ปัญญานั้น จะเหมือนกับปัญญาทางโลก หรือเปล่า ?
ผู้มีปัญญาทางโลก เช่น เป็นคุณหมอ เป็นนักวิทยาศาสตร์ จะต่างกันกับปัญญาทางพุทธศาสนาอย่างไร?
เชิญสหายธรรมทั้งหลายร่วมกันสนทนาค่ะ
ขออนุโมทนาค่ะ
ปัญญาทางโลกประกอบขึ้นด้วยกำลังของโลภะ โทสะ โมหะ
ปัญญาทางธรรม ประกอบขึ้นด้วยสภาพธรรมฝ่ายดีขั้นต่างๆ
เกิดขึ้นกระทำกิจของตนเมื่อเหตุพร้อม และทั้งหมด เป็นไปเพื่อการละ
ขออนุโมทนาค่ะ
ปัญญาทางธรรม อย่างเช่น เมื่อเวลาฟังธรรมที่ท่านอาจารย์บรรยาย แล้วจิตจดจ่อกับ
คำบรรยาย แล้วพิจารณาตาม หลังจากนั้น มีความรู้สึกว่า เราค่อยๆ เข้าใจ ถึงกับร้องอยู่
ในใจว่า อ๋อ อย่างนี้นี่เอง สิ่งนี้เรียกว่า ปัญญา หรือเปล่าคะ
ขออนุโมทนาค่ะ
ปัญญาทางโลก เป็นไปเพื่อลาภ ยศ สรรเสริญ สุข
ปัญญาทางธรรม เป็นไปเพื่อการขัดเกลา การละ และการหลุดพ้นครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น ปัญญา (ปัญญาเจตสิก) เป็นสภาพธรรมที่เห็นถูก รู้ถูก เข้าใจถูก ตามความเป็นจริงในภาษาบาลี ไม่มีคำว่าเข้าใจถูก เห็นถูก มีแต่คำว่า ปัญญา ดังนั้น การนำคำว่าปัญญาทางโลก มาใช้ จึงไม่ตรงกับสภาพธรรมที่เป็นปัญญาเจตสิกจริงๆ กล่าวคือ ไม่ใช่ปัญญาเจตสิก ปัญญาทางโลกที่เข้าใจกันนั้น หมายถึง ศิลปะ วิชาชีพสำหรับประกอบเพื่อให้การดำรงชีวิตให้เป็นไปอย่างไม่เดือดร้อน ไม่ลำบาก ปัญญา (ปัญญาเจตสิก) ในพระพุทธศาสนา มีหลายขั้น มีทั้งปัญญาที่เข้าใจในเรื่องกรรมและผลของกรรม ปัญญาที่เป็นไปในการอบรมเจริญสมถภาวนา ปัญญาที่เป็นไปในการอบรมเจริญสติปัฏฐาน ปัญญาในระดับที่เป็นวิปัสสนาญาณ ปัญญาที่เกิดร่วมกับมรรคจิต ปัญญาที่เกิดร่วมกับผลจิต แต่ทั้งหมดทั้งปวงนั้นต้องเริ่มที่การฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม สะสมปัญญาขั้นการฟังเป็นปกติในชีวิตประจำวัน เพื่อความเข้าใจถูก เห็นถูก ไปตามลำดับ (ฟังด้วยดี ย่อมได้ปัญญา) ครับ ...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
โลกในพระธรรมวินัยคือ โลกทางตา โลกทางหู โลกทางจมูก
โลกทางลิ้น โลกทางกาย และโลกทางใจ
ปัญญาทางธรรมไม่ได้สอนให้เราวางโลกค่ะ แต่ผู้ที่อบรมเจริญปัญญาค่อยๆ
เข้าใจโลกทั้ง ๖ ทวารตรงตามความเป็นจริง จึงจะพ้นจากทุกข์ได้ค่ะ
ปัญญาทางโลก เป็นไปเพื่อวัฏฏะ (เพื่อได้)
ปัญญาทางธรรม เป็นไปเพื่อพระนิพพาน (เพื่อละ)
ปัญญาทางโลกยังมีอวิชชา คือความมืด ความไม่รู้ในหนทางที่จะออกจากสังสารวัฏฏ์
ต่างกับปัญญาทางธรรม ซึ่งเป็นแสงสว่างส่องทางให้ออกจากการเวียนว่ายตายเกิดค่ะ
