ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ข้อความบางตอนจาก อรรถกถาเมตตสูตร

[เล่มที่ 46] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๕ - หน้าที่ 373

สนฺตุฏฺฐี จ กตญฺญุตา.

อีกอย่างหนึ่ง กุลบุตรชื่อว่า เป็นผู้มีความพอใจ

เพราะอรรถวิเคราะห์ว่า ย่อมพอใจ. กุลบุตรผู้สันโดษ เพราะอรรถว่า

ผู้พอใจด้วยของของตน

พอใจด้วยของมีอยู่

พอใจโดยชอบ

ใน ๓ อย่างนั้น ปัจจัยสี่ที่ตนแลรับแล้ว ซึ่งยกขึ้นในมณฑลแห่งการ

อุปสมบทอย่างนี้ว่า อาศัยโภชนะ คือคำข้าวที่หามาได้ด้วยปลีแข้งชื่อว่า ของ

ตน กุลบุตรไม่แสดงอาการผิดแปลกในเวลารับและเวลาบริโภค เป็นอยู่ ด้วย

ปัจจัยสี่นั้น ดีก็ตาม ไม่ดีก็ตาม ที่เขาให้โดยเคารพ หรือ ไม่เคารพก็ตาม เรียกว่า

ผู้พอใจด้วยของของตน.

สิ่งใดอันตนได้แล้ว เป็นของมีอยู่ของตน สิ่งนั้นชื่อว่า ของมีอยู่

กุลบุตรยินดีด้วยของมีอยู่นั้นนั่นแล คือ ไม่ปรารถนาสิ่งอื่นจากของมีอยู่นั้น

สละความเป็นผู้ปรารถนาที่เกินเสีย

เรียกว่า

พอใจด้วยของมีอยู่.

การละอนุสัยและปฏิฆะ ใน อิฏฐารมณ์ และ อนิฏฐารมณ์ ชื่อว่า ชอบ

กุลบุตรพอใจในอารมณ์ทั้งปวงโดยชอบนั้น

เรียกว่า

พอใจโดยชอบ.

...................

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อุทาน เล่ม ๑ ภาค ๓ - หน้าที่ 400ชื่อว่าสันตุฏฐิ. สมจริงดังคำที่ท่านกล่าวไว้ว่า

ผู้ไม่เศร้าโศกถึงสิ่งที่เป็นอดีต ไม่บ่นถึงสิ่งที่เป็นอนาคต

ยังอัตภาพให้เป็นไปด้วยสิ่งเป็นปัจจุบัน

ท่านเรียกว่า ผู้สันโดษ.

[เล่มที่ 39] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ขุททกปาฐะ เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ 202

ผู้สันโดษด้วยปัจจัยตามมีตามได้

ย่อมเป็นผู้อยู่สบายในทิศทั้ง ๔

และ ไม่มีปฏิฆะเลย

ดังนี้เป็นต้น

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ความพอใจในของๆ ตน ของที่มีอยู่ ในความสันโดษ ความพอใจนั้น เป็นกุศลธรรม

ไม่เป็นอกุศลที่เป็นความพอใจที่เป็นโลภะ ติดข้อง เพราะขณะนั้น ไม่มีความปรารถนา

ในสิ่งอื่นเพิ่มเติม ขณะจิตที่ไม่ปรารถนาสิ่งอื่น ขณะนั้นไม่ติดข้อง ไม่มีโลภะ จึงบัญญัติ

ว่า มีความพอใจในของๆ ตนด้วยอรรถว่า ไม่ติดข้องในสิ่งอื่นเพิ่มเติม ปรารถนาเพิ่มเติม

ครับ และ ความพอใจโดยชอบ ที่ว่าโดยชอบ เพราะ ไม่หวั่นไหว ในสิ่งที่ดี หรือ ไม่ดี

เมืjvผู้อื่นจะให้สิ่งที่ประณีต ไม่ประณีต ก็ไม่หวั่้นไหว ขณะนั้นก็เป็นจิตที่ดี จึงชื่อว่า

พอใจโดยชอบด้วยจิตที่ดี ไม่ใช่พอใจด้วยโลภะที่เป็นอกุศล ครับ ความสันโดษ จึง

เป็นความดีที่เป้น จิตที่ดี ครับ ขออนุโมทนาที่ร่วมสนทนา

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาคุณหมอ อาจารย์ผเดิม และทุกๆ ท่านครับ

ขออนุโมทนาค่ะ