติว่าเป็นโต๊ะ เก้าอี้ กระดาษ ฯลฯ เมื่อถูกไฟเผาหรือถูกทำลายด้วยวิธีการต่างๆ รูปเหล่านั้นย่อมสูญสลาย แตกกระจายไปปัจจัยที่เป็นข้าศึกที่ทำให้รูปถูกทำลาย ชื่อว่า วิโรธิปัจจัย แม้รูปแต่ละรูปจะมีอายุเท่ากับ ๑๗ ขณะของจิตคือ เกิดขึ้นแล้วต้องดับไปก็จริง แต่อุตุคือธาตุไฟของเก่า สามารถเป็นสมุฏฐานทำให้เกิดกลุ่มของรูปใหม่ที่เรียกว่า อุตุชรูป และการเกิดขึ้นของรูปไม่ได้เกิดขึ้นที่ละรูป แต่เกิดเป็นกลาป หลายๆ กลาปรวมกันจนเห็นเป็นวัตถุสิ่งของที่ใหญ่โตจึงสามารถถูกทำลายให้สลายจากกันได้ต่าง กับจิต ซึ่งเกิดขึ้นที่ละดวง ถ้าจิตดวงเก่าไม่ดับไป จิตดวงใหม่ก็เกิดขึ้นไม่ได้ จิตและเจตสิกจึงไม่สามารถทำลายด้วยวิโรธิปัจจัยใดๆ นอกจากจะเกิดขึ้น ตั้งอยู่ชั่วขณะเล็กน้อยแล้วก็ดับไป ฉะนั้น จิตเจตสิกแม้เกิดขึ้นแล้วก็ต้องแตกดับไปเช่นกัน แต่ก็ไม่เรียกว่า รูป