ภาคเช้ามีการสนทนาธรรมนอกรอบก่อนเวลาเช่นเคย ดูผู้ฟังจะสนใจมากกว่าการสนทนาในรอบเสียอีก อาจเป็นเพราะต้องเบียดเสียดกันเข้าไปฟังใกล้ๆ ท่านอาจารย์และวิทยากร บ้างยืน บ้างนั่งบนพื้น บ้างนั่งบนเก้าอี้ ทุกคนมุ่งมั่นฟังให้เข้าใจ
พอถึงเวลา 9 โมงเช้า ท่านอาจารย์ย้ายที่นั่งจากหลังห้องประชุมมานั่งบนเวที ผู้ฟังก็ยังเดินตามมาถามปัญหาต่อจนท่านถึงเก้าอี้แล้วนั่งลง ผู้ฟังเหล่านั้นจึงนั่งที่ของตัวเอง ท่านจึงบอกว่า มาเวียดนามมีประโยชน์มาก เพราะมีคนสนใจจริงจัง พอถึงเวลาก็ถามปัญหาต่อทันที
ถ. อภิธรรมแสดงความเป็นอนัตตา ไม่ใช่ใคร แล้วใครเรียนธรรม
ส. ถ้าไม่มีเห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส รู้สิ่งที่กระทบสัมผัส เราอยู่ที่ไหน และอะไรเป็นเรา
ผู้ถามตอบ ตามทฤษฎีมีแต่ธรรมเกิดขึ้นปรากฏเพราะเหตุปัจจัย แต่ยังไม่รู้
ซาร่าห์ ขณะได้ยินมีเสียงปรากฏกับจิตได้ยิน จิตคิดนึกเป็นกุศลหรืออกุศล เกิดแล้วดับทันที จึงไม่ใช่เรา
ถ. เวลาผ่านไปนานเกือบ 3000 ปี รู้ได้อย่างไรว่านี่เป็นคำสอนของ พระพุทธเจ้า
นีน่า รูปารมณ์กระทบตาจึงเห็น พิสูจน์ได้ว่าจริง ไม่มีใครทำให้เห็นเกิดขึ้น พระธรรมเป็นสิ่งที่มีจริงพิสูจน์ได้เมื่อเข้าใจพอ
ถ . แต่คนธรรมดาทั่วไป ยังเห็นเป็นคน เป็นสัตว์ เป็นดอกไม้
ท่านอาจารย์ถามว่า พระพุทธเจ้าเป็นคนธรรมดาหรือไม่? เมื่อไม่ใช่คนธรรมดา พระธรรมที่ตรัสรู้ก็ไม่ธรรมดาที่คนทั่วไปจะเห็นตามได้ง่ายๆ เพียงด้วยการฟังครั้งเดียว หรือไม่กี่ครั้ง (นอกจากผู้บำเพ็ญบารมีมาพร้อมจะตรัสรู้ในชาตินั้น) เพราะธรรมลึกซึ้งยากจะเข้าใจจึงต้องฟังแล้วฟังอีก พิจารณาแล้วพิจารณาอีก
เพราะคำตอบของท่านอาจารย์กระทบใจ หลายครั้งถามตัวเองว่าทำไมฟังมาตั้งนานแล้ว ไม่เข้าใจมั่นคงเสียทีว่า เป็นธรรมะ ฟังแล้วก็ลืมๆ ตอนนี้รู้แล้วว่า เพราะไม่เจียมตัวบังอาจเอาปัญญาที่ยังไม่มีของตัวเองไปเทียบกับพระปัญญาของพระพุทธเจ้า จึงคิดว่าเพียงฟังแล้วจะรู้ตามได้ทันทีสมควรตายแล้วตายอีกด้วยความไม่รู้ต่อไป
ต่อไปนี้ประมวลมาจากการฟังธรรมและความเข้าใจของตนเอง รวมกับที่ท่านอาจารย์และวิทยากรบรรยายในวันนี้
พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าไม่ได้ทรงเป็นคนธรรมดาทั่วไป ในกัปหนึ่งจะไม่มีพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า 2 พระองค์เลย จะมีเพียงพระองค์เดียวเท่านั้นที่ทรงถึงพร้อมด้วยพระบารมีและพระอัธยาศัยใหญ่ที่จะไม่รู้แจ้งอริยสัจธรรมหลุดพ้นจากการเวียนว่ายตายเกิดในสังสารวัฏฏ์เพียงพระองค์เดียว แต่ทรงพระมหากรุณาแสดงธรรมโปรดสัตว์โลกที่บำเพ็ญบารมีมาพร้อมให้เข้าใจตามจนสามารถหลุดพ้นด้วย พระธรรมที่ทรงแสดงไว้ดีแล้วเป็นมรดกอันล้ำค่าที่ทรงมอบให้พุทธบริษัทผู้มีศรัทธาได้ศึกษาให้เข้าใจและประพฤติปฏิบัติตาม
ถ้ามีศรัทธาเชื่อมั่นว่า พระปัญญาของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้ากับปัญญาของปุถุชนคนทั่วไปอย่างเรานั้น ห่างกันไกลยิ่งกว่าน้ำกับฟ้า แล้วจะเข้าใจพระธรรมที่ทรงแสดงได้ทันทีหรือ? คนสมัยนี้ไม่ศึกษาคำสอนให้เข้าใจ คิดว่าไม่เป็นอย่างที่ทรงแสดง คิดว่าง่ายๆ แค่ เห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส รู้สิ่งที่กระทบสัมผัส คิดนึก ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจเท่านั้น แล้วทำไมจึงยังไม่เห็นเป็นธรรมะสักที เห็นทีไรก็ยังเป็นอาจารย์บ้าง เป็นคนคนนั้นนี้บ้าง นี่แสดงว่าเอาปัญญาของตัวเองไปเท่ากับปัญญาของพระพุทธเจ้า สมควรหรือไม่? ทำไมไม่ฟังให้เข้าใจเหตุผลว่า พระองค์ทรงสอนความเป็นอนัตตาเพราะเหตุใด ทรงแสดงความจริงของสิ่งที่กำลังปรากฏว่า เกิดแล้วดับไปทันที จึงหาความเป็นเรา เป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใดจากสิ่งที่เกิดแล้วดับไป ไม่กลับมาอีกเลยได้ มีแต่สภาพธรรมที่เป็นจิต เจตสิก รูปเกิดขึ้นทำกิจหน้าที่แล้วดับไปเหมือนๆ กัน ถ้าไม่เพราะทรงพระมหากรุณาแสดงธรรมไว้ ไม่มีพระอริยสงฆ์สาวกรักษาคำสอนแล้วเผยแพร่ต่อมา พวกเราคงไม่มีโอกาสได้ยินได้ฟังแม้คำว่า "ธรรม" สิ่งที่มีจริง และในสมัยนี้ถึงจะได้ยินแต่ก็ไม่สามารถเข้าใจความหมายที่แท้จริงได้
ขอนอบน้อมต่อพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า พระธรรมและพระสงฆ์สาวกด้วยเศียรเกล้า
กราบเท้าท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่นำคำสอนที่ลึกซึ้ง ยากแสนยาก มาพร่ำสอนให้ผู้ว่ายากได้เข้าใจบ้างตามกำลังปัญญาของตน ถ้าท่านทราบว่า มีผู้ศรัทธาอยากฟังความจริงซึ่งเป็นคำสอนของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ก็ไม่ท้อถอยเหน็ดเหนื่อยที่จะเดินทางไปเลย แม้จะอยู่ห่างไกลแค่ไหนก็ตาม
วันนี้สนทนาธรรมติดต่อกันทั้งเช้าบ่ายเป็นวันที่ 3 และเป็นวันหยุดปีใหม่วันสุดท้ายของเวียดนาม ผู้ฟังหลายท่านต้องกลับไปทำงาน เมื่อจบการสนทนาธรรมจึงมีหลายท่านมากราบขอบคุณด้วยความซาบซึ้งที่ท่านอาจารย์ทำให้เข้าใจธรรมขึ้น และขอถ่ายภาพด้วย ที่ไหนๆ ที่ท่านอาจารย์สนทนาธรรมจบ จะมีคนมาห้อมล้อมยิ่งกว่าซุปตาร์ เพราะความปีติซาบซึ้งที่ได้เข้าใจธรรมนั้นไม่ได้เกิดง่ายๆ ชาติหนึ่งจะมีสักกี่ครั้ง บางคนในชาตินี้ยังไม่เคยมีประสบการณ์นี้เลยในชีวิตก็จากโลกนี้ไปเสียแล้ว น่าเสียดายจริงๆ
ปล. ขออภัยที่ได้รับข้อมูลผิด เวียดนามไม่ได้บล็อคสัญญาณถ่ายทอดสด แต่สัญญาณเน็ตขัดข้องเอง ไปโทษเวียดนาม เพราะการประชุมแต่ละครั้ง จะมีเจ้าหน้าที่มาเก็บภาพและสังเกตการณ์ ต่อไปนี้คงติดตามการถ่ายทอดสดได้แล้วค่ะ
กราบขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ
ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ
ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ
ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ
ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ
ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ
ขออนุโมทนาค่ะ
ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ
ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ
ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ
ขออนุโมทนาค่ะ
ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ
ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ
ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ
ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ