ความเป็นอนัตตา กับ เรื่องของปัจจัย

ถ้าได้ศึกษาเรื่องของสภาพธรรมโดยละเอียดยิ่งขึ้น   เท่าที่จะสามารถจะเข้าใจได้ในตอนต้น   ก็จะทำให้เห็นความเป็นอนัตตายิ่งขึ้น   เพราะฉะนั้นในตอนนี้คิดว่าอยากจะกล่าวถึงเรื่องของปัจจัยบ้างตามสมควร   เพราะเหตุว่าถ้าได้ทราบเรื่องของปัจจัยก็จะทำให้เห็นความเป็นอนัตตาของสภาพธรรมทั้งหลายว่า   สภาพธรรมแต่ละประเภทเกิดขึ้นเพราะมีปัจจัย   ไม่ใช่ว่าจะเกิดขึ้นได้ลอย ๆ  และสภาพธรรมที่เกิดแล้วเป็นปัจจัยที่จะทำให้สภาพธรรมอื่นเกิดในขณะนั้นพร้อมกัน  หรือว่าเป็นปัจจัยที่จะให้สภาพธรรมอื่นเกิดขึ้นข้างหน้าในอนาคต  แม้ในอีกแสนโกฏิกัปป์   ผัสสะในขณะนี้เองค่ะก็จะเป็นปัจจัยได้ถึงอย่างนั้น