รูปจะกระทบหรือไม่กระทบ ก็เกิดดับตลอดเวลา มีอายุ ๑๗ ขณะ
ผู้ฟัง ให้เข้าใจตรงนี้ก่อนว่า รูปจะกระทบ หรือไม่กระทบรูปก็เกิดดับอยู่ตลอดเวลา
ท่านอาจารย์ ถูกต้อง รูปมีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ เราไม่สามารถนำอะไรมาวัดอายุของรูปได้ แต่ก็ทราบว่ารูปเกิดดับช้ากว่าจิต แล้วจะนับอย่างไรจึงจะทราบได้ว่าเมื่อไหร่รูปจะดับ จึงต้องนำสิ่งที่ดับเร็วกว่านั้นคือ จิต มานับว่าจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ รูปๆ หนึ่งก็ดับ
ผู้ฟัง ทั้ง ๔ สมุฏฐานมีอายุเท่ากันทั้งที่เป็นสภาวรูปกระทบ หรือไม่กระทบ จะมีจิตมาเกิด หรือไม่เกิด รูปก็เกิดดับอายุ ๑๗ ขณะ
ท่านอาจารย์ อายุของรูปต้อง ๑๗ ขณะ บางคนคิดว่าต้องไปตั้งต้นที่อตีตภวังค์ และก็ดับที่ตทาลัมพนะ แต่ความจริงรูปอื่น ๑๗ ขณะก็ดับ เพราะแม้แต่กำลังเป็นภวังค์หลับสนิท รูปใดเกิดที่ภวังค์ใดก็นับไป ๑๗ ขณะ
ผู้ฟัง ตรงนี้มีคนสับสนมาก เท่าที่รู้คือสภาวรูปจะภายนอก หรือภายในกาย อายุก็เท่ากับ ๑๗ ขณะ กระทบ หรือไม่กระทบ อายุรูปก็ ๑๗ ขณะ
ท่านอาจารย์ หากรูปใดเกิดพร้อมกับจักขุวิญญาณ แม้เมื่อถึงตทาลัมพนะแล้วรูปก็ยังไม่ดับ ถึงแม้จะถึงภวังค์แล้วรูปก็ยังไม่ดับ เพราะว่ารูปจะต้องมีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ เมื่อจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะแล้วไม่ว่าจะตรงขณะจิตดวงใดก็ตาม รูปก็จะดับลง
ที่มา ...