ฟังธรรมทำไม?

[เล่มที่ 22] พระสุตตันตปิฎก มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์ เล่ม ๓ ภาค ๑ - หน้าที่ 147

ข้อความบางตอนจาก ... คณกโมคคัลลานสูตร

[๑๐๑] เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสแล้วอย่างนี้ พราหมณ์คณกะโมคคัลลานะได้ทูลพระผู้มีพระภาคเจ้าดังนี้ว่า สาวกของพระโคดมผู้เจริญอัน ท่านพระโคดม โอวาทสั่งสอนอยู่อย่างนี้ ย่อมสำเร็จนิพพานอันมีความสำเร็จ ล่วงส่วน ทุกรูปทีเดียวหรือ หรือว่าบางพวกก็ไม่สำเร็จ.

พ. ดูก่อนพราหมณ์ สาวกของเรา อันเราโอวาทสั่งสอนอยู่อย่างนี้ บางพวกเพียงส่วนน้อย สำเร็จนิพพานอันมีความสำเร็จล่วงส่วน บางพวกก็ไม่ สำเร็จ.

ค. ข้าแต่ท่านพระโคดม อะไรหนอแล เป็นเหตุ เป็นปัจจัย ในเมื่อนิพพานก็ยังมีอยู่ ทางให้ถึงนิพพานก็ยังมีอยู่ ท่านพระโคดมผู้ชักชวน ก็ยังมีอยู่ แต่สาวกของท่านพระโคดม อันท่านพระโคดม โอวาทสั่งสอนอยู่ อย่างนี้ บางพวกเพียงส่วนน้อย จึงสำเร็จนิพพานอันมีความสำเร็จล่วงส่วน บางพวกก็ไม่สำเร็จ

[๑๐๓] พ. ดูก่อนพราหมณ์ ฉันนั้นเหมือนกันแล ในเมื่อนิพพาน ก็มีอยู่ ทางไปนิพพานก็มีอยู่ เราผู้ชักชวนก็มีอยู่ แต่ก็สาวกของเราอันเรา โอวาทสั่งสอนอยู่อย่างนี้ บางพวกเพียงส่วนน้อย สำเร็จนิพพานอันมีความ สำเร็จล่วงส่วน บางพวกก็ไม่สำเร็จ ดูก่อนพราหมณ์ ในเรื่องนี้ เราจะทำ อย่างไรได้ ตถาคตเป็นแต่ผู้บอกหนทาง

อ.อรรณพ: กราบท่านอาจารย์ เมื่อฟังว่าธรรมเป็นธรรม ไม่ใช่เรา เข้าใจในขั้นฟังขั้นไตร่ตรอง แต่ยังไม่ถึงการที่จะไปดับความเป็นเราได้ ก็ยังมีโลภะบ้าง มานะบ้าง อะไรเกิดแล้วก็เป็นเราด้วยอุปนิสัยที่ยังไม่ได้ดับกิเลสนะครับ แต่ก็มีความตรงว่า ยังเป็นอย่างนั้นอยู่ตรงที่ว่า ยังไม่สามารถที่จะมีความประพฤติเป็นไปของจิต เจตสิก ตามสิ่งที่พูดว่า ธรรมเป็นธรรม ไม่ใช่เรา แต่ก็ยังมีเราตอนนี้ ก็ยังมีผมสนทนากับท่านอาจารย์ คณะอาจารย์อยู่อะไรอย่างนี้ครับ เพราะว่า เป็นความลึกที่ยังดับไม่ได้ ความเป็นเรา อย่างนี้ครับ

แต่ก็พูดมาอีกอย่างนี้ว่า อย่างไรก็ยังไม่ใช่ความเข้าใจที่ลึกซึ้งขนาดนั้น ก็ยังมีความเป็นเราอยู่ ทั้งๆ ที่ไม่ใช่เรา ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ฟังธรรมทำไม?

อ.อรรณพ: ฟังเพื่อเข้าใจ และตรงขึ้น แล้วก็ประพฤติตามที่ได้เข้าใจตามที่ได้กล่าว

ท่านอาจารย์: หนทางเดียวใช่ไหม?

อ.อรรณพ: หนทางเดียวครับ เพราะฉะนั้น ฟังตรงนี้แล้วเห็นความละเอียดลึกซึ้งว่า กว่าจะพูดอย่างไรทำอย่างนั้นอย่างสมบูรณ์จริงๆ โอ้โห!! พูดออกมาได้ว่า เห็นเป็นเห็นไม่ใช่เรา แต่ตอนนี้ก็ยังเป็น เห็นเป็นเรา เป็นเราที่เห็นอยู่อย่างนี้ครับ ก็ยังไม่ใช่ว่า พูดอย่างไรแล้วมีความประพฤติของปัญญาที่เป็นไปอย่างนั้นจริงๆ ซึ่งเมื่อสักครู่นี้จริงๆ นะ ผมก็มาระลึกได้ว่า ท่านอาจารย์ก็กล่าวไว้แล้วโดยนัยยะว่า ตามลำดับความเข้าใจว่า จะตรงแค่ไหน

เพราะฉะนั้น จะตรงแค่ไหน พูดอย่างไรทำอย่างนั้น นี่ตามลำดับปัญญา ท่านอาจารย์ครับ ตามลำดับปัญญาที่น้อยนิดของพวกผมทั้งหลายนี่ครับ เรากล่าวตามพระธรรม แต่เราก็รู้ว่า ฐานะของตนเองว่า ยังเป็นอย่างนั้นอยู่ ก็เป็น การเริ่มต้นที่จะพูดอย่างไรแล้วก็น้อมไปที่จะเป็นอย่างนั้นนะครับ อย่างไรครับท่านอาจารย์

ท่านอาจารย์: ก็รู้ความจริงว่า ยังไม่เป็นอย่างนั้น

อ.อรรณพ: รู้ความจริงว่ายังไม่เป็นอย่างนั้นครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ฟังธรรมเพื่ออะไร?

อ.อรรณพ: เพื่อที่จะเป็นอย่างนั้น เป็นอย่างที่กล่าวตามความเป็นจริง

ท่านอาจารย์: มิเช่นนั้น จุดประสงค์การฟังไม่มี ได้แต่ฟัง ได้แต่จำ ไม่ได้เพื่อที่จะประพฤติตามอย่างนั้น

อ.อรรณพ: ครับ ก็เป็นสิ่งที่ประเสริฐมากที่สนทนาต่อเนื่องจากตอนท้ายที่ท่านอาจารย์กล่าวกับ อ.ณภัทรว่า ประพฤติตามคำที่เราว่า ตรง คำนั้นนะตรงคำว่า ธรรมเป็นธรรม ไม่ใช่เรา นี่ตรง แต่ประพฤติตาม คำ ที่เราว่า ตรงหรือเปล่า? โอ้โห!! มันลึกเข้าไปในใจ เป็นการเตือนเลยว่า ต้องอาศัยการฟังเพื่อที่จะตรง เพื่อที่จะตรง ตรง จนกระทั่ง พูด และประพฤติตรงตามที่ได้เข้าใจที่ได้กล่าว ประพฤติตรงตามที่ได้กล่าวคำจริงนั้นไว้ แต่ถ้าเรากล่าวไปลอยๆ ว่าธรรมเป็นธรรม ไม่ใช่เรา แล้วเราก็กล่าวไปเหมือนนกแก้วนกขุนทอง ก็อีกห่างไกล ต้องกราบเท้าท่านอาจารย์ครับ เป็นประโยชน์มากๆ ครับ

ขอเชิญอ่านได้ที่..

ฟังธรรมเพื่ออะไร

ไม่ทอดทิ้งการฟังพระธรรม

ฟังธรรมเพื่ออะไรและปฏิบัติธรรมเพื่ออะไร

ขอเชิญฟังได้ที่..

พระธรรมลึกซึ้ง

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่งค่ะ

กราบยินดีในกุศลจิตของ อ.อรรณพ ด้วยความเคารพค่ะ