ปัญญา คืออะไร ปัญญารู้อะไร
ได้ฟังคำสนทนาระหว่างพี่บงและท่านอาจารย์ในแผ่น MP3 เกี่ยวกับพี่บงซึ่งเคยไปปฎิบัติธรรม ณ สำนักปฎิบัติธรรมแห่งหนึ่ง และสถานที่ปฏิบัติธรรมนั้นได้กล่าว ถึงผลการปฎิบัติว่า พี่บงได้เห็นภัยของรูปนามซึ่งเป็นวิปัสสนาญาณขั้นสูง ก็เลยให้ คิดถึงตัวข้าพเจ้าเอง ซึ่งเคยไปปฏิบัติธรรม ณ สำนักปฎิบัติธรรมแห่งหนึ่ง เมื่อสอบ อารมณ์กับวิทยากร ท่านบอกว่าดูจากผลปฏิบัติแล้วข้าพเจ้าได้วิปัสสนาญาณขั้น ๔ ทั้งๆ ที่ธรรมะคืออะไร ข้าพเจ้ายังไม่รู้เลย จึงหลงดีใจและปฏิบัติอยู่นาน
จนกระทั่ง ได้มีโอกาสฟังธรรมบรรยายจากท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ทำให้ข้าพเจ้าค่อยๆ เข้าใจคำว่า " ธรรมะ " มากขึ้น และ ต่อมาก็ค่อยๆ เข้าใจคำว่า "ปัญญา" ซึ่งเกิด จากการอบรมความเข้าใจความจริงในสภาพธรรมขณะนี้ ไม่ใช่ไปคิดนึกเอาเอง ท่านอาจารย์กล่าวว่ายังไม่ต้องไปนั่งทำอะไร หรือไปประจักษ์การเกิดดับอะไร หรือได้ญาณอะไร ไม่ต้องทั้งหมด เพียงแต่ว่าให้รู้จักตัวจริงของธรรมะ ว่าไม่ใช่อยู่ที่อื่นแต่ อยู่ที่ตัวทุกอย่าง ใครจะมาบอกเราว่าเรามีปัญญาเยอะ ใครรู้คะว่าแต่ละคนมีปัญญาแค่ไหน ถ้าเป็นคนที่ไม่รู้จักธรรมะก็ดีใจมีคนชมว่ามีปัญญาเยอะ แต่ถ้าถามเขาว่า ปัญญาคืออะไร ปัญญารู้อะไร จะรู้ไหมว่าปัญญานั้นตรงข้ามกับอวิชชา อวิชชานั้น ไม่รู้ลักษณะของสภาพธรรม ทุกอย่างเป็นธรรมะ ใครรู้ลักษณะที่แท้จริงของธรรมะ เหล่านั้นบ้าง ถ้าขณะใดที่รู้หมายความว่าเป็นปัญญาที่รู้ ไม่ใช่เรา ปัญญาก็ไม่ใช่เราอีก ไม่ต้องมาตื่นเต้นยินดีเพราะว่าเป็นเพียงธาตุรู้ ธาตุที่เข้าใจถูก เห็นถูก ที่อาศัยการฟัง การพิจารณา แล้วก็ค่อยๆ เจริญขึ้นเข้าใจขึ้นตามลำดับ 
ปัญญาคือ การเห็นถูกในสภาพธรรมะ เช่น การเห็น การได้ยิน ฯลฯ ว่าเป็นธรรมะอย่าง หนึ่งไม่ใช่เรา ไม่จดจ้อง ไม่มีตัวตนไปทำ ระลึกตรงลักษณะที่ปรากฏเป็นปกติธรรมดาค่ะ
เคยค่ะ
เคยไป
เคยทำ
เคยถูกบอกว่าได้
ทั้งที่ตัวเองก็ไม่รู้เหมือนกัน
ว่าปัญญาคืออะไร อย่างไร
ขออนุโมทนาพี่เมตตา
ขออนุโมทนาในกุศลจิตและกุศลวิริยะของทุกท่านค่ะ
ปัญญามีหลายขั้น ขั้นเห็นถูกเข้าใจถูกในภาพธรรมที่กำลังปรากฎ ขั้นรู้ตรงลักษณะสภาพธรรมที่กำลังปรากฎ ขั้นประจักษ์แจ้งแทงตลอดลักษณะสภาพธรรมที่กำลังปรากฎ
ขออนุโมทนาค่ะ
ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย
ปัญญาคือ สภาพธรรมที่รู้ตามความเป็นจริง ปัญญาก็มีหลายระดับ เห็นถูกในเรื่องกรรมและผลของกรรม ปัญญาขั้นสมถภาวนา ปัญญาในขั้นสติปัฏฐาน ปัญญาที่เห็นถูกขั้น การฟังว่ามีแต่ธรรมแต่ยังไม่รู้ลักษณะของธรรม ปัญญาที่รู้ลักษณะของสภาพธรรม ปัญญาระดับวิปัสสนาญาน ปัญญาระดับมรรค ปัญญาระดับผล แต่ตามความเป็นจริงก็ คือความเห็นถูกนั่นเอง สิ่งที่สำคัญคืออบรมเหตุของปัญญา นั่นคือการฟังพระธรรมและ ศึกษาพระธรรมที่ถูกต้องครับ
ขออนุโมทนา
อุทิศกุศลให้สรรพสัตว์
ปัญญาขั้นภาวนาเท่านั้น ที่สามารถตัดกิเลสเป็นสมุทเฉทได้ แต่สติปัฏฐานต้องเกิดก่อน หลังจากนั้นมีสัมปชัญญะ สติ+สัมปชัญญะเป็นขณิกสมาธิเป็นสัมมาสมาธิ สัมมาสมาธิเป็นเหตุใกล้ให้เกิด ปัญญา แม้แต่ธรรมในหมวดอื่น เช่น โพชฌงค์ ๗ ก็เริ่มจากสติสัมโพชฌงค์ แล้วธรรมหมวดอื่นก็จะเจริญตามมาจนถึง อริยมรรค.....
การฟังธรรม การอ่านหนังสือธรรมะ การสนทนาธรรม เป็นสัญญาขันธ์เป็นเหตุใกล้ให้เกิดสติปัฏฐาน หลังจากสติปัฏฐานเจริญสมควรแก่เหตุแห่งการเกิดสัมมาสมาธิ สัมมาสมาธิเป็นเหตุของปัญญา อันเป็นปัญญาขั้นวิปัสสนา เป็นลำดับต่อไป
ข้างต้นเป็นความเข้าใจของข้าพเจ้านะครับ ถูกผิดประการใดขออโหสิกรรมด้วยนะครับ