คนบ้า ๘ จำพวก

[เล่มที่ 59] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก เล่ม ๓ ภาค ๕ - หน้าที่ 37

ได้ทราบว่าคนบ้าในโลกนี้มี ๘ จำพวก เพราะฉะนั้นโบราณา-จารย์ จึงได้กล่าวไว้ว่า คนที่ได้สัญญาว่าเป็นบ้ามี ๘ จำพวก คือ :-

๑. บ้ากาม (กามุมฺมตฺตโก) มัวเมาในกาม คือ :- ตกอยู่ใต้อำนาจจิต (จิตฺตวสงฺคโต) ของผู้อื่น - ตกอยู่ใต้อำนาจความโลภ (โลภวสงฺคโต)

๒. บ้าโกรธผู้อื่น (โกธุมฺมตฺตโก) คือ :- ตกอยู่ใต้อำนาจวิหึสา (วิหึสาวสงฺคโต) คนอื่น

๓ บ้าความเห็น (ทิฏฺฐุมฺมตฺตโก) บ้าทฤษฎีหรือบ้าลัทธิ - ตกอยู่ใต้อำนาจความเข้าใจผิด (วิปลฺลาสวสงฺคโต)

๔ บ้าความหลง (โมหุมฺมตฺตโก) คือ :- ตกอยู่ในอำนาจความไม่รู้

๕ บ้ายักษ์ (ยกฺขุมฺมตฺตโก) คือ :- ตกอยู่ในอำนาจยักษ์ (ยกฺขวสงฺคโต)

๖ บ้าดีเดือด (ปิตฺตุมฺมตฺตโก) คือ :- ตกอยู่ในอำนาจของดี (ปิตฺตวสงฺคโต)

๗ บ้าสุรา (สุรุมฺมตฺตโก) คือ :- ตกอยู่ใต้อำนาจการดื่ม (ปานนวสงฺคโต)

๘. บ้าเพราะความสูญเสีย (พฺยสมุมฺมตฺตโก) คือ :- ตกอยู่ใต้อำนาจของความเศร้าโศก (โสกวสฺคโต)