โมหะ ๒

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ข้อความบางตอนจากการบรรยายธรรมโดยท่านอาจารย์ สุจินต์ บริหารวนเขตต์

สุรีย์ ทีนี้โมหะ

ท่านอาจารย์ อย่าพึ่งต้องเอาเป็นตอนๆ ไป ตอนนี้คุณสมนึกเข้าใจหรือยัง ลักษณะของโมหะที่ว่าไม่รู้นี้ เขารู้ ลักษณะของโลภะ ของโทสะ แต่ไม่รู้ลักษณะของโมหะ ก็เลยบอกว่าที่โลภะจะเกิดได้ ขณะนั้นต้องมีโมหะ ที่ไม่รู้ความจริงคือลักษณะที่เกิดดับของสิ่งที่ปรากฏ โมหเจตสิก โลภเจตสิก ที่มีโลภเจตสิก เกิดจะต้องมี โมหเจตสิก เกิดด้วยสภาพที่ไม่สามารถรู้หรือเข้าใจในสี่งที่ปรากฏ ลักษณะที่ไม่รู้ อาการที่ไม่รู้ นั้นคือ โมหะ

ผู้ฟัง ที่ถือว่าเป็นตัวตน

ท่านอาจารย์ อันนั้นเป็น ทิฏฐิความเห็นผิค แต่ตัวโมหะ เป็นความไม่รู้ เหมือนกับความมืด มองอะไรก็ไม่เห็น

สม ตัวโมหะ ก็หมายความว่า ที่เราสั่งสม อบรมมานานมากจนไม่รู้ใช่ไหมครับ

ท่านอาจารย์ เบื้องต้น เบื้องปลาย ไม่มีใครเขานับกันหรอกค่ะ ลักษณะของ โมหะ คือสภาพที่ไม่รู้ ไม่เข้าใจ เหมือนความมืด ซึ่งเราไม่เห็นว่าอะไรอยู่ที่นั่นบ้าง

สมนึก เหมือนความมืด

ท่านอาจารย์ ห้องมืด คุณสมนึกจะเห็นได้อย่างไร ว่าอะไรเป็นอะไร อุปมาเหมือนกับ โมหะ ซึ่งไม่ รู้สภาพธรรมนั้นทั้งที่สภาพธรรมนั้นกำลังปรากฏ แต่ไม่รู้นั่นคือ โมหะ ไม่รู้ในสี่งทีกำลังปรกฏ ก็คลุมไปหมด โมหเจตสิกเป็เจตสิก แต่โมหะมูลจิต เป็นจิต ที่มีอกุศลเกิดร่วมด้วย โดยไม่มี โลภะ หรือโทสะ มีแต่โมหเจตสิก เพราะฉะนั้นคุณสมนึกสงสัยอะไร บอกมาเป็นเรื่องๆ เมื่อกี้ สงสัย โมหเจตสิกว่าต่างกับโลภเจตสิก และ โทสเจตสิก อย่างไรโมหเจตสิก นี้รู้แล้วนะว่าเหมือนความมืด ซึ่งทำให้ไม่รู้อะไร ไม่เห็นอะไร ขณะใดที่ไม่ เข้าใจอะไร ขณะนั้นล่ะค่ะ โมหะ สภาพที่ไม่เข้าใจนั้นคือ โมหะ

ผู้ฟัง ไม่เข้าใจปรมัตถ์ หรือไม่เข้าใจบัญญัติด้วย

ท่านอาจารย์ ไม่เข้าใจสภาพธรรมตามความเป็นจริง

จารุ ไม่เข้าใจ บัญญัติเป็นโมหะ

ท่านอาจารย์ เช่นอะไร

จารุ เช่นเห็นอะไรดำๆ ผ่านหน้ามาแว็บๆ ไม่รู้ว่าเป็นตัวอะไร เป็น โมหะ ไหม

ท่านอาจารย์ ไม่เป็น เพราะเราไม่ต้องการเรียกชื่อ

จารุ แต่ก็บอกไม่ได้ว่า ตัวอะไร

ท่านอาจารย์ บอกได้ว่า อะไรดำๆ มันผ่าน บอกได้ แต่ไม่รู้ชื่อ ไม่เรึยกชื่อ

จารุ อย่างนั้นไม่นับเป็น โมหะ

ท่านอาจารย์ ไมรู้ชื่อ ไม่ใช่ โมหะ กำลังคุยกัน ท่านพระสารีบุตร กับ ท่านพระปุณณะ ท่านพระสารีบุตร ไม่รู้ ถามว่าท่านผู้นั้น เป็นท่านพระปุณณะ ชื่อท่านพระปุณณะ ท่านไม่รู้ แต่จะบอกว่าท่านไม่เห็น ท่านไม่รู้การเกิดดับไม่ได้ ท่านไม่เข้าใจสภาพธรรมไม่ได้

ศุ สภาพตรงข้ามกับ โมหะ คือ ปํญญาใช่ไหมครับ

ท่านอาจารย์ คือ ปัญญา แน่นอน ก็เขาบอกกันแล้ว ว่าเป็น คู่ๆ

โลภะ กับ อโลภะ

โทสะ กับ อโทสะ

โมหะ กับ ปัญญา

ท่านอาจารย์ อย่าพึ่ง ให้คุณสมนึก หายข้องใจเสียก่อน ต้องไปเป็นตอนๆ ค่ะ ถ้าตอนไหน ทุกคนเข้าใจแล้ว ค่อยข้ามไป

(ยังมีต่อครับ)