พระพุทธเจ้ามีกามาวจรจิตได้เหมือนกันหรือไม่
ผู้ฟัง พระพุทธเจ้าท่านก็มีกามาวจรจิตได้เหมือนกัน
ท่านอาจารย์ ถูกต้อง คือไม่เปลี่ยนภูมิ เห็นอย่างนี้ เห็นไม่ใช่รูปาวจรจิต ไม่ใช่ฌาณจิต ไม่ใช่โลกุตตรจิต
ผู้ฟัง ทำไมเราไม่ได้เห็นท่านหัวเราะ
ท่านอาจารย์ ท่านไม่หัวเราะ
ผู้ฟัง นั่นสิครับ ถ้าหัวเราะก็น่าจะเป็นกามาวจรจิต
ท่านอาจารย์ ยิ้มได้ หรือไม่
ผู้ฟัง แต่นั่นก็เป็นหสิตุปปาทจิต
ท่านอาจารย์ จิตยิ้มของพระอรหันต์ไม่ได้มีแต่หสิตุปปาท โสมนัสกิริยาจิตก็มี เพราะฉะนั้นจิตยิ้มของพระอรหันต์มี ๕ ดวง ๕ ประเภท
ผู้ฟัง แต่ท่านไม่หัวเราะเหมือนพวกเรา
ท่านอาจารย์ คงไม่สนุกถึงระดับหัวเราะ
ผู้ฟัง ได้ยินแต่ว่า ท่านมีแต่แย้ม เท่านั้น
ท่านอาจารย์ ก็ลองคิดดู เราหัวเราะเมื่อไร
ผู้ฟัง หัวเราะทุกวัน
ท่านอาจารย์ นั่นสิ เมื่อไร สนุกใช่ หรือไม่ เพราะฉะนั้นพระอรหันต์ยังมีจิตที่สนุกที่จะหัวเราะ หรือ
ผู้ฟัง ก็ในเมื่อท่านมีกามาวจรจิตอยู่ด้วย ปนอยู่ด้วย
ท่านอาจารย์ ถูกต้อง มีโสมนัสด้วย แต่โสมนัสเพียงขั้นแย้ม หรือยิ้ม
ผู้ฟัง คือมีระดับอยู่
ท่านอาจารย์ แน่นอน แต่ว่าเป็นเหตุที่ทำให้เราสามารถที่จะเข้าใจได้ว่า เมื่อไรเราหัวเราะก็รู้เลยว่า ขณะนั้นเป็นอะไร ใช่ หรือไม่
ที่มา ...