การฟันฝ่าของปัญญา

ทุกอย่างเป็นธรรมะ ฟังธรรมเพื่อให้เข้าใจถูกต้องว่าเป็นธรรมะ ไม่ใช่เรา ขณะนี้เป็นธรรมะ อยู่ไม่ไกลเลย ไม่ต้องไปหาธรรมะที่ไหน ตัวเราเป็นธรรมะแต่ละหนึ่งๆ แต่ไม่รู้ ไม่รู้จักธรรมะที่มีทุกวัน ทุกเวลา ทุกที่ ไม่ขาดเลยทุกขณะตั้งแต่เกิดจนตาย อาศัยการฟังแล้วเข้าใจ ทำให้พอระลึกได้ว่าเป็นธรรมะแต่ละหนึ่ง ไม่ใช่เรา ฟังธรรมเพื่อรู้จักตัวธรรมะจริงๆ ที่เกิดขึ้นเป็นไป ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใคร ฟังไว้ ค่อยๆ สะสม ค่อยๆ รู้ กว่าจะรู้และกว่าจะปรากฏว่าไม่ใช่เรา

ทุกคำในพระไตรปิฏกแสดงความเป็นธรรมะ ไม่ใช่เรา ค่อยๆ คิด ค่อยๆ พิจารณาไตร่ตรอง ค่อยๆ เข้าใจโดยความเป็นอนัตตา ค่อยๆ รู้แล้วละความเข้าใจผิดว่าเป็นเรา ไม่ใช่เราเลย ถ้าเป็นเราก็ปิดกั้นตลอดเวลา สามารถรู้ได้แน่ แต่ไม่ใช่เรารู้ ฟังไว้ๆ เข้าใจไว้ๆ

เห็นขณะนี้กำลังรู้สิ่งที่ปรากฏทางตา เข้าใจเห็นที่กำลังเห็นขณะนี้แล้วหรือยังว่าเห็นเป็นสภาพรู้ อีกนานเท่าไหร่กว่าจะเข้าใจว่าเห็นไม่ใช่เรา เกิดแล้วดับ เป็นธรรมะ

ฟังธรรมเพื่อเข้าใจว่าเป็นธรรมะไม่ใช่เรา ทุกคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นคำจริง สามารถเข้าใจตามได้ ค่อยๆ ฟังค่อยๆ เข้าใจตามลำดับจนสามารถประจักษ์แจ้งได้ ค่อยๆ พ้นจากโลภะไปทีละเล็กทีละน้อย ค่อยๆ ฟังค่อยๆ เข้าใจเพิ่มขึ้นๆ ละโดยเข้าใจถูกต้องว่าไม่ใช่เรา เป็นธรรมะ เป็นอนัตตา

ฟังธรรมะเพื่อให้สบายใจย่อมต่างจากฟังธรรมะสบายๆ ด้วยความเข้าใจว่าเป็นอนัตตา

บางครั้งบางวันแต่ละคนก็มีเรื่องกังวลเยอะ นานไม่สั้นเลย แต่ถ้าสามารถเข้าใจว่าขณะนั้นแค่คิด ต่างกันไหม? หมดเรื่องที่จะต้องเดือดร้อนกังวล ถ้ากังวลจะเกิดอีกก็รู้ว่ามีปัจจัยให้เกิดก็เกิด ก็เบาสบาย

คิดถึงการฟันฝ่าที่ปัญญาจะต้องอบรมเจริญจนสามารถรู้ว่าชีวิตประจำวันเป็นธรรมะทั้งหมด ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น ต้องนาน แต่เป็นหนทางตรงหนทางเดียว

ปัญญาตรง สามารถรู้สิ่งที่ปรากฏตามความเป็นจริงได้ ผู้นั้นรู้เองว่าปัญญายังไม่พอ ไม่รู้ว่าขณะที่กังวลเป็นธรรมะ หรือขณะที่ไม่กังวลก็เป็นธรรมะ

ปัญญาสามารถเห็นโลภะจึงดับโลภะได้ ในขณะที่ธรรมะอื่นไม่สามารถรู้เท่าทันโลภะ

สัจจะบารมี เป็นผู้ตรงและจริงใจ ฟังธรรมเพื่อเข้าใจเพื่อความเจริญของปัญญา เพราะรู้ว่าไม่รู้ เห็นคุณของพระธรรม มีกิเลสและความไม่รู้มาก จะเอาออกหรือจะสะสมต่อไป เห็นโทษของอกุศลและเห็นคุณของกุศล ไม่ใช่ฟังเพื่อเราจะเข้าใจด้วยความเป็นตัวตน

ปัญญาทำหน้าที่ของปัญญา ไม่มีใครทำหน้าที่ของปัญญาได้ โลภะทำหน้าที่ของปัญญาไม่ได้เลย แต่โลภะอยากทำหน้าที่ของปัญญา

สนทนาพื้นฐานพระอภิธรรม มศพ. ๑๘ ก.พ. ๖๑

กราบบูชาคุณท่านอ.สุจินต์ บริหารวนเขตต์

ขอบพระคุณและอนุโมทนาคณะวิทยากร

อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกท่านค่ะ