เพราะไม่รู้ความจริงของสิ่งที่กำลังปรากฏ

 
เมตตา
วันที่  3 ก.พ. 2567
หมายเลข  47354
อ่าน  344

คุณสุคิน: ท่านอาจารย์ครับ เบื้องต้นผมให้ทุกคนรับทราบว่า วันนี้ขอให้เป็นวันของโซฮาน ผมก็ถามโซฮานว่า มีคำถามอะไรไหม โซฮานบอกว่ามีครับ แต่ว่าแกหาสมุดที่แกจดไว้ไม่ได้ เดี๋ยวให้โซฮานถามครับท่านอาจารย์

ท่านอาจารย์: ถ้าอย่างนั้น เราจะคอย หรือว่าดิฉันถามคุณโซฮาน

คุณสุคิน: ท่านอาจารย์ถามได้เลย

ท่านอาจารย์: คุณโซฮานคะ ธรรม คืออะไร?

คุณโซฮาน: เวลานี้ที่เราทำกันอยู่ให้เข้าใจตรงนี้ นั่นคือธรรม คือเข้าใจธรรม

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เขาเข้าใจแล้วยังว่า ธรรมคืออะไร?

คุณโซฮาน: ธรรม ก็คือคำสอนตามที่เรากำลังฟังกันและสนทนากันครับ

ท่านอาจารย์: พระสัมมาสัมพุทธเจ้าสอนว่า ธรรมคืออะไร?

คุณโซฮาน: ธรรม คือสิ่งที่เป็นจริงตอนนี้ ที่เราทำอยู่ ความเข้าใจตรงนี้เป็นธรรม

ท่านอาจารย์: หมายความว่า ธรรมมีจริงไหม?

คุณโซฮาน: มีจริงครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ไม่ใช่ให้คุณโซฮานตอบตามตำรา แต่ต้องรู้ความลึกซึ้งว่าเข้าใจแล้วหรือยัง?

คุณสุคิน: ผมแยกให้เขาเข้าใจว่า ธรรมเป็นสิ่งที่มีจริง เพราะฉะนั้น การศึกษาธรรมไม่ใช่ศึกษาเพื่อจำ และคิด แต่ฟังแล้วเข้าใจว่า ธรรมที่ปรากฏตอนนี้นี่แหละ คือศึกษา ให้ค่อยๆ เข้าใจ นี่คือการศึกษา

ท่านอาจารย์: นี่คือ สิ่งที่เราคิดว่า เขาควรจะเข้าใจ และเราก็บอกให้เขารู้ แต่คำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทุกคำลึกซึ้ง ไม่ใช่ให้ฟังสิ่งที่ได้ฟังยาวๆ ไม่ใช่คิดว่า ถ้าถามอย่างนี้เรื่องที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง แต่ต้องละเอียดทุกคำที่ลึกซึ้ง เพราะฉะนั้น เราจะพูดทีละคำ

คุณโซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: ไม่ใช่บอกอะไรเขา แต่เขาจำ แล้วเขาตอบ แต่ทุกคำลึกซึ้งที่เขาจะต้องคิดเอง จนกระทั่งเขาไม่ลืมเพราะเขาคิดเอง เพราะฉะนั้น ต้องเป็นความเข้าใจของเขาที่ค่อยๆ เพิ่มขึ้น ไม่ใช่ไปจำคำของคนอื่นซึ่งเป็นคำที่อยู่ในหนังสือทั้งหมด เพราะเราเคยสนทนามาแล้วทุกคนตอบเก่งมากในพระสูตรในพระวินัย แต่ไม่รู้จักธรรม

คุณโซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เมื่อกี๊นี้เขาได้ยินคุณสุคินพูดเรื่องธรรม เพราะฉะนั้น ตอนนี้ดิฉันจะถามให้เขาคิด เป็นความคิดของเขาเองว่าเขาเข้าใจแค่ไหน

คุณโซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: ดิฉันจะถามเขาทีละคำ ให้เขาคิดแล้วตอบ ธรรมคืออะไร? ถ้าไม่คิดจะไม่เข้าใจ ได้แต่ฟังแล้วจำ ธรรมคืออะไรเป็นความคิดของเขาที่กำลังคิดว่าเขาเข้าใจแค่ไหน หรือไม่เข้าใจได้แต่ฟัง

นี่คือ ประโยชน์สูงสุดของการฟังธรรมเพื่อเป็นความเข้าใจในสิ่งที่ได้ฟังของตัวเอง ตอบได้แล้วหรือยังว่า ธรรมคืออะไร?

คุณโซฮาน: สิ่งที่เป็นไปอยู่ตอนนี้ครับ คือธรรม

ท่านอาจารย์: อะไรกำลังเป็นไป?

คุณโซฮาน: มีได้ยิน สิ่งที่ท่านอาจารย์สอนอยู่ คือสิ่งที่มีจริง

ท่านอาจารย์: ได้ยินมีจริงไหม?

คุณโซฮาน: มีจริง เพราะกำลังได้ยินอยู่

ท่านอาจารย์: ได้ยินไม่ใช่ธรรม จริงไหม?

คุณโซฮาน: ไม่จริง เพราะว่า ได้ยินเป็นธรรมครับ

ท่านอาจารย์: เพราะอะไร?

คุณโซฮาน: เพราะว่า การได้ยินเป็นได้ยิน และมันก็จริงอยู่ที่เวลานี้ได้ยินเสียงอยู่

ท่านอาจารย์: เพราะได้ยินมีจริง

คุณโซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: ได้ยินเป็นคุณโซฮานได้ยินหรือเปล่า?

คุณโซฮาน: ก็คือโซฮานได้ยินครับ เพราะว่าเสียงนี่โซฮานได้ยินครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น คุณโซฮานได้ยิน ไม่ใช่ได้ยินเป็นได้ยินหรือ?

คุณโซฮาน: ได้ยินเป็นธรรมครับ ส่วนโซฮานแค่เป็นบัญญัติ

ท่านอาจารย์: มีโซฮานไหม?

คุณโซฮาน: มีครับ

ท่านอาจารย์: มีโซฮานหรือ อะไรเป็นโซฮาน?

คุณโซฮาน: โซฮานซึ่งเป็นรูปร่างกายนี้ ซึ่งถ้าไม่มีหูก็ไม่ได้ยิน ถ้าไม่มีสมองก็ไม่เข้าใจคำพูด

ท่านอาจารย์: แสดงให้เห็นว่าต้องฟังทุกคำ เพื่อไตร่ตรองทุกคำว่าอะไรจริง

คุณโซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ได้ยิน หรือโซฮานได้ยิน?

คุณโซฮาน: ได้ยินได้ยินครับ

ท่านอาจารย์: เป็นโซฮานได้ยินได้ไหม?

คุณโซฮาน: โซฮานเป็นบัญญัติ เพื่อที่จะแยกว่าโซฮานได้ยิน ...

ท่านอาจารย์: ขอโทษนะ เราไม่ได้พูดเรื่องบัญญัติหรืออะไรเลย พูดแต่ว่าได้ยิน ได้ยินไม่ใช่โซฮานได้ยินใช่ไหม?

คุณสุคิน: เขาตอบว่า ได้ยินเป็นได้ยิน ไม่ใช่โซฮาน

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น อะไรเป็นโซฮาน?

คุณสุคิน: แกตอบไปแล้วว่า โซฮานเป็นบัญญัติแล้วก็ ...

ท่านอาจารย์: ไม่เอาบัญญัติ ไม่ต้องการคำว่าบัญญัติไม่รู้จักคำว่าบัญญัติ เอาคำที่เราเข้าใจกันได้ ไม่ใช่ไปเอาคำอะไรมาพูด

คุณสุคิน: โซฮาน หมายถึงเป็นสิ่งที่เราเรียกชื่อว่า ...

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น บัญญัติมีจริงไหม?

คุณโซฮาน: มีจริงครับ

ท่านอาจารย์: บัญญัติแข็งไหม?

คุณโซฮาน: แข็งครับ

ท่านอาจารย์: บัญญัติแข็งหรือ หรือว่าไม่ต้องใช้คำอะไรก็แข็ง

คุณโซฮาน: ได้ยินคำว่า ซัด หมายถึงแข็ง แต่ได้ยินเป็นว่า ซัดหมายถึงจริง เพราะฉะนั้น ตอนนี้ได้คำตอบใหม่แล้วว่า hardness ความแข็ง ไม่ใช่ โซฮานที่แข็งครับ แต่เป็นความจริงอย่างหนึ่ง

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ไม่เรียกอะไรก็แข็งใช่ไหม?

คุณโซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น มีโซฮานไหม?

คุณโซฮาน: ไม่มีโซฮานครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น กว่าเราจะเข้าใจความจริงทีละเล็กทีละน้อย ต้องคิดไตร่ตรอง ไม่ใช่เพียงฟังแล้วตอบ

คุณโซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น อย่าคิดว่าคนที่ตอบตามที่ได้ฟังตามที่ได้อ่านมาจะเข้าใจ

คุณโซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เพื่อคุณโซฮานจะได้รู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ขอถามว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสรู้อะไร?

คุณโซฮาน: ตรัสรู้ความเข้าใจครับ

ท่านอาจารย์: ความเข้าใจอะไร ตรัสรู้เป็นความเข้าใจไม่ใช่หรือ แล้วจะตรัสรู้ความเข้าใจอะไร เห็นไหมถ้าเราไม่ละเอียด เราไม่สามารถจะให้ใครมีความเข้าใจธรรมได้เลย

คุณโซฮาน: ตรัสรู้ธรรม

ท่านอาจารย์: ธรรม คืออะไร?

คุณโซฮาน: สิ่งที่เวลานี้เราไม่เข้าใจเลย

ท่านอาจารย์: ไม่มีหรือ?

คุณโซฮาน: มีจริงครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้อะไร?

คุณโซฮาน: ธรรม

ท่านอาจารย์: ธรรม คืออะไร?

คุณโซฮาน: ความจริงครับ ไม่สามารถพูดได้มากกว่านี้

ท่านอาจารย์: ฟังซิคะๆ ไตร่ตรองแล้วคิด ถึงจะเข้าใจขึ้น ไม่อย่างนั้นเราจะมาฟังทำไม เพราะฉะนั้น ดิฉันจะถามโดยไม่มีคำที่จะให้เขาคิดว่าเป็นคำตอบของดิฉัน เดี๋ยวนี้มีอะไร?

คุณโซฮาน: มีการศึกษาธรรม ได้ยินธรรม

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น สิ่งที่มีจริงมีแน่นอนแต่ละอย่าง เพราะฉะนั้น เดี๋ยวนี้ธรรมหนึ่งอย่างที่มีคืออะไร?

คุณโซฮาน: เห็น ได้ยิน

ท่านอาจารย์: ทีละคำ

คุณโซฮาน: ได้ยิน

ท่านอาจารย์: เป็นคุณโซฮานได้ยิน หรือได้ยินเป็นสิ่งที่มีจริงเท่านั้น ไม่เป็นใครเลย

คุณโซฮาน: เป็นธรรมหนึ่งครับ

ท่านอาจารย์: พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ความจริงของ ได้ยิน หรือเปล่า?

คุณโซฮาน: ตรัสรู้ครับ

ท่านอาจารย์: พระองค์ตรัสว่า ธรรมทั้งหมดทั้งปวงทุกอย่าง ไม่เว้นเลยว่าอย่างไร?

คุณโซฮาน: ธรรมเป็นสิ่งที่มีจริง

ท่านอาจารย์: สิ่งที่มีจริงพระองค์ตรัสรู้ว่าอย่างไร?

คุณโซฮาน: ตรงนี้ไม่ทราบครับ

ท่านอาจารย์: เคยได้ยินคำว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตาหรือเปล่า สัพเพ ธัมมา อนัตตา

คุณโซฮาน: เคยได้ยินแต่ลืมครับ

ท่านอาจารย์: เพราะไม่เข้าใจใช่ไหมถึงลืม?

คุณโซฮาน: เข้าใจครับว่า ไม่เข้าใจ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ธรรม สิ่งที่มีจริงเดี๋ยวนี้ ไม่มีใครรู้ แต่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้สิ่งที่กำลังมีเดี๋ยวนี้หรือเปล่า?

คุณโซฮาน: พระพุทธองค์รู้ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เริ่มเข้าใจแล้วใช่ไหมว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสรู้สิ่งที่มีจริงทุกอย่าง

คุณโซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: พระพุทธเจ้าไม่ได้ตรัสให้คนเชื่อ แต่ให้เข้าใจสิ่งที่มีจริงถูกต้องตามความเป็นจริง

คุณโซฮาน: ครับ

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพอย่างยิ่งค่ะ และกราบยินดีในกุศลของคุณสุคิน ผู้ถ่ายทอดคำท่านอาจารย์เป็นภาษาฮินดีค่ะ


  ความคิดเห็นที่ 1  
 
เมตตา
วันที่ 3 ก.พ. 2567

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ถ้าไม่ฟังคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จะรู้ไหมว่า พระองค์ตรัสรู้อะไร?

โซฮาน: ไม่รู้ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น อีกครั้งหนึ่งนะ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสรู้อะไร?

โซฮาน: ธรรมครับ

ท่านอาจารย์: ตอบว่าธรรมเท่านั้นหรือ หรือว่าธรรมทั้งปวงเป็นอะไร?

โซฮาน: ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตาครับ

ท่านอาจารย์: ตอนนี้คุณโซฮานรู้จักธรรมแล้วหรือยัง?

โซฮาน: ยังไม่รู้ดีครับ

ท่านอาจารย์: รู้จักหรือยัง ไม่ได้ถามว่ารู้ดีหรือยัง

โซฮาน: รู้จักครับ แต่ยังไม่เข้าใจ

ท่านอาจารย์: พราะฉะนั้น จะเข้าใจได้ไหม?

โซฮาน: ต้องได้ครับ ถ้าเราฟังต่อไปแล้วก็เพิ่มความเข้าใจ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เพียงฟังไม่พอใช่ไหม ต้องเข้าใจด้วย

โซฮาน: ต้องมีความเข้าใจครับ

ท่านอาจารย์: ถ้าไม่ถาม คุณโซฮานจะรู้ไหมว่าเข้าใจแค่ไหน หรือไม่เข้าใจอะไรเลย

โซฮาน: ถ้าไม่มีใครถามก็ไม่รู้เลยว่าตัวเองเข้าใจแค่ไหน

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น คุณโซฮานอยากรู้ว่าเข้าใจแค่ไหนใช่ไหม?

โซฮาน: อยากรู้ครับ

ท่านอาจารย์: นี่เป็นเหตุที่เราสนทนากันเพื่อที่จะเข้าใจธรรม

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: มีคุณสุคินไหม?

โซฮาน: มีครับ

ท่านอาจารย์: อะไรเป็นสุคิน?

โซฮาน: ที่กำลังพูดอยู่ นั่นคือคุณสุคินครับ

ท่านอาจารย์: กำลังพูด เป็นคิดกับเสียงใช่ไหม?

โซฮาน: มีคิด และได้ยินครับ

ท่านอาจารย์: คิด เป็นคิด หรือคิดเป็นสุคิน

โซฮาน: คิดเป็นคิดครับ

ท่านอาจารย์: มีสุคินไหม?

โซฮาน: คือเข้าใจว่าสุคินไม่มี แต่เวลาเดียวกันมาสรุปว่า คิด เป็นสมองที่คิดครับ

ท่านอาจารย์: สมอง คืออะไร?

โซฮาน: สมองเป็นสิ่งที่คิดครับ

ท่านอาจารย์: เห็นสมองไหม?

โซฮาน: แต่เป็นไปได้ที่เห็นสมองครับ

ท่านอาจารย์: อะไร เห็นสมองหรือ เพราะฉะนั้น เดี๋ยวนี้เรากำลังพูดว่า เห็นสมองได้ไหม?

โซฮาน: มองไม่เห็นครับ

ท่านอาจารย์: เห็นได้ไหม ไม่ได้ถามว่าเดี๋ยวนี้เห็นไหม แต่ถามว่า เห็นสมองได้ไหม?

โซฮาน: ถ้าผ่าตัดเห็นได้ครับ

ท่านอาจารย์: เห็นอะไร ผ่าตัด?

โซฮาน: เห็นรูปลักษณะของสมอง

ท่านอาจารย์: เป็นอย่างไร รูปลักษณะ?

โซฮาน: มีนัยที่เคยเห็นในหนังสือครับว่า มี

ท่านอาจารย์: เดี๋ยวนี้เห็นไหม?

โซฮาน: ตอนนี้ไม่เห็น แต่สามารถจินตนาการได้ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น จินตนาการคืออะไร?

โซฮาน: ก็เป็นธรรมหนึ่งซึ่งทำหน้าที่คิด

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ไม่ได้เห็นสมองใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ คิด ก็คือคิด ที่เราเรียกว่าเป็นสมอง ก็คือเป็นรูปร่างลักษณะหนึ่งครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น จริงๆ แล้ว เห็นอะไรที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้?

โซฮาน: เป็นจิตหนึ่งที่เห็นครับ

ท่านอาจารย์: จิต คืออะไร?

คุณสุคิน: เมื่อกี๊โซฮานพูด จิตเตอร์ ตรงนี้หมายถึงรูปที่เห็นครับ แกบอกว่าที่เห็น เห็นรูปครับ

ท่านอาจารย์: รูปมีหลายรูป หรือรูปเดียว?

โซฮาน: รูป เช่น อย่างที่เห็นเป็นรูปสัตว์ บุคคล คอมพิวเตอร์ รูปอะไรอย่างนี้ครับ

ท่านอาจารย์: ถ้าไม่คิดถึงสิ่งที่เห็น จะเห็นอะไร?

โซฮาน: เป็นแสงครับ

ท่านอาจารย์: นี่คือสิ่งที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ความจริงทุกอย่าง ละเอียดยิ่ง จะเรียกว่าแสง หรือไม่เรียกว่าแสง ก็มีสิ่งที่ปรากฏให้เห็นทางตาใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ถ้าไม่สนทนาจะรู้ไหมว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสรู้อะไร?

โซฮาน: ไม่ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น คำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าลึกซึ้งไหม?

โซฮาน: ลึกซึ้งมากครับ

ท่านอาจารย์: คิดเองได้ไหม?

โซฮาน: มี ๒ คำตอบ คือ ๑. คือว่าถ้าไม่ฟังไปเรื่อยๆ ความเข้าใจก็ไม่มีแน่นอน เราไม่สามารถจะคิดได้เพราะลึกซึ้ง และ ๒. คือถ้าไม่ได้ฟังคำสอนของพระพุทธองค์เลย ก็ไม่มีวันคิดเรื่องความจริงนี้ครับ

ท่านอาจารย์: รู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ไหม ถ้าไม่ฟังคำของพระองค์

โซฮาน: ไม่ได้

ท่านอาจารย์: ต้องรู้จักพระองค์เมื่อเข้าใจทีละคำที่ลึกซึ้งใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ว่า ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตา

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เราจะสนทนากันเพื่อให้รู้ว่า เข้าใจคำว่า ธรรม แค่ไหน เข้าใจคำว่า อนัตตา แค่ไหน?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เราจะสนทนากันจนกว่าจะชัดเจนขึ้น

โซฮาน: ครับท่านอาจารย์

ท่านอาจารย์: เราเข้าใจคำว่า ธรรม เราเข้าใจคำว่า อนัตตา แต่ยังไม่พอ

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ทบทวนอีกครั้งนะ ธรรม อะไรเป็นอนัตตา?

โซฮาน: ได้ยินครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น คุณโซฮานได้ยินหรือเปล่า?

โซฮาน: ไม่ครับ ได้ยินได้ยินอย่างเดียวไม่ใช่โซฮาน

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ได้ยินเป็นธรรม ไม่ใช่โซฮานใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: วันนี้มีธรรมอะไรบ้าง?

โซฮาน: มีได้ยิน มีเห็น มีพูด มีคิด มีไตร่ตรองครับ

ท่านอาจารย์: แต่ก็ยังเป็นคุณโซฮานใช่ไหม?

โซฮาน: เป็นอย่างนั้นครับ ทั้งๆ ที่สามารถตอบว่า ได้ยิน ไม่ใช่โซฮาน เห็น ไม่ใช่โซฮาน คิด ไม่ใช่โซฮาน แต่จริงๆ แล้วเป็นโซฮานได้ยิน โซฮานคิด เป็นโซฮานที่เห็นครับ

ท่านอาจารย์: เพราะอะไร?

โซฮาน:เพราะสะสมอุปนิสัยที่คิดอย่างนั้นมานานครับ

ท่านอาจารย์: เพราะไม่รู้ความจริง ถูกต้องไหม?

โซฮาน: เพราะไม่เข้าใจความจริงครับ

ท่านอาจารย์: ถูกต้อง ใครเข้าใจ?

โซฮาน: พระพุทธองค์เข้าใจครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ถ้าฟังแล้วเข้าใจขึ้น จะรู้ความจริงอย่างพระพุทธองค์ไหม?

โซฮาน: รู้ได้ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น รู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทีละนิดทีละหน่อยใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เมื่อกั๊นี้ได้ยิน แล้วเดี๋ยวนี้ยังได้ยินอยู่ไหม?

โซฮาน: ที่ได้ยินตอนนี้ กับได้ยินก่อนหน้านี้คนละขณะครับ

ท่านอาจารย์: แสดงว่า ได้ยินเกิดจึงได้ยิน ถ้าไม่เกิดไม่ได้ยินใช่ไหม?

โซฮาน: ได้ยินเพราะได้ยินเกิดครับ

ท่านอาจารย์: ได้ยินเกิด แล้วไม่ได้ยิน หมายความว่าได้ยินที่เกิดนั้น ดับไป ใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ ได้ยินได้ยิน แล้วก็ไม่ได้ยินแปลว่าได้ยินดับไปครับ

ท่านอาจารย์: ที่ได้ยินเมื่อกี๊ดับ แล้วจะกลับมาได้ยินอีกได้ไหม?

โซฮาน: ไม่เกิดครับ

ท่านอาจารย์: เริ่มเข้าใจความจริงตั้งแต่เกิดจนตายใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เริ่มเข้าใจคำที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า สัพเพ สังขารา อนิจจา ใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: คุณโซฮานทำให้ได้ยินเกิดได้ไหม?

โซฮาน: ตัวเองทำให้เกิดไม่ได้ ถ้าไม่มีใครพูด ถ้ามีคนพูดมันก็จะเกิดเองครับ

ท่านอาจารย์: คนที่บ้านคุณโซฮานกำลังพูดหรือเปล่า?

โซฮาน: ก็ไม่ทราบว่ามีใครคุยหรือเปล่าเวลานี้

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ไม่ได้ยินใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: ใครทำให้ได้ยินเกิด?

โซฮาน: เมื่อไหร่มีเสียงมา ทำให้ได้ยินเกิดได้ครับ

ท่านอาจารย์: เสียงมาหรือค่ะ ไหนเสียงอยู่ไหนจะได้มา?

โซฮาน: มานี่ หมายถึงว่า ถ้าเราได้ยิน ก็หมายถึงว่ามันมาหาเรามาถึงเราครับ ถ้าคนอื่นได้ยินเราไม่ได้ยินหมายถึงว่าเสียงไปหาเขา

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เสียงมาแล้ว ได้ยินแล้วยัง?

โซฮาน: ถ้าเสียงมาแล้ว ก็ได้ยินครับ

ท่านอาจารย์: ถ้าไม่มีหู ได้ยินไหม?

โซฮาน: ไม่ได้ยินครับ

ท่านอาจารย์: ทำไมต้องมีหู จึงได้ยิน?

โซฮาน: เป็นเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดได้ยินครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ทุกอย่างที่เกิดต้องมีเหตุ หรือปัจจัยทำให้เกิดใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ทุกอย่าง สิ่งทั้งปวงทั้งหมด และทรงแสดงความจริงให้เข้าใจถูกต้องว่า ทุกอย่างที่มีจริง มีจริงเป็นธรรม แต่เป็นอนัตตา ไม่มีใครสามารถจะทำให้เกิดขึ้น และสิ่งที่เกิดแล้วดับไป ไม่ใช่ใครทั้งสิ้น

โซฮาน: ครับท่านอาจารย์

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่งค่ะ

 
  ความคิดเห็นที่ 2  
 
เมตตา
วันที่ 3 ก.พ. 2567

ท่านอาจารย์: สิ่งที่เกิดไม่ดับได้ไหม?

โซฮาน: ถ้าเกิดต้องดับครับ

ท่านอาจารย์: มีใครบังคับได้ไหมว่าไม่ให้ดับ?

โซฮาน: ไม่ได้ครับ

ท่านอาจารย์: พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงทำให้สิ่งที่เกิดไม่ดับได้ไหม?

โซฮาน: พระพุทธองค์ก็บังคับไม่ได้ครับ

ท่านอาจารย์: ความจริงต้องเป็นความจริง นี่คือความเข้าใจธรรมที่เป็นอนัตตา เข้าใจมั่นคงขึ้นไหม?

โซฮาน: เพิ่มขึ้น

ท่านอาจารย์: เข้าใจธรรมเพิ่มขึ้นไหม?

โซฮาน: มีความเข้าใจเพิ่มขึ้น เวลาเดียวกันก็มีคำถามว่า อยากจะรู้เพราะบางทีถามแล้วเหมือนกับต้องตอบเป็นตามคำที่พระพุทธองค์สอนอย่างไร ก็ตอบตามนั้น ก็อยากให้ท่านอาจารย์ช่วยอธิบายความหมายของธรรมหน่อย

ท่านอาจารย์: ธรรม คือสิ่งที่มีจริงๆ เดี๋ยวนี้อะไรกำลังมี นั่นเป็นธรรม ไม่ใช่อย่างที่เราเข้าใจว่า เป็นทุกคน แต่เป็นสิ่งที่มีจริงแต่ละหนึ่ง

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: ถ้าเราไม่สนทนาให้เขาคิดไตร่ตรองให้ละเอียด เขาก็เพียงแต่ จำ ว่า ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตา แต่ ไม่เข้าใจเดี๋ยวนี้

โซฮาน: เข้าใจที่ท่านอาจารย์พูดและขอเสริมว่า ทุกคนเป็นอย่างนี้ เพราะว่า เช่นถ้าคนรอบตัวมาถามแล้วเราจะตอบอย่างจริงได้อย่างไร ให้เขาเข้าใจได้อย่างไร ถ้าตัวเราเองไม่เข้าใจ?

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้สิ่งที่คนอื่นไม่รู้ใช่ไหม?

โซฮาน: ครับท่านอาจารย์

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เริ่มเข้าใจคำว่า ธรรม ใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: มีอะไรบ้างที่ไม่ใช่ธรรม?

โซฮาน: ทุกอย่างทุกขณะเป็นธรรมครับ

ท่านอาจารย์: เพราะอะไร?

โซฮาน: คำตอบตอนนี้ คือว่า เป็นสิ่งเดียวกันกับทุกคนก็เป็นอย่างนี้

ท่านอาจารย์: ขอโทษ ฟังคำถามก่อน มีอะไรบ้างที่ไม่ใช่ธรรม

โซฮาน: ทุกอย่างที่มี มีแต่ธรรมครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ไม่มีใครสามารถทำให้ธรรมเกิดใช่ไหม?

โซฮาน: ไม่มีใครทำได้ครับ

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่งค่ะ

 
  ความคิดเห็นที่ 3  
 
เมตตา
วันที่ 3 ก.พ. 2567

ท่านอาจารย์: ตั้งแต่เกิดจนตายมีอะไรบ้างที่ไม่ใช่ธรรม?

โซฮาน: ไม่มีครับ ทุกอย่างเป็นธรรม

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ธรรมเป็นสัจจธรรมใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: ใครเปลี่ยนไม่ได้ใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: แต่เมื่อเข้าใจขึ้นๆ ก็ทำให้รู้ความจริงของธรรมหนึ่งๆ ๆ ในชีวิตประจำวันใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ธรรมทุกอย่างเป็นจริง จึงเป็นสัจจธรรม ใครก็เปลี่ยนไม่ได้ใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เมื่อเป็นความจริงเป็นสัจจธรรม ไม่มีใครเปลี่ยนแปลงได้เลย จึงเป็นปรมัตถธรรมใช่ไหม?

สุคิน: แกอาจไม่เคยได้ยินคำว่า ปรมัตถธรรม แต่แกถามเบื้องต้นว่า ความหมาย ก็คือ สัจจะ ที่เมื่อกี๊เราใช้คำว่าสัจจธรรม คือความหมายเดียวกันไหมครับ

ท่านอาจารย์: สัจจธรรม หมายถึงความจริงที่เปลี่ยนไม่ได้ ธรรมที่ใครทำอะไรไม่ได้ เปลี่ยนแปลงไม่ได้ เป็นปรมัตถธรรม ความจริงของธรรมเดี๋ยวนี้เกิดแล้วดับเร็วที่สุด ไม่ปรากฏว่าเกิดดับ

คุณโซฮานเชื่อไหม มั่นใจไหม ว่า ธรรมเกิดแล้วดับ?

โซฮาน: ก็เป็นความจริงครับ ไม่สงสัยครับ

ท่านอาจารย์: นี่คือ การตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า คือประจักษ์แจ้งการเกิดดับที่กำลังเกิดดับของธรรมแต่ละหนึ่งเดี๋ยวนี้

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: ถ้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าไม่ทรงตรัสรู้ ไม่ทรงแสดงให้คนอื่นเข้าใจ คนอื่นสามารถจะเริ่มเข้าใจความจริงได้ไหม?

โซฮาน: ถ้าไม่ได้ยินก็ไม่สามารถจะรู้ได้

คุณสุคิน: ผมยกตัวอย่างท่านพระสารีบุตรว่า ถ้าท่านไม่ได้ยินคำสอนของพระพุทธองค์จะสามารถตรัสรู้ได้ไหม โซฮานตอบว่าไม่ได้

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงหนทางให้สามารถประจักษ์ความจริงที่กำลังเกิดดับของสิ่งที่กำลังเกิดดับเดี๋ยวนี้อย่างที่พระองค์ได้ประจักษ์แล้วด้วยใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น จึงเริ่มรู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เริ่มรู้จักสิ่งที่มีจริง เริ่มรู้จักความจริงของธรรมว่า เป็นปรมัตถธรรม เป็นสัจจธรรม ที่สามารถจะประจักษ์แจ้งได้เมื่อเข้าใจขึ้นๆ เป็นหนทางที่พระองค์ได้ทรงดำเนินแล้ว

มั่นใจไหม ว่า ธรรม กำลังเกิดดับเดี๋ยวนี้ แต่สามารถที่จะเข้าใจขึ้นจนประจักษ์แจ้งความจริงที่กำลังเกิดดับได้

โซฮาน: มั่นใจว่า มีหนทางนี้เป็นหนทางเดียวครับ แต่ก็สามารถรู้ได้ครับ

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่งค่ะ

 
  ความคิดเห็นที่ 4  
 
เมตตา
วันที่ 3 ก.พ. 2567

ท่านอาจารย์: ถ้าไม่มีความเข้าใจอะไรเลยที่กำลังมีเดี๋ยวนี้ สามารถจะประจักษ์แจ้งการเกิดดับของสิ่งที่กำลังมีได้ไหม?

โซฮาน: ไม่สามารถรู้ได้ครับ ยกตัวอย่างตัวเองและครอบครัวตัวเองว่าได้ยินมา แต่ไม่รู้เลยสิ่งที่ได้ยิน ความเข้าใจไม่มีอย่างที่เวลานี้เริ่มเข้าใจครับ

ท่านอาจารย์: ถ้าเข้าใจขึ้นๆ ค่อยๆ ละความไม่รู้และการยึดถือว่ามีเรา จะค่อยๆ ประจักษ์แจ้งว่า เป็นธรรมแต่ละหนึ่ง

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: สงสัยไหมว่า เมื่อไหร่จะรู้ความจริงนี้ได้์

โซฮาน: ไม่เคยคิดว่า เมื่อไหร่จะเกิดขึ้นได้ แต่รู้ว่านี่เป็นหนทาง ก็รู้ว่า ที่ฟังอยู่นี่เป็นสิ่งที่เข้าใจยาก ธรรมลึกซึ้งมาก และถ้าฟังไปเรื่อยๆ ความเข้าใจก็ต้องเพิ่มขึ้นครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ยิ่งเข้าใจยิ่งรู้ความลึกซึ้งของสิ่งที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประจักษ์แจ้ง

คุณสุคิน: เมื่อกี๊แกสงสัยว่า ลึกซึ้ง และละเอียด ผมเลยอธิบายตามที่ผมเข้าใจ ว่า ละเอียดเพราะเรารู้เราได้ยินว่า แค่เห็นลึกซึ้ง แต่ว่าเกิดดับเร็วมาก และขณะหนึ่งไม่สามารถจะรู้ได้เพราะทุกอย่างเกิดแล้วดับทันที ขณะนี้เหมือนทุกอย่างเกิดขึ้นพร้อมกัน นี่แสดงว่า ละเอียดขนาดไหน และความเข้าใจต้องเพิ่มขึ้น

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ถ้าไม่เข้าใจจริงๆ ว่า เดี๋ยวนี้มีจริง เกิดแล้วต้องดับ เป็นธรรม เขาสามารถที่จะรู้สิ่งที่ขณะนี้ดับ แล้วก็มีสิ่งอื่นเกิดต่อ ทีละหนึ่งๆ ได้ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: มั่นคงไหม ที่รู้ว่า หนทางเดียวที่จะประจักษ์แจ้ง คือความเข้าใจสิ่งที่กำลังมีตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงให้ได้เริ่มเข้าใจ จนกว่าจะค่อยๆ ละความไม่รู้

โซฮาน: ครับท่านอาจารย์

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่งค่ะ

 
เขียนความคิดเห็น กรุณาเข้าระบบ