กรรมมี ๔ กิจ

เรื่องของการเกิด ย่อมเป็นไปตามกรรม แล้วแต่ว่ากรรมใดจะทำให้ปฏิสนธิ แต่ทราบไหมว่า การเกิดในชาตินี้เป็นผลของทาน หรือว่าเป็นผลของศีล หรือว่าเป็นผลของการเจริญภาวนา อย่างหนึ่งอย่างใดที่ทำให้ปฏิสนธิเป็นบุคคลนี้ในภพนี้ ในชาตินี้ ก็ทราบไม่ได้

เมื่อเกิดเป็นมนุษย์แล้ว สุข ทุกข์ ก็ยังต่างกัน หรือแม้สัตว์ดิรัจฉานก็ยังต่างกันไปตั้งแต่รูปร่างลักษณะ มนุษย์มีรูปร่างหน้าตาผิวพรรณต่างกันตามความวิจิตรของกรรมฉันใด สัตว์แต่ละตัว แต่ละชนิด แต่ละประเภท ถ้าพิจารณาโดยละเอียด ก็จะเห็นความต่างกันที่วิจิตรตามกรรมฉันนั้น แม้สุข ทุกข์ของมนุษย์ แม้สุข ทุกข์ของสัตว์ดิรัจฉาน ก็เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยที่ได้กระทำแล้ว

สำหรับเรื่องของกรรม มีกิจ ๔ กิจ คือ

ถ้าเป็นกิจที่กระทำให้ปฏิสนธิ เป็นชนกกรรม

เมื่อปฏิสนธิแล้วยังมีกรรมอื่นที่สามารถจะอุปถัมภ์ เป็นอุปถัมภกกรรม หรือว่า ถึงแม้จะเกิดมาแล้ว จะเป็นสัตว์ หรือเป็นมนุษย์ก็ตาม ชีวิตทุกๆ วันย่อมจะเป็นโอกาสของกรรมหนึ่งกรรมใดทำกิจเบียดเบียน เป็นอุปปีฬกกรรม

หรือว่า ทำกิจอุปัจเฉทกกรรม คือ ตัดรอนสภาพธรรมที่กำลังได้รับอยู่

เป็นเรื่องของกรรม ที่นอกจากจะทำให้ปฏิสนธิแล้ว ยังอุปถัมภ์ หรือว่าเบียดเบียน หรือว่าตัดรอนได้ ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 261

กุศลกรรมที่ท่านทำไว้มากในปัจจุบันชาตินี้ ถ้าไม่ได้โอกาสที่จะทำให้ปฏิสนธิในมนุษย์หรือในสวรรค์ ก็ยังมีโอกาสที่จะติดตามไปอุปถัมภ์ตามสมควรแก่ภพภูมินั้นๆ เพราะฉะนั้น ควรที่จะกระทำกุศลกรรม และควรที่จะกระทำกุศลกรรมถึงขั้นที่จะทำให้พ้นจากกำเนิดสัตว์ดิรัจฉาน หรือว่าเกิดในนรก ในอบายภูมิโดยเด็ดขาดจริงๆ

ตราบใดที่ยังไม่รู้แจ้งอริยสัจธรรม เมื่อจุติจากปัจจุบันชาตินี้แล้ว ก็ไม่ทราบว่ากรรมใดจะให้ผลทำให้ปฏิสนธิในภูมิใด ถ้าอกุศลกรรมที่ได้กระทำไว้มีโอกาสเป็นปัจจัยให้ปฏิสนธิจิตเกิดขึ้น ก็จะต้องเกิดในอบายภูมิ แล้วแต่ว่าความวิจิตรของจิตที่เป็นปัจจัยนั้นจะทำให้ปฏิสนธิในนรก หรือว่าเป็นสัตว์ดิรัจฉาน ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 262

เปิดฟัง ... กรรมมี 4 กิจ