สภาพธรรมมีระดับต่างๆ กัน
สภาพธรรมแต่ละประเภทมีระดับต่างๆ กัน
ความต่างกันของสภาพธรรม ซึ่งแม้เล็กน้อยไม่ปรากฏให้รู้ได้ แต่ก็ยังมีในที่นั้น เช่น เอกัคคตาเจตสิกเกิดกับจิตทุกประเภทแม้ขณะที่กำลังเห็น หรือกำลังได้ยิน กำลังง่วง มีเอกัคคตาเจตสิกไหม มีจิตเมื่อไร ต้องมี แต่ว่าปรากฏสภาพธรรมอะไร หรือไม่ เพราะว่าขณะนั้นไม่ใช่เจตสิกเดียวที่เกิด อย่างน้อยที่สุด ๗ อย่างน้อยที่สุด ๗ แล้วจะปรากฏให้เห็นได้ไหม แม้เพียงอย่างน้อย แล้วถ้าเพิ่มขึ้นมากกว่านั้นอีก เป็น ๑๐ เป็น ๑๑ หรือเป็น ๑๙ หรือเป็น ๒๐ แล้วอะไรจะปรากฏ แล้วสำหรับโสภณธรรมที่เป็นโสภณเจตสิก ๑๙ ประเภท ต้องเกิดกับจิตที่เป็นกุศลทุกประเภท หรือโสภณกิริยา ก็ต้องมี ขาดไปสัก ๑ ก็ไม่ได้ แต่อะไรจะปรากฏ
นี่แสดงให้เห็นว่า ปัญญาพอที่จะรู้ลักษณะจริงๆ หรือไม่ หรือว่าตั้ง ๑๙ แล้วอะไรจะปรากฏ ถ้าสิ่งนั้นสติไม่ระลึก ไม่มีทางจะรู้ได้เลย แม้เกิดแล้วก็ดับแล้วอย่างรวดเร็วมาก ด้วยเหตุนี้สติจึงต่างกับเจตสิกอื่น เพราะเหตุว่าเป็นสภาพที่ระลึก แล้วแต่ว่าจะเป็นไปในทาน เป็นไปในศีล เป็นไปในความสงบของจิต หรือขณะที่กำลังเข้าใจธรรม แล้วสามารถระลึกลักษณะที่เป็นจริงๆ ที่กำลังได้ยินได้ฟัง นี่ก็เพิ่มระดับต่างๆ กันของสภาพธรรมแต่ละประเภท
ด้วยเหตุนี้ถ้าจะถามถึงลักษณะของเจตสิก ก็เพียงแต่ว่าเมื่อมีมากพอที่จะสังเกตรู้ได้ ก็พอจะรู้ได้ แต่ว่าถ้าเพียงเป็นธรรมที่เกิดกับจิตแล้วก็ดับไปอย่างรวดเร็ว ก็ยากจะรู้ความต่างกันได้