[เล่มที่ 50] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา เล่ม ๒ ภาค ๓ ตอน ๑ - หน้า 523 - 525

๖. ปาราปริยเถรคาถา

ว่าด้วยคาถาของพระปาราปริยเถระ

ในกาลนั้น พระเถระผู้ อุปัฏฐาก นามว่าสุทัสสนะ มีฤทธิ์มาก รู้พระดำริของพระพุทธเจ้า พระนามว่า ปิยทัสสี ผู้ศาสดา อันภิกษุ ๘๐,๐๐๐ แวดล้อมแล้ว เข้าไปเฝ้าพระพุทธเจ้า ผู้เป็นนายกของโลก ซึ่งประทับนั่ง ทรงพระสำราญอยู่ที่ชายป่า และในกาลนั้น เทวดาผู้สิงสถิตอยู่ในไพรสณฑ์ ประมาณเท่าใด เทวดาเหล่านั้น ทราบพระพุทธดำริแล้ว พากันมาประชุมทั้งหมด เมื่อพวกยักษ์กุมภัณฑ์ พร้อมทั้งผีเสื้อน้ำมาพร้อมกัน และเมื่อภิกษุสงฆ์มาถึงพร้อมแล้ว พระชินเจ้าได้ตรัสพระคาถาว่า ผู้ใดบูชาเราตถาคตตลอด ๗ วัน และได้สร้างอาวาสถวายเรา เราจักพยากรณ์ผู้นั้น ท่านทั้งหลายจงฟังเรากล่าว เราจักพยากรณ์ สิ่งที่เห็นได้ยากนัก ละเอียดนัก ลึกซึ้ง ปรากฏดีด้วยญาณ ท่านทั้งหลายจงฟังเรากล่าว

[เล่มที่ 34] พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๓ - หน้าที่ 78

๔. พหุการสูตร

ว่าด้วยผู้มีอุปการะมาก ๓ จำพวก

[๔๖๓] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บุคคล (อาจารย์) ๓ นี้ เป็นผู้มีอุปการะมากแก่บุคคล (ศิษย์) บุคคล (อาจารย์) ๓ นี้คือใคร คือ บุคคล (ศิษย์) อาศัยบุคคล (อาจารย์) ใด จึงได้ถึงพระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์เป็นสรณะ บุคคล (อาจารย์) นี้ เป็นผู้มีอุปการะมากแก่บุคคล (ศิษย์) นี้

อ.อรรณพ: ก็เป็นประโยชน์อย่างยิ่งนะครับ แม้ท่านอาจารย์ได้กล่าวเรื่องเ บื่อที่จะฟังเรื่องเห็น ก็จะไม่มีทางที่จะรู้ความจริงอะไรตลอดไป น่ากลัวนะครับ ตลอดไปเพราะอะไรครับ เบื่อที่จะเข้าใจความจริงของสิ่งที่มีจริง

เพราะฉะนั้น อริยมรรค ก็เจริญไม่ได้ องค์ของหนทาง เพราะขณะนั้นเป็น โลภะ ที่อยากจะไปรู้เรื่องอื่น โลภะก็เป็นตัวเนิ่นช้า แล้วก็ยังยินดีในสภาพที่เนิ่นช้า ก็ยินดีในโลภะที่อยากจะรู้เรื่องโน้นเรื่องนี้ ศึกษาธรรมด้วยโลภะ เรื่องโน้นเรื่องนี้ เราก็รู้ตรงโน้นตรงนี้ด้วยโลภะบ้าง ด้วยมานะบ้างที่เรารู้เรื่องโน้นเรื่องนี้ เราจะได้เอาไปพูดเรื่องอะไรที่ยากๆ ละเอียดๆ ที่เราคิดว่าละเอียด แต่สภาพธรรมะละเอียด ผมก็ซาบซึ้งในคำของท่าน พระปาราปริยเถระ ครับ ท่านจะแสดงจะพยากรณ์ สิ่งที่เห็นได้ยากยิ่งนัก ละเอียดลึกซึ้งซึ่งปรากฏดีด้วยญาณะ ท่านอาจารย์ก็อนุเคราะห์มากให้ชัดเจนไปเลยว่า ด้วยวิปัสสนาญาณ

อ.ธีรพันธ์ ก็มาถาม ตอนเป็นอกุศลปรากฏไม่ดีแล้ว แม้กุศลขั้นต่างๆ ก็ไม่ได้มีปัญญาถึงขั้นที่เป็นวิปัสสนาญาณ ก็ไม่มีสภาพที่วิปัสสนาที่จะรู้แจ้งตรงได้ เป็นความละเอียดครับ

ท่านอาจารย์ครับ จากข้อความในอรรถกถาจูฬสีหนาทสูตร สั้นๆ ที่ว่า สัตว์ทั้งหลายย่อมยินดีในความเนิ่นช้า ก็คงจะมีสัตว์อยู่ ๒ ประเภท คือผู้ที่มืดบอดสัตว์ที่มืดบอด แล้วก็ยินดีในความเนิ่นช้า จนกระทั่งความเนิ่นช้านั้น มากขึ้นๆ ๆ โดยเฉพาะความเนิ่นช้าด้วยความเห็นผิดจนความเห็นผิดนั้นมั่นคงดิ่งไปเสียแล้ว กราบเท้า ท่านอาจารย์ก็เป็นผู้มีอุปการะมาก เป็นผู้ที่เกื้อกูลให้พวกเราซึ่งเป็นสัตว์ที่ยินดีในความเนิ่นช้า ท่านอาจารย์ก็บอกว่า ก็ยังยินดีต่อไป แต่จะค่อยๆ คลายความยินดี ครับ กราบเท้าท่านอาจารย์ตรงนี้นิดหนึ่งครับ

ท่านอาจารย์: แม้แต่ทำไมพูดอีกเรื่องเห็น แค่นี้ คิดดู!! ทำไมพูดอีก ไตร่ตรองไหมว่าประโยชน์แค่ไหนจึงพูด

อ.อรรณพ: นี่ครับผมถึงกราบเท้าว่า ประโยชน์มหาศาลจริงๆ คนไปหาความลึกซึ้งของพระธรรมที่โน่นที่นี่ แต่ความลึกซึ้งอยู่ที่สิ่งที่มีจริง คือเห็น ซึ่งเห็นอยู่ตลอดครับ แล้วก็ไม่สนใจ แต่ว่า ยินดีในความเนิ่นช้า คือโลภะที่จะไปรู้เรื่องนี้เรื่องนั้น ตัดรอนไปเลยครับ สัจจะที่ ๒ ตัวก่อเหตุตัวตัดรอนจริงๆ นี่ครับ

ประโยชน์มหาศาลที่ท่านอาจารย์เตือนเรื่องนี้ว่า เบื่อที่จะฟังเรื่องเห็นไหม? ถ้าเบื่อ ก็คือไม่มีทางที่จะเข้าใจความจริงตลอดไป เพราะเป็นโอกาสของ โลภะเกิดขึ้น มานะ ทิฏฐิ ก็เกิดขึ้นไปจนไม่มีโอกาสที่ อริยสัจจ์ที่ ๔ จะเจริญขึ้นเลย

ท่านอาจารย์: และแม้แต่เหตุที่จะพูด ยังไม่รู้เลยว่าพูดทำไม เห็นไหม!! ไม่รู้ประโยชน์

อ.อรรณพ: ครับ เป็นประโยชน์อย่างยิ่งเลยที่ได้กราบเท้าสนทนากับท่านอาจารย์ในเรื่อง ถ้าเบื่อที่จะฟังเรื่องเห็น จะไม่รู้ความจริงไปตลอดกาล

ท่านอาจารย์: และไม่รู้ด้วยว่า ถามทำไม พูดทำไมซ้ำแล้วซ้ำอีก เห็นไหม!!

อ.อรรณพ: คือฟังไม่ออกว่า เอ๊ะ! พูดทำไม บางคนก็คิดว่า ท่านอาจารย์ท่านไม่อยากจะไปเอาเรื่องอะไรที่ละเอียดลึกซึ้ง และท่านอาจารย์ก็จะมุ่งตรงนี้ แต่ตรงนี้แหละละเอียดจริงๆ เพราะเป็นสิ่งที่เห็นได้ยากยิ่งนัก ตามคำของพระเถระจริงๆ ปรากฏดีด้วยญาณะ แต่ก่อนจะไปปรากฏดีด้วยญาณะ ก็ต้อง จงฟังจงใส่ใจให้ดีในเรื่องของ เห็น ครับท่านอาจารย์ ไม่เบื่อแน่นอนครับ ถ้าเบื่อที่จะฟังเรื่องเห็น ก็เบื่อที่จะรู้อริยสัจจธรรมครับ กราบแทบเท้าท่านอาจารย์อย่างยิ่งครับ

ขอเชิญอ่านได้ที่ ..

ผู้มีอุปการะมาก ๓ จำพวก [พหุการสูตร]

ผู้มีอุปการะมาก

สิ่งที่เห็นได้ยาก [ปาราปริยเถรคาถา]

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่งค่ะ

กราบยินดีในกุศลจิตของ อ.อรรณพ ด้วยความเคารพค่ะ

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์ ด้วยความเคารพยิ่ง

ยินดีในกุศลจิตครับ