อาสวะ ๓ อวิชชา ๔ ตัณหา ๓

ชัมพุขาทกปริพาชกสนทนากับพระสารีบุตร

อาสวะ ๓ นี้เป็นธรรมเครื่องหมักดองทำให้ไหลไปสู่อารมณ์ต่างๆ ด้วยความพอใจในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ เป็นกามาสวะ ด้วยความยินดีในภพ เป็น ภวาสวะ ด้วยความไม่รู้ เป็นอวิชชาสวะ

การรู้ลักษณะของอาสวะ ๓ ซึ่งมีจริงทุกๆ ขณะนี้ได้ ก็มีหนทาง คือ มรรคมีองค์ ๘ นั่นเอง ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 78

สำหรับอวิชชา ๔ ก็เช่นเดียวกัน อวิชชา ๔ คือ ความไม่รู้ในทุกข์ ทุกข์ในที่นี้ได้แก่ความเกิดขึ้นและความดับไปของนามและรูปทั้งปวง เพราะฉะนั้น ผู้ที่ไม่เจริญสติไม่รู้ว่าสภาพที่กำลังปรากฏเกิดขึ้นในขณะนี้เป็นทุกข์เพราะไม่เที่ยง

แต่จะรู้ได้ต้องเจริญสติ สามารถรู้ลักษณะของอวิชชาทั้ง ๔ คือ ความไม่รู้ในทุกข์ ในเหตุเกิดแห่งทุกข์ ในความดับทุกข์ ในปฏิปทาเครื่องให้ถึงความดับทุกข์

สำหรับตัณหา ๓ ได้แก่ กามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหานั้น จะรู้ได้ถึงลักษณะของสภาพตัณหาเหล่านั้นในขณะที่สติเกิดขึ้นระลึกรู้ลักษณะที่กำลังปรากฏโอฆะ อุปาทาน ก็เช่นเดียวกัน ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 79