ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ย่อมมีสมัยที่ในบางครั้งบางคราว โดยล่วงระยะกาลนาน ประตูด้านหน้าของมหานรกนั้นเปิด สัตว์นั้นจะรีบวิ่งไปยังประตูนั้นโดยเร็ว ย่อมถูกไฟไหม้ผิว ไหม้หนัง ไหม้เนื้อ ไหม้เอ็น แม้กระดูกทั้งหลายก็เป็นควันตลบ แต่อวัยวะที่สัตว์นั้นยกขึ้นแล้ว จะกลับคงรูปเดิมทันที สัตว์นั้นจะออกทางประตูนั้นได้ แต่ว่ามหานรกนั้นแล มีนรกเต็มด้วยคูถใหญ่ ประกอบอยู่รอบด้าน สัตว์นั้นจะตกลงในนรกคูถนั้น และในนรกคูถนั้นแล มีหมู่สัตว์ปากดังเข็มคอยเฉือดเฉือนผิว เฉือดเฉือนหนัง แล้วเฉือดเฉือนเนื้อ แล้วเฉือดเฉือนเอ็น แล้วเฉือดเฉือนกระดูก แล้วกินเยื่อในกระดูกสัตว์นั้นย่อมเสวยเวทนาอันเป็นทุกข์กล้า เจ็บแสบอยู่ในนรกคูถนั้น และยังไม่ตายตราบเท่าบาปกรรมนั้นยังไม่สิ้นสุด

แสดงให้เห็นสภาพของนรกว่า มีลักษณะต่างๆ มหานรกเต็มไปด้วยไฟ และสัตว์ที่เกิดในมหานรกนั้น จะต้องถูกทรมานด้วยไฟนรก วิ่งไป วิ่งมา พยายามเหลือเกินที่จะออกจากนรกนั้น และในกาลบางครั้งประตูเปิด สัตว์นั้นออกไปได้จริงๆ แต่ว่ารอบมหานรกนั้น มีนรกเต็มไปด้วยคูถใหญ่ประกอบอยู่รอบด้าน คูถเป็นอุจจาระ มีโอกาสที่จะอยู่ในนั้นบ้างไหม แม้ในโลกนี้ มีใครเคยตกลงไปบ้างไหม ท่านที่ได้สนทนากับผู้ศึกษาธรรมคงจะเคยได้ฟังว่า มีคนตกลงไปจริงๆ ด้วยวิบากที่จะได้รับผลอย่างนั้น แต่ถ้าเป็นผลของกรรมที่จะได้รับความทรมานอยู่ที่นั่นตลอดเวลา เป็นระยะเวลาที่นาน และในที่นั้นยังมีสัตว์ปากดังเข็มคอยเฉือนผิว เนื้อ หนัง เอ็น กระดูก และกินเยื่อในกระดูก

สัตว์ที่คอยกินอย่างนี้มีไหม ในโลกมนุษย์มีไหม มี และถ้าเป็นโลกอื่นที่จะต้องได้รับความทรมานมาก ก็เป็นสิ่งที่มีได้ เพราะฉะนั้น บางทีท่านคิดว่า นรกเป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้เลย ก็ขอให้คิดเปรียบเทียบถึงความทุกข์ทรมานในโลกนี้ว่า ทำไมมีได้ทั้งๆ ที่เป็นสุคติภูมิ เพราะฉะนั้น ถ้าเป็นทุคติภูมิ ความทุกข์ทรมานย่อมมีได้ และมากกว่าด้วย

ข้อความต่อไปมีว่า

ที่มา และ ขอเชิญรับฟัง

แนวทางเจริญวิปัสสนา ครั้งที่ 245