ทำไมความอ่อนน้อมถ่อมตนจึงไม่เป็นบารมี

為何謙虛不是波羅蜜

ทำไมความอ่อนน้อมถ่อมตนจึงไม่เป็นบารมี

問: 請問為什麼謙虛不包括在十個波羅蜜之一呢?

ผู้ถาม: เพราะเหตุใดความอ่อนน้อมถ่อมตนถึงไม่เป็นในหนึ่งบารมี๑๐

Ajhan Sujin: 如果沒有智慧的話是不可能能夠培養出任何波羅蜜的。如果沒有智慧，就不可能能夠消除驕傲 和自大。比如在慈愛的那一刻，不可能有驕傲我慢的不善法生起，所以慈愛的那一刻一定會有謙 虛。當想要分享佛法，使他人也可以得到佛法的利益時，那一刻也一定會有謙虛。十個波羅蜜都 會有智慧伴隨，取決於是哪一種善法為領導者而成為不同的波羅蜜。

อ.สุจินต์: ถ้าหากไม่ใช่ปัญญาก็ไม่อาจเป็นได้สักบารมีได้เลย เพราะหากไม่มีปัญญา ก็ไม่อาจกำจัดความทนงตนและความสำคัญตน ดังเช่น ขณะที่เป็นไปด้วยความเมตตาขณะนั้นย่อมเป็นไปด้วยความอ่อนน้อมถ่อมตน ขณะที่เผยแพร่แบ่งปันพระธรรม ก็ย่อมทำให้ผู้นั้นได้รับสาระประโยชน์จากพระธรรม และในขณะนั้นก็ย่อมเป็นไปด้วยความอ่อนน้อมถ่อมตน บารมีทั้ง๑๐ก็ย่อมมีปัญญาเกิดร่วมด้วย ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่ที่ว่าเป็นไปด้วยสภาพธรรมใดบารมีใด

問: 今年 4 月份左右我在聆聽一個視頻時，瞬間覺知到一個出現很清楚的色法的特徵。那一刻的世 界是在身根，覺知到一個很清楚的色法是風元素，它是一個很快速的移動而且還帶有細微的振 動。

ผู้ถาม: ในปีนี้ ช่วงประมาณเดือนเมษา ขณะที่กำลังรับชมคลิบวีดีโอหนึ่ง ในเสี้ยวขณะหนึ่งระลึกรู้ถึงสภาพรูปธรรมปรากฎอย่างชัดเจน ขณะนั้นเป็นโลกที่เกิดขึ้นทางกาย ระลึกรู้ถึงรูปธรรมที่เป็นธาตุลมอย่างชัดเจน มันเป็นสภาพที่เคลื่อนไหวอย่างรวดเร็วทั้งยังมีสภาพสั่นไหวอย่างแผ่วเบา

Ajhan Sujin: 有沒有智慧生起瞭解那一刻法的本質呢?

อ.สุจินต์: แล้วขณะนั้นมีปัญญาเกิดขึ้นรู้ในลักษณะนั้นไหม?

問: 有的。

ผู้ถาม: มี

Ajhan Sujin: 那麼智慧可以對那一刻有所捨離，因為那就只是一瞬間片刻的經驗而已。否則那一刻的經驗就 會成為是貪愛執取的對象，緊抓著不放手。貪愛，無明就在那裡。有時候會再想起那一刻的經 驗，也許會有些不確定和懷疑，但現在這一刻的法就可以被瞭解。在不確定或是懷疑的時候，疑 法也可以成為是智慧瞭解的對象。在正念和正見生起的那一刻對法是有信心，不會有任何懷疑 的。重點是現在在那裡的，有沒有智慧去瞭解呢? 智慧生起的那一刻是最珍貴的，這和我們現在 只是在想著什麼經驗是不同的。 一天中貪愛一直在那裡但卻不被知道，所以佛陀說貪愛是所有苦的根源，它是第二聖諦。捨離是 非常細膩精深的，只有隨著智慧一點一滴的累積才能夠逐漸地捨離放手。

อ.สุจินต์: ถ้าอย่างนั้นปัญญาก็ย่อมละในขณะนั้น เพราะเหตุว่าก็เป็นเพียงสิ่งที่เกิดขึ้นขณะหนึ่งเท่านั้น ไม่อย่างนั้นสิ่งที่เกิดขึ้นก็จะเป็นสิ่งที่โลภะติดข้อง ยึดมั่นถือมั่นไม่ปล่อย โลภะและโมหะก็อยู่ที่ตรงนั้น และบางครั้งก็อาจจะหวนระลึกถึงในสิ่งที่เคยเกิดขึ้น แล้วก็เกิดความไม่แน่ใจลังเลสัยสัยในสิ่งที่เคยเกิดขึ้น วิจิกิฉานั้นก็อาจเป็นอารมณ์ให้ปัญญารู้ได้ ในขณะที่สัมมาสติและสัมมาทิฏฐิเกิด ขณะนั้นก็ย่อมมั่นคง จะไม่มีความลังเลสงสัยใดๆ เลย สิ่งที่สำคัญที่สุดคือมีปัญญารู้ไหมว่าขณะนี้อยู่ที่ไหน? ขณะที่ประเสริฐที่สุดคือขณะที่ปัญญาปรากฏ นี่คือสิ่งที่ต่างกันยิ่งกับสิ่งที่กำลังคิดถึงสิ่งที่เคยเกิดขึ้น ความติดข้องมีอยู่ตลอดทั้งวันแต่ไม่รู้ เพราะฉะนั้นพระพุทธองค์ทรงตรัสว่าโลภะเป็นสมุทัยเป็นเหตุแห่งทุกข์คืออริยะสัจที่๒ การละเป็นเรื่องที่ละเอียดและยากยิ่ง จึงต้องเป็นไปด้วยการสะสมปัญญาทีละเล็กทีละน้อย ค่อยๆ ละคลาย

Sarah: 前幾天的佛法討論中也有一位朋友分享了他說他在年輕的時候曾經經驗過內觀智慧的階段，他 從未和任何人分享過，但他後來一直在想著那個經驗。另外我記得在泰國也有個朋友分享說他在 年輕時曾經達到禪定的階段。但無論如何，這都已經過去了，真正重要的是現在這一刻。 有一些特殊的經驗會讓我們一直去回想，去沈浸在裡面。貪愛在那一刻去執取著。如果一直去執 取過去的某些特殊經驗或是也許期望未來會再次有某些特殊經驗的發生是危險的。所以佛陀提醒 我們，過去的就過去了，未來的也不去期望什麼。最重要的就只是現在這一刻。謙虛就是捨離波羅蜜。在如理作意的那一刻就會有捨離，自然會放掉我慢驕傲，因為那一刻是有智慧伴隨的善心。當然也同時會有平等心波羅蜜，在那一刻不管發生的是什麼，它知道是有條件 發生的，不會是別的，因為智慧可以瞭解而接受。在吉祥經的註釋書裡有提到謙虛可以對峙我 慢，所以在瞭解或是慈愛生起的那一刻自然就會有捨離，那一刻的心是謙虛的，沒有驕傲的。 謙虛的那一刻就像是一塊擦腳布，也像是沒有牛角的牛或是沒有毒牙的蛇。那一刻是謙遜溫和， 容易交談的。反之當我慢驕傲的那一刻是很難交談的，不想聽到真實的話。這當然也需要誠實波 羅蜜來瞭解這一刻的真相。所以其實當波羅蜜被發展出來時，謙虛自然會隨著波羅蜜的培養中累 積建立。

ซาร่า: วันก่อนในการสนทนาธรรมก็มีสหายท่านหนึ่งแบ่งปันเรื่องราวในสมัยที่เขายังอ่อนวัยเขาก็เคยมีประสบเหตุการณ์เกี่ยวกับวิปัสสนา สหายท่านนั้นไม่เคยเล่าสู่ถึงเรื่องที่เคยเกิดขึ้นให้ใครฟัง แต่หลังจากนั้นสหายท่านนั้นเขาก็มักจะหวนนึกถึงประสบการณ์ที่เกิดขึ้น และยังมีอีกท่านหนึ่งคือสหายธรรมที่พำนักในประเทศไทยก็ได้เล่าสู่แบ่งปันประสบการณ์เกี่ยวกับฌานในสมัยที่เขายังอ่อนวัยเช่นกัน ไม่ว่าอย่างไร ทั้งหมดคือเรื่องที่ผ่านไปแล้ว สิ่งที่สำคัญที่สุดคือเดี๋ยวนี้ ขณะนี้ บางครั้งประสบการณ์แปลกๆ ก็ทำให้เราหวนนึกถึงบ่อยๆ และจมปลักอยู่ตรงนั้น ขณะนั้นโลภะก็ติดข้อง ถ้าหากว่ายังติดข้องพอใจกับสิ่งที่ผ่านไปแล้วหรือยังหวังที่จะประสบกับสิ่งนั้นอีก นั่นเป็นสิ่งที่อันตรายยิ่ง เพราะฉะนั้นพระพุทธองค์ทรงเตือนหมู่สัตว์ สิ่งที่ล่วงเลยก็ล่วงเลยไปแล้ว อนาคตก็ยังมาไม่ถึง สิ่งที่สำคัญที่สุดมีเพียงขณะนี้เท่านั้น ความอ่อนน้อมถ่อมตนก็คือเนกขัมมะบารมี ในขณะที่นมสิการขณะนั้นย่อมสละแล้ว สละมานะ สละความสำคัญตน เพราะเหตุว่าจิตขณะนั้นมีปัญญาเกิดร่วมด้วย และมีอุเปกขาบารมีด้วย ขณะนั้นไม่ว่าอะไรจะเกิด ก็ย่อมเข้าใจถึงสิ่งที่เกิดขึ้นนั้นเพราะเหตุปัจจัยไม่ใช่อย่างอื่นเลย เพราะเหตุว่าปัญญาเข้าใจ

ในมงคลสูตรก็มีการกล่าวถึงความอ่อนน้อมถ่อมตนเป็นสภาพธรรมที่ตรงข้ามกับความสำคัญตน เพราะฉะนั้นในขณะที่เข้าใจหรือเมตตาเกิดขณะนั้นคือสละ ขณะนั้นจิตย่อมอ่อนน้อมอ่อนโยนว่าง่าย ดุจผ้าเช็ดธุลี ดุจโคเขาขาด ดุจงูไร้พิษ แต่โดยทางกลับกัน ขณะที่เป็นไปด้วยมานะความสำคัญตน ขณะนั้นก็ย่อมว่ายากไม่รับฟังคำจริง และนี่ก็ย่อมต้องเป็นไปด้วยสัจจะบารมีที่จะเข้าใจสิ่งที่มีจริงในขณะนี้ เพราะฉะนั้นขณะที่เป็นไปด้วยบารมีความอ่อนน้อมถ่อมตนก็ย่อมเจริญขึ้น

問: 非常感謝老師的提醒。在那時候有瞭解到智慧也不屬於誰，那個經驗也已經過去了，但對法有 更深一層的信心。

ผู้ถาม: ขอบพระคุณอย่างยิ่งที่กล่าวเตือน แม้ตอนที่ปัญญาเข้าใจก็ไม่ใช่ของใคร สิ่งที่ประสบก็ผ่านไปแล้ว ส่วนสำหรับธัมมะก็ยิ่งมั่นคงขึ้นไปอีกขั้น

Sarah: 是的。曾經累積過的智慧會累積，也許會是下一刻智慧生起瞭解法的因緣條件。重點是瞭解智 慧不是我的也不是任何人的。智慧的累積會慢慢瞭解既使是善法也只是一刻生起就滅去的法，沒什麼好執取的。

ซาร่า: ใช่ ปัญญาที่เคยสะสมแล้วก็สะสมอีก อาจจะเป็นขณะต่อไปมีเหตุปัจจัยให้ปัญญาเกิดขึ้นรู้ สิ่งที่สำคัญที่สุดคือเข้าใจว่าปัญญาไม่ใช่ของเราและของใครทั้งสิ้น การสะสมของปัญญาจะค่อยๆ เข้าใจแม้กุศลก็เป็นเพียงสิ่งที่เกิดขึ้นแล้วดับไป ไม่มีอะไรน่าติดข้องเลย

敬感恩阿姜舒淨 (Ajhan Sujin Boriharnwanaket) 的恩惠
น้อมเคารพในคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์

謹以此施法之功德與我們在輪迴裡每一世的父母 師長 同修 親友 仙人 各位讀者及其他一切眾生分享
กุศลในการนี้ ข้าพเจ้าขออุทิศแด่บิดามารดาในทุกภพทุกชาติ ครูบาอาจารย์ ญาติมิตรสหาย เทวดา และผู้อ่าน รวมถึงสัตว์ทั้งหลาย

By line group Just Dhamma

หมายเหตุ
ที่มา : การสนทนาธรรมออนไลน์ระหว่างท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ กับ ชาวจีน

สรุปใจความภาษาจีน โดย 陳品彤 เฉินผิ่นถง (คุณแพท)
แปลภาษาไทย โดย คุณปาล สว่างพัฒนกุล (黃如蓮)

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... บทความแปลภาษาจีน