รำพึงถึงอารมณ์
โดย ธรรมทัศนะ  19 พ.ค. 2568
หัวข้อหมายเลข 49984

การศึกษาธรรม เป็นเรื่องตามลำดับขั้น ท่านที่ศึกษาปริยัติธรรมจะติดอยู่ที่ชื่อ แต่ว่าสติไม่ได้ระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรม อย่างคำว่า นามธรรม รูปธรรม มีหลายท่านที่บอกได้ว่า เห็นเป็นนาม สีที่ปรากฏเป็นรูป ได้ยินเป็นนาม เสียงที่ปรากฏเป็นรูป แต่ไม่ทราบว่า ที่ว่าเป็นนามนั้น ทำไมว่าเป็นนาม มีลักษณะอย่างไร


รับฟัง ...

การศึกษาธรรม เป็นเรื่องตามลำดับขั้น

อย่างทางตา ท่านที่ศึกษาปรมัตถธรรมก็ทราบว่า ที่ปัญจทวาราวัชชนจิตเกิดขึ้นเพราะรูปารมณ์ คือ สีกระทบจักขุปสาทเป็นปัจจัยให้จิตเกิดขึ้น รำพึงถึงอารมณ์ที่กระทบนั้น ซึ่งจิตในขณะนั้น คือ ปัญจทวาราวัชชนจิต เกิดขึ้นแล้วดับไป

ต่อจากนั้น ถ้าเป็นอารมณ์ทางตา ก็เป็นปัจจัยให้จักขุวิญญาณเกิดขึ้นเห็นสิ่งที่กำลังปรากฏทางตา เมื่อจักขุวิญญาณดับไปแล้ว สัมปฏิจฉันนจิตเกิดขึ้นรับรู้อารมณ์นั้นต่อจากจักขุวิญญาณ เมื่อสัมปฏิจฉันนจิตเกิด และดับไปแล้ว เป็นปัจจัยให้จิตขณะต่อไปเกิดขึ้นพิจารณาสภาพของรูปที่ปรากฏในขณะนั้น ชื่อว่า ทำกิจสันตีรณะ ซึ่งจิตนั้นคือสันตีรณจิต เมื่อดับไป มีจิตที่มนสิการ คือ ทำกิจโวฏฐัพพนะ ได้แก่ มโนทวาราวัชชนจิตเกิดขึ้นแล้วดับไป กุศลจิตหรืออกุศลจิตจึงเกิดต่อ [ตอนที่ 197]

รับฟัง ...

อารมณ์ อารัมมณะ



ความคิดเห็น 1    โดย Wisaka  วันที่ 19 พ.ค. 2568

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ


ความคิดเห็น 2    โดย สิริพรรณ  วันที่ 20 พ.ค. 2568

ท่านที่เจริญสติบ่อยๆ เนืองๆ เวลาที่ตื่น รู้ไหมว่าไม่เหมือนกับที่หลับ เวลาตื่นใครบ้างไม่รู้ว่าตื่นแล้ว ถ้าเป็นผู้ที่มีปกติเจริญสติทันทีที่ตื่นขึ้น ก็ระลึกถึงขณะก่อนนั้นซึ่งเป็นขณะที่ต่างกันกับขณะที่ตื่นได้ไหม ถ้าท่านเป็นผู้ที่ละเอียด ถ้าสติเจริญเนืองๆ บ่อยๆ และเป็นผู้ที่ระลึกรู้ว่า ไม่มีอะไรที่เป็นสัตว์ เป็นบุคคล เป็นตัวตน เป็นแต่เพียงลักษณะของนามธรรม ลักษณะของรูปธรรม เพราะฉะนั้น ที่ตื่นนี้อะไรตื่น นามหรือรูป ขณะที่หลับอะไรหลับ นามหรือรูป รู้ได้ไหมถึงลักษณะ สภาพที่ต่างกันเมื่อสักครู่นี้ชั่วขณะหนึ่งว่า เป็นแต่เพียงนามธรรมชนิดหนึ่ง สติสามารถที่จะระลึกรู้ได้ ...

การศึกษาธรรม เป็นเรื่องตามลำดับขั้น

คำเตือนในความไม่หลงลืมระลึกถึงสิ่งที่มีจริงสมควรฟังบ่อยๆ เนืองๆ น้อมกราบบูชาในพระคุณยิ่งด้วยความเคารพในพระธรรม


ความคิดเห็น 3    โดย chatchai.k  วันที่ 20 พ.ค. 2568

ยินดีในกุศลจิตครับ


ความคิดเห็น 4    โดย talaykwang  วันที่ 20 พ.ค. 2568

"ส่วนใหญ่เราเรียนธรรมภาษาบาลี แต่เราไม่ได้เข้าใจ จำชื่อ ทำไมจะต้องเรียกว่ากุกกุจจะ วันนี้เรามีกุกกุจจะ หรือไม่ มีกี่ครั้งกุกกุจจะ วันนี้เท่าไหร่ ก็เลยไม่ต้องมีภาษาไทย แล้วจะเข้าใจธรรมได้อย่างไร เพราะมัวแต่คิดถึงคำว่ากุกกุจจะ แค่คิดคำว่า กุกกุจจะ ก็ไม่มีธรรมแล้ว"

ศึกษาเพิ่มเติม

รู้สภาพธรรมไม่ใช่รู้ชื่อ

ขอถวายความนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น ด้วยเศียรเกล้า

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่ง

กราบขอบพระคุณและยินดียิ่งในกุศลผู้มีคุณทุกท่านทุกประการ


ความคิดเห็น 5    โดย chatchai.k  วันที่ 20 พ.ค. 2568

ยินดีในกุศลจิตครับ


ความคิดเห็น 6    โดย Jarunee.A  วันที่ 21 พ.ค. 2568

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาค่ะ


ความคิดเห็น 7    โดย nattawan  วันที่ 21 พ.ค. 2568

ลักษณะของสภาพธรรมสำคัญกว่าชื่อ

ยินดีในกุศลจิตค่ะ