จิตอะไรที่คิด
กระผมฟังคลิปการสนทนาธรรมที่โรงแรมโบนันซ่า เขาใหญ่ เมื่อ 29 มี.ค. 54 ท่านอาจารย์สุจินต์ ฯ ถามผู้ร่วมสนทนาท่านหนึ่ง ว่า จิต อะไรที่คิด?
คำตอบคือ กุศล อกุศล
กระผมสงสัยในคำตอบ ครับ
จึงกราบเรียนฃอความกระจ่างด้วยครับ
ขอกราบอนุโมทนาครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
คิด เป็นสภาพธรรมที่มีจริงๆ ไม่พ้นไปจากสภาพธรรมที่เป็นนามธรรมได้แก่จิต และเจตสิกธรรมที่เกิดร่วมด้วย ที่เป็นไปทางใจ เพราะตามปกติแล้ว จิตเกิดขึ้นรู้อารมณ์ทาง ๕ ทวาร ทวารหนึ่งทวารใด แล้วต่อด้วยวิถีจิตทางใจ โดยมีภวังคจิตคั่น นี้คือความเป็นจริงของธรรม หรือแม้ไม่ได้เห็น ไม่ได้ยิน ไม่ได้กลิ่น ไม่ได้ลิ้มรส ไม่ได้ถูกต้องกระทบสัมผัส ก็คิดนึกได้ คิดถึงเรื่องราวต่างๆ ที่เคยเห็นเคยได้ยิน เป็นต้น สภาพธรรมที่คิด มีจริง เรื่องที่คิดไม่มีจริง
ดังนั้น ที่คิด สำหรับผู้ที่ไม่ใช่พระอรหันต์ ก็ไม่พ้นจากกุศลจิต กับ อกุศลจิต เคยไหมที่คิดดี คิดที่จะทำประโยชน์ คิดที่จะช่วยเหลือเกื้อกูลผู้อื่น คิดถึงพระธรรมที่ได้ยินได้ฟัง เป็นต้น เคยไหม ที่คิดไม่ดี เช่น คิดอยากไปเที่ยวที่นั่นที่นี่ คิดถึงเรื่องราวที่คนอื่นทำไม่ดีกับตน แล้วโกรธ เป็นต้น นี่ก็ชัดเจนในความเป็นจริงของสภาพธรรม ไม่พ้นจากชีวิตประจำวันจริงๆ แต่ถ้าเป็นพระอรหันต์ แล้ว ท่านคิด ด้วยมหากิริยาจิต
จะเห็นได้จริงๆ ว่า ไม่มีใครที่จะไปบังคับบัญชา ไม่ให้สภาพธรรมหนึ่งสภาพธรรมใดเกิดขึ้นเป็นไปได้เลย เพราะธรรม เกิดเพราะเหตุปัจจัย ประโยชน์ที่ควรพิจารณา คือ เข้าใจสภาพธรรมที่มีจริงๆ ในขณะนี้ไม่ว่าจะอยู่ ณ ที่ใดก็ตาม เพราะมีธรรม ตลอด ที่สำคัญต้องมีการฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม ค่อยๆ สะสมความเข้าใจถูก เห็นถูกไปเรื่อยๆ ไม่ขาดการฟังพระธรรมเป็นปกติในชีวิตประจำวัน ครับ
...ยินดีในกุศลของทุกๆ ท่านครับ...
