เกิดแล้ว ต้องตายแน่นอน

ฉลาดก่อนตาย หมายความว่า ถ้าก่อนตายดี ตายแล้วผลดีก็ต้องเกิดขึ้น หรือว่าชาตินี้ อกุศลทุกวัน และมีทั้งน้อยมาก มากบ้าง ทับถมมาเรื่อยๆ แล้วจะเป็นอย่างไร มีพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นที่พึ่งหรือเปล่า ถ้าเป็นอย่างนั้นก็หมายความว่า ไม่ได้พึ่งพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าเลย

ผู้ฉลาดในการรู้ว่า ต้องตาย แต่เมื่อตายแล้ว ไม่ได้เป็นปัจฉิมจิต คือจิตสุดท้ายที่จะไม่เกิดอีกเลย เพราะเหตุว่ายังมีปัจจัยที่ทำให้เกิดมาเป็นคนนี้ฉันใด เมื่อจากโลกนี้ไปแล้ว ก็มีปัจจัยทำให้เป็นคนอื่นทันที จบเรื่องราวทั้งหมดของโลกนี้ เป็นคนใหม่ทันที และคนใหม่ที่เกิดมาก็เห็นได้ว่า ต่างกันอีกแล้ว จะไม่เหมือนกันเลย แล้วแต่บุญกรรมที่ทำไว้

เพราะฉะนั้น อยากเป็นอะไร อยากเป็นทุกข์มากๆ เกิดมาแล้วเต็มไปด้วยทุกข์ หรือไม่มีทุกข์ แล้วมีความสะดวกสบายพอสมควร แต่ไม่มีปัญญา เพราะเหตุว่าไม่สามารถรู้ความจริงว่า เกิดแล้วต้องตาย แต่ก่อนจะตายต้องเห็น ต้องได้ยิน ต้องคิดนึก ต้องมีทั้งปฐมจิต และทุติยจิตไปเรื่อยๆ โดยหลีกเลี่ยงไม่ได้ ไม่มีใครสามารถยับยั้งไม่ให้ขณะต่อไปเกิดอีกได้เลย ต้องเกิดแน่นอน เป็นธรรมตา คือธรรมดาของสิ่งที่มีปัจจัยเกิดขึ้นก็ต้องเป็น

รับฟัง ...

ฉลาดเกิดฉลาดตาย