ลักษณะที่อ่อนที่แข็ง - ไม่ใช่ว่าไม่รู้ รู้ แต่มีความเป็นตัวตน
ขอกล่าวถึงใน มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ มูลปริยายสูตร
ซึ่งครั้งนั้น พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ โคนไม้พญารัง ในสุภควัน เขตเมืองอุกกัฏฐา พระผู้มีพระภาคทรงแสดงปริยายอันเป็นมูลของธรรมทั้งปวง
ซึ่งมีข้อความโดยย่อว่า
ปุถุชนในโลกนี้ไม่ได้สดับ ไม่ได้เห็นพระอริยะ ไม่ฉลาดในธรรมของพระอริยะ ไม่ได้รับแนะนำในธรรมของพระอริยะ ไม่ได้เห็นสัตบุรุษ ไม่ฉลาดในธรรมของสัตบุรุษ ไม่ได้รับแนะนำในธรรมของสัตบุรุษ ย่อมรู้สภาพธรรม แต่ยินดียึดถือในสภาพธรรม เช่น ธาตุดิน ลักษณะที่อ่อนแข็ง
มีใครบ้างไหมที่ไม่รู้ลักษณะที่อ่อนที่แข็ง ทุกคนรู้ในลักษณะที่อ่อนที่แข็งในสภาพที่อ่อนแข็งนั้น แต่ยึดถือ สำคัญโดยความเป็นของเรา รูปของเราหรือเปล่า อ่อนแข็งก็จริง แต่ก็ยึดถือโดยความเป็นของเรา และข้อความต่อไปก็กล่าวถึงสภาพธรรมไม่ว่าจะเป็นเสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ
แม้ย่อมรู้สัตว์โดยความเป็นสัตว์ แต่ย่อมสำคัญในสัตว์
ต่อไปก็เป็น ในเทวดา ในพรหม ในรูปที่เห็น ในเสียงที่ได้ฟัง ในอารมณ์ที่ได้ทราบ ในธรรมารมณ์ที่รู้ได้ด้วยใจ ในสักกายะโดยความเป็นอันเดียวกัน ใน สักกายะโดยความต่างกัน
เป็นเรื่องของสภาพธรรมที่มีปรากฏ อ่อน แข็ง เย็น ร้อน ตึง ไหว เสียง สี กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ไม่ใช่ว่าไม่รู้ รู้ แต่มีความสำคัญในสิ่งนั้นโดยความเป็นตัวตน หรือโดยความเป็นเรา โดยความเป็นของเรา
ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...