เมื่อกุศลเกิด อกุศลใดๆ ก็เกิดไม่ได้

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๖๒๙]

เมื่อกุศลเกิด อกุศลใดๆ ก็เกิดไม่ได้

ทั้งวัน ปกติในชีวิตประจำวันก็เป็นอกุศล แต่เว้นบาป เมื่อกุศลเกิด เพราะฉะนั้น ขณะใดที่กุศลไม่เกิด ขณะนั้นเว้นบาปหรือเปล่า? ก็ไม่ได้เว้นบาป เพราะว่าอกุศลก็ยังเกิด ด้วยเหตุนี้ประมาทอกุศลไม่ได้เลย สะสมมามากประพฤติเป็นไปตามการสะสม จนกว่ากุศลจะเกิดแม้เพียงเล็กน้อย แม้กุศลเล็กน้อยขณะนั้นเกิดแล้ว อกุศลไม่เกิดด้วยเหตุนี้ ผู้ที่เห็นประโยชน์ของกุศลธรรม จึงไม่ประมาทแม้กุศลเพียงเล็กน้อย ไม่ว่าจะทางกาย ทางวาจา และทางใจ แต่ถ้าไม่ใช่คำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จะไม่รู้เลยว่าขณะนั้นไม่ใช่เราเลย

ไม่มีตัวตน แต่ว่าขณะนี้กำลังมีสิ่งที่ปรากฏให้เข้าใจถูกต้องตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงไว้ว่าขณะนี้เป็นธรรม ไม่ใช่เรา ถ้ามีความเข้าใจอย่างนี้ ชำระจิตให้บริสุทธิ์ไหม? แม้เพียงเล็กน้อยนิดหน่อย แต่การที่จะชำระจิตให้บริสุทธิ์จากความเศร้าหมองคือกิเลสทั้งหลายได้ ก็มีหนทางเดียว คือ เข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏ เพราะเหตุว่า ธรรมคือเดี๋ยวนี้เอง กำลังเห็นก็เป็นธรรม ถ้าไม่เข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏ ชำระจิตหรือเปล่า? ก็เป็นเพียงเว้นบาป ขณะนั้นมีปัจจัยที่จะให้กุศลจิตเกิด แล้วก็ไม่ประมาทที่จะทำกุศลไป แต่ที่สำคัญที่สุดก็คือว่ามีความเข้าใจถูก โดยการที่ฟังพระธรรมแล้วก็เข้าใจและรู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เพราะฉะนั้น ขณะนี้เป็นธรรมที่พระองค์ได้ตรัสไว้ดีแล้วใน ๔๕ พรรษา เพราะฉะนั้น ก็เป็นสิ่งที่เมื่อใดที่ได้ฟังคำ ไม่ใช่เพียงคิดว่าเว้นบาป แต่คำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ต้องไม่ใช่เราที่เว้นบาป เพราะว่าเป็นธรรมทั้งหมด

เพราะฉะนั้น คำพูดที่ทุกคนพูดเสมอ คือ "ไม่ทำชั่ว" แต่ว่าคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า คือ ไม่ทำ ไม่ใช่เราที่ไม่ทำ เพราะฉะนั้น ทุกคำของพระองค์ จะต้องมีความจริงที่แสดงให้เห็นถึงความเข้าใจว่าต่างกับคำของคนอื่น

ใครก็บอกใครได้ เว้นชั่ว ไม่ทำชั่ว แต่คำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า คือ ที่เว้นนั้นไม่ใช่เรา เป็นธรรมทั้งหมด แม้แต่ทำดีก็ไม่ใช่เรา ก็เป็นธรรม เพราะฉะนั้น คำของพระองค์ต่างกับคำของคนอื่นที่ทำให้เข้าใจถูกต้องว่าขณะที่เว้นไม่ใช่เรา ขณะที่ไม่กระทำบาป ไม่ใช่เรา ขณะที่กระทำบุญหรือทำความดี ก็เป็นธรรม ขณะนั้นก็จะเป็นการที่ชำระจิตให้บริสุทธิ์จากความไม่รู้

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย