โปรดชี้แนะด้วยครับ ทำไมผมถึงรู้สึกเบื่อหน่ายในการเกิด แก่ เจ็บ ตาย
การกำหนดจิตและการนั่งสมาธิเพื่อให้เกิดฌานและปัญญา ทำไมผมถึงรู้สึกเบื่อหน่ายในการเกิด แก่ เจ็บ ตายและรู้สึกไม่อยากจะกลับมาเกิดอีกก็ไม่รู้ครับ โปรดชี้แนวทางสว่างให้ผมทีครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ไม่พ้นจากสภาพธรรมที่มีจริง เป็นธรรมไม่ใช่เรา และเป็นอนัตตา บังคับบัญชาไม่ได้ เมื่อเหตุปัจจัยพร้อม สภาพธรรมนั้นก็เกิดได้ แม้ความเบื่อ ครับ
ความเบื่อ ก็ไม่พ้นจากสภาพธรรมที่มีจริง นั่นก็คือ โทสะ ขณะที่เบื่อ ก็เกิดโทสะไม่พอใจใน สิ่งนั้น จึงเปลี่ยนไปทำ ไปชอบสิ่งใหม่ ซึ่งสาเหตุ ก็ไม่ได้มาจากอื่นไกล ก็เพราะอาศัยกิเลส คือ โลภะที่เกิดขึ้น ที่เป็นผู้ที่มีความติดข้องมาก ก็ทำให้เบื่อได้ง่าย ในอารมณ์นั้น หากเป็นผู้ที่ไม่มีโลภะเลย จะเบื่อได้อย่างไร
สมดังพระธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดง เทวดาทูลถามพระพุทธเจ้าว่า พระองค์ไม่ทรงเบื่ออะไรบ้างหรือ พระพุทธเจ้าตรัสว่า เรายินดีเพลิดเพลินอะไร จึงเบื่อเล่า นี่แสดงให้เห็นว่า เพราะอาศัยกิเลส คือ โลภะ ทําให้เป็นผู้ที่เกิดความเบื่อหน่าย ยิ่งติดข้อง เบื่อหน่าย ก็เบื่อได้ง่ายเช่นกัน เพราะโลภะเป็นปัจจัย ให้เกิดโทสะครับ และที่สำคัญที่สุด กิเลสที่เป็นต้นเหตุของอกุศลทุกประการ แม้แต่ความเบื่อ ก็คือ อวิชชา ความไม่รู้ ที่ทำให้มีความยินดีพอใจ ในสิ่งต่างๆ และ เมื่อไม่ทำให้เกิดความยินดีแล้ว ก็ทำให้เกิดความเบื่อตามมาด้วยครับ
ความเบื่อหน่ายอีกนัยหนึ่ง ดังนี้
ความเบื่อหน่าย องค์ธรรม คือ ปัญญาที่รู้ตามความเป็นจริง แต่ไม่ใช่ความเบื่อหน่ายที่เป็นโทสะ ไม่ชอบใจในความไม่สบาย ป่วยของร่างกาย แต่เห็นตามความเป็นจริง ที่เป็นวิปัสสนาญาณ เบื่อหน่ายในขันธ์ เพราะ เห็นถึงลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริงในขณะนั้นด้วยปัญญา ระดับสูง จึงเบื่อหน่ายด้วยปัญญาและถึงการดับกิเลสด้วยวิปัสสนาญาณขั้นอื่นๆ เกิดขึ้น ครับ เพราะฉะนั้น จึงไม่พ้นไปจากเรื่องของปัญญาเป็นสำคัญ หากไม่มีปัญญา ตั้งแต่เริ่มต้นแล้ว ก็สำคัญ เบื่อหน่าย ด้วยความเป็นเรา ไม่รู้ว่าเป็นแต่เพียงธรรมเป็นไป การสะสมปัญญาที่จะถึงความเบื่อหน่ายที่เป็นปัญญาระดับสูง จึงต้องเริ่มจากการฟังพระธรรมให้เข้าใจ ปัญญาที่เกิดขึ้น จึงเป็นไปตามลำดับไม่ข้ามขั้น ไม่มีตัวตนที่จะทำให้เบื่อหน่าย แต่เมื่อปัญญาถึงพร้อม ความเบื่อหน่ายย่อมเกิดขึ้น ในสภาพธรรมที่กำลังปรากฏในขณะนี้
ดังนั้น ความเบื่อมีจริง เป็นธรรมไม่ใช่เรา เป็นอกุศล มีเหตุก็เกิดขึ้น หนทางการดับกิเลส จึงไม่ใช่การจะไม่เบื่อ เพราะ เบื่อเกิดแล้ว แต่หนทางที่ถูกคือ ค่อยๆ เข้าใจขั้นการฟังว่า แม้เบื่อ ก็เป็นธรรม อกุศล คือ เบื่อ ก็มีจริงเป็นธรรมไม่ใช่เรา การเข้าใจเช่นนี้ ย่อมค่อยๆ ละ อวิชชา ความไม่รู้ และความเห็นผิดที่ยึดถือว่าเราเบื่อ อันเป็นหนทางการดับกิเลสที่ถูกต้อง ครับ
ก็ขณะนี้ยังไม่รู้ว่าสภาพธรรมที่เบื่อหน่าย คืออะไร เป็นเราที่เบื่อหน่าย ก็จะพ้นจากทุกข์ได้อย่างไร เพราะ เป็นเราที่เดินทางผิดอยู่ครับ
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
เหตุที่จะทำให้เกิดปัญญา ความเข้าใจถูกเห็นถูก ไม่ใช่การนั่งสมาธิ เพราะการนั่งสมาธิ เป็นการกระทำด้วยความไม่รู้ ด้วยความติดข้องต้องการ ด้วยความเห็นผิด มีแต่จะเพิ่มอกุศลให้เกิดมากขึ้น ไม่ได้ทำให้ความเข้าใจถูกเห็นถูกเจริญขึ้นเลยแม้แต่น้อย เพราะอกุศลทั้งหมด ไม่เข้าใจสภาพธรรมตามความเป็นจริง แต่เหตุสำคัญที่จะทำให้ความเข้าใจถูกเห็นถูกเจริญขึ้น คือ การฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม ด้วยความละเอียดรอบคอบ ค่อยๆ สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกไปทีละเล็กทีละน้อย, การเวียนว่ายตายเกิด เป็นเรื่องของผู้ที่ยังมีกิเลสอยู่ ตราบใดที่ยังมีกิเลสอยู่ ก็ยังไม่พ้นจากการเวียนว่ายตายเกิด ยังมากไปด้วยทุกข์ สิ่งที่จะเป็นที่พึ่งจริงๆ จึงไม่ใช่กิเลสอกุศล แต่เป็นเรื่องของปัญญา ความเข้าใจถูก ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
