ท่านผู้ฟังท่านหนึ่งท่านเต็มไปด้วยความสงสัยในเรื่องการเจริญสติปัฏฐาน ท่านกล่าวว่า แต่ก่อนนี้ท่านเคยทำอะไรไม่ดี พอฟังเรื่องของการเจริญสติปัฏฐาน ท่านก็ทราบว่าที่จะเป็นสติปัฏฐานนั้น เพราะระลึกรู้ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมที่มีลักษณะปรากฏแต่ละลักษณะตามปกติตามความเป็นจริง ท่านก็เกิดความสงสัยว่า ถ้าท่านเคยทำไม่ดี และจะเปลี่ยนเป็นทำดี อย่างนั้นจะชื่อว่าผิดปกติไหม

ซึ่งความจริงแล้วสำหรับผู้ที่เจริญสติปัฏฐาน มีแต่จะเปลี่ยนแปลงจากที่เคยไม่ดีเป็นดีขึ้น และสติก็ระลึกรู้สภาพธรรมที่เปลี่ยนนั้นว่า เป็นแต่เพียงนามธรรมและรูปธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ถ้าขณะใดเป็นอกุศล สติไม่เคยระลึกได้เลย จะเปลี่ยนเป็นกุศลได้ไหม ไม่ได้ เพราะสติไม่เคยระลึก ไม่เคยรู้ในสภาพธรรมที่ไม่ดี แต่เพราะเหตุว่าสติระลึกรู้ในลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริง สภาพธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้น สติก็ระลึก และก็รู้ในสภาพที่เป็นอกุศล

เพราะฉะนั้น ด้วยการเจริญสติปัฏฐานนี้เอง จึงทำให้วิรัติ หรือว่าเว้นจากการที่เคยทำไม่ดี เป็นผู้ที่มีปกติทำดี พร้อมทั้งสติก็ระลึกตามปกติ ในขณะที่ทำดีนั้นก็เป็นปกติของบุคคลนั้นที่เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ไม่ใช่ตัวตนที่ไปเปลี่ยนแปลง ไม่ใช่ความคิดเดิมว่า เป็นตัวเองที่สามารถจะบังคับตัวบังคับใจ หรือว่าเปลี่ยนการกระทำจากชั่วเป็นดีได้ แต่ผู้ที่มีปกติเจริญสติทราบเหตุปัจจัยว่า ขณะนั้นเป็นสติที่ระลึกได้ และวิรัติ ไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล

การเป็นผู้ที่มีปกติเจริญสติ หมายความว่า ไม่ได้กระทำสิ่งใดๆ ขึ้นด้วยความเข้าใจผิดคิดว่าการเจริญปัญญา หรือการเจริญวิปัสสนานั้น ต้องไปทำอย่างนั้นจึงจะเป็นการเจริญวิปัสสนา แต่หมายความว่า ปกติของท่านมีชีวิตธรรมดา ไม่ได้เข้าใจผิดในข้อปฏิบัติ ถ้าท่านจะละเว้นทุจริตหรืออกุศล ก็เป็นเพราะสติอบรม รู้ว่าสภาพธรรมใดเป็นสภาพธรรมที่เป็นอกุศลก็เว้น ก็วิรัติ แม้ขณะที่เว้นวิรัตินั้นก็เป็นสติ ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน เพราะฉะนั้น การเจริญสติปัฏฐานจึงเกื้อกูลมากในการทำให้ชีวิตปกติของท่านเป็นไปในทางกุศลมากขึ้น ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 239

รับฟัง ...

ความสงสัยเรื่องการเจริญสติปัฏฐาน