จากการจำคำได้ มานเจตสิก คือ ความสำคัญตน

แต่เมื่อพูดถึงความสำคัญตน มักตีความไปเองตามภาษาไทยว่า คงจะหมายถึง ความรู้สึกว่า เราดีกว่าเขา เราเก่งกว่าเขา อย่างเดียว

แต่เท่าที่เคยได้ยินได้ฟัง เข้าใจว่า มานเจตสิก หมายรวมถึง ความมีตนไม่เสมอ ทั้งเหนือกว่า หรือด้อยกว่า-ต่ำกว่าด้วย

จึงขอปรึกษาเพื่อความละเอียด และความเข้าใจครับ

ขอบพระคุณครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
จากประเด็นคำถามก็ไม่พ้นจากความเป็นไปของมานะเลย เพราะเป็นความสำคัญตน ถือตน ยกตน มีความไม่เสมอกันกับผู้อื่น เปรียบเทียบ ซึ่งเป็นความเป็นไปของมานะทั้งหมด มานะ เป็นอกุศลเจตสิกที่เกิดร่วมกับโลภมูลจิตเท่านั้น มานะ เป็นความถือตนทะนงตน ซึ่งไม่มีใครชอบอย่างแน่นอน ผู้ที่ยังไม่ได้รู้แจ้งอริยสัจจธรรมถึงความเป็นพระอรหันต์ มานะก็ยังมี แต่ว่าความหยาบ ความเบาบางก็แตกต่างกันออกไป เมื่อศึกษาในเรื่องของมานะ ซึ่งเป็นอกุศลเจตสิกประเภทหนึ่ง ทำให้เห็นว่าอกุศลในชีวิตประจำวันมีมากจริงๆ แล้วแต่ว่าใครจะสะสมหนักมากไปในทางใด หรือว่า ใครจะสามารถขัดเกลาให้เบาบางลงได้ในแต่ละทาง ซึ่งธรรมที่ขัดเกลามานะ ก็จะต้องเป็นกุศลธรรมเท่านั้น ที่ควรอบรมเจริญให้มีขึ้นในชีวิตประจำวันมี ความอ่อนน้อมถ่อมตน เป็นต้น เพราะขณะนั้น จิตใจอ่อนโยน ไม่หยาบกระด้าง และประการสำคัญ การอบรมเจริญปัญญา ซึ่งเริ่มจากการฟัง การศึกษาพระธรรมในชีวิตประจำวัน เป็นหนทางเดียวที่จะทำให้สามารถไปถึงซึ่งการดับกิเลสได้ รวมถึงกิเลสที่กำลังกล่าวถึง คือ มานะ ด้วย กิเลสทั้งหลายที่มีนั้น ต้องเป็นผู้มีปัญญา ถึงจะดับได้ ถ้าไม่มีปัญญา ก็ไม่สามารถดับกิเลสใดๆ ได้เลย ครับ

ขอเชิญศึกษาเพิ่มเติมได้ที่หัวข้อด้านล่างนี้ครับ

มานะ [ธรรมสังคณี]

โทษของมานะ [มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์]

ใจเจียม ด้วยไม่มีมานะ
... ยินดีในกุศลของคุณ stfurol และทุกๆ ท่านด้วยครับ ...

กราบขอบพระคุณครับอาจารย์

กราบอนุโมทนาอาจารย์ครับ

ตอนนี้เข้าใจในขั้นฟัง (อ่าน) ว่าเป็นมานะที่ถามเรื่องมานเจตสิกครับอาจารย์

ยินดีในกุศลจิตครับ