จิตทุกชนิดเป็นใหญ่ในการรู้แจ้งลักษณะของอารมณ์


    ผู้ฟัง จิตมีมากมาย จิตประเภทไหนที่เป็นประธาน ตายแล้วจิตไปไหน

    ท่านอาจารย์ ลักษณะของจิตทุกชนิดเป็นประธานเป็นใหญ่ในการรู้แจ้งอารมณ์ ขณะนี้ที่กำลังเห็น มีสิ่งที่ถูกเห็น เพราะจิตเห็นเกิดขึ้นเห็น ยังไม่ได้กล่าวถึงความจำ หรือความชอบไม่ชอบ กล่าวแต่เพียงอาการที่กำลังเห็น ลักษณะที่เห็นไม่มีใครเป็นใหญ่เกินจิต เพราะว่าจิตเป็นสภาพธรรมที่รู้แจ้ง ไม่ว่าสิ่งที่ปรากฏทางตาจะสว่างมาก จะสลัวมาก จะมีสีสันวัณณะต่างๆ วิจิตรตระการตา อย่างไรก็ตามแต่ เพราะจิตเกิดขึ้นเห็นแจ้งลักษณะของอารมณ์ แต่จิตไม่ได้เป็นใหญ่ไปทั้งหมด ไม่ได้เป็นใหญ่ในความรู้สึก ไม่ได้เป็นใหญ่ เช่นกับความเห็นถูกเข้าใจถูกที่เป็นหน้าที่ของปัญญา แต่จิตเป็นสภาพที่เป็นใหญ่ในการรู้แจ้งลักษณะของอารมณ์ที่กำลังปรากฏ เสียงในขณะนี้มีหลายเสียง เสียงนกเล็กๆ ก็มี เสียงพัดลมก็มี เหตุใด จึงสามารถที่จะจำได้ว่า เป็นเสียงที่ต่างกัน และยังจำได้ว่าเสียงนกไม่ใช่เสียงพัดลม เพราะสัญญาความจำ จิตเป็นสภาพที่รู้แจ้งลักษณะของเสียงทางหู ไม่ว่าเสียงใดทั้งสิ้น เสียงแหบ เสียงห้าว เสียงเล็ก เสียงใหญ่ เสียงสูง เสียงต่ำ เสียงเพลงลูกทุ่ง เสียงเพลงลูกกรุง อย่างไรก็แล้วแต่ทุกเสียง จิตเป็นสภาพที่รู้แจ้งลักษณะของอารมณ์ ลักษณะของสิ่งที่กำลังปรากฏ นี่คือความเป็นใหญ่ของจิตที่เป็นมนินทรีย์ เป็นสภาพที่รู้แจ้งลักษณะของอารมณ์

    ที่มา ...

    พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 18


    หมายเลข 5380
    17 ม.ค. 2567