ตทาลัมพณกิจ

ตทาลัมพณกิจ

ตํ (นั้น) + อาลมฺพณ (การยึดหน่วง) + กิจฺจ (หน้าที่ การงาน)

หน้าที่ของจิต คือ การยึดหน่วงอารมณ์ที่ชวนะนั้นๆ ถือเอาแล้ว หมายถึง กิจของวิบากจิต ๑๑ ดวง ซึ่งทำหน้าที่ยึดหน่วง หรือรู้อารมณ์ที่เหลือจากชวนจิต ได้แก่ อเหตุกวิบากสันตีรณจิต ๓ ดวง และมหาวิบากจิต ๘ ดวง ตทาลัมพณจิตจะเกิดขึ้นทำตทาลัมพณกิจ ต่อเมื่อเป็นกามอารมณ์ที่มีกำลัง เกิดกับกามบุคคล และเกิดในกามวิถีในกามภูมิเท่านั้น ถ้าอารมณ์มีกำลังอ่อน ดับไปพร้อมกับชวนะ หรือโวฏฐัพพนะ หรือเป็นบัญญัติอารมณ์ มหัคคตอารมณ์ หรือโลกุตตรอารมณ์ ตทาลัมพณจิตย่อมไม่เกิด