๕. ปฐมอาชานิยสูตร ว่าด้วยองค์ของม้าอาชาไนยและของภิกษุ

พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ปัญจก-ฉักกนิบาต เล่ม ๓ - หน้า 522

๕. ปฐมอาชานิยสูตร

ว่าด้วยองค์ของม้าอาชาไนยและของภิกษุ

[๒๗๖] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ม้าอาชาไนยตัวเจริญของพระราชา ประกอบด้วยองค์ ๖ ประการ ย่อมควรแก่พระราชา เป็นม้าต้น นับว่าเป็นราชพาหนะ องค์ ๖ ประการเป็นไฉน? คือ ม้าอาชาไนยตัวเจริญ ของพระราชาในโลกนี้ ย่อมอดทนต่อรูป ๑ อดทนต่อเสียง ๑ อดทนต่อกลิ่น ๑ อดทนต่อรส ๑ อดทนต่อโผฏฐัพพะ ๑ และถึงพร้อมด้วยวรรณะ ๑ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ม้าอาชาไนยตัวเจริญ ของพระราชา ประกอบด้วยองค์ ๖ ประการ นี้แล เป็นม้าต้น นับว่าเป็นราชพาหนะ.

พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ปัญจก-ฉักกนิบาต เล่ม ๓ - หน้า 523

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม ๖ ประการนี้ ก็ฉันนั้นเหมือนกัน ย่อมเป็นผู้ควรของคำนับ ฯลฯ เป็นนาบุญของโลก ไม่มีนาบุญอื่นยิ่งกว่า ธรรม ๖ ประการเป็นไฉน? คือ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมอดทนต่อรูป ๑ อดทนต่อเสียง ๑ อดทนต่อกลิ่น ๑ อดทนต่อรส ๑ อดทนต่อโผฏฐัพพะ ๑ อดทนต่อธรรมารมณ์ ๑ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม ๖ ประการ นี้แล ย่อมเป็นผู้ควรของคำนับ ฯลฯ เป็นนาบุญของโลก ไม่มีนาบุญอื่นยิ่งกว่า.

จบปฐมอาชานิยสูตรที่ ๕

อรรถกถาปฐมอาชานิยสูตร

พึงทราบวินิจฉัย ในปฐมอาชานิยสูตรที่ ๕ ดังต่อไปนี้ :-

บทว่า องฺเคหิ ได้แก่ ด้วยองค์แห่งคุณทั้งหลาย. บทว่า ขโม แปลว่า อดกลั้น. บทว่า รูปานํ ได้แก่ รูปารมณ์ทั้งหลาย. บทว่า วณฺณสมฺปนฺโน ได้แก่ สมบูรณ์ด้วยวรรณะแห่งสรีระ.

จบอรรถกถา ปฐมอาชานิยสูตรที่ ๕