ทุกอย่างที่เกิดขึ้น มีเหตุปัจจัยก็เกิด
โดย ธรรมทัศนะ  24 พ.ย. 2568
หัวข้อหมายเลข 51527

ถ้ามีปัจจัยที่ยังทำให้หวัง จะไม่หวังได้ไหม อกุศล คือ โลภะ ความติดข้องเกิดแล้วดับไป ติด และฉาบทาในจิตขณะต่อไป ไม่ได้ไปไหนเลย แม้ว่าอกุศลนั้นดับไปแล้ว แต่ดับแล้วก็จริง แต่ฉาบติดไว้ในจิต ตามประเภทของอนุสัยกิเลสนั้นๆ จะไปเอาโลภะออกได้ไหม ถ้าไม่ค่อยๆ ลอกสิ่งที่ฉาบติดแน่นอยู่ในจิตออก จนกระทั่งไม่เหลือเลย

สะสมความเข้าใจที่มั่นคงว่า ธรรมเป็นธรรม และเป็นอนัตตา คิดก็เป็นธรรม หวังก็เป็นธรรม ทุกอย่างที่เกิดขึ้นมีเหตุปัจจัยก็เกิด และเป็นธรรม ซึ่งปัญญารู้ได้ว่า เป็นธรรมแต่ละลักษณะ มีปัจจัยพร้อมก็เกิด ถ้ายังไม่มีปัจจัยก็สะสมสืบต่อ

เข้าใจขึ้นเรื่อยๆ ว่า ไม่มีใครสามารถบังคับบัญชา และจะไปเปลี่ยนทิศทางหรือการเกิดดับสืบต่อของจิต เป็นไปไม่ได้เลย เพราะมีเหตุปัจจัยที่จะต้องเป็นอย่างนี้ แต่ละขณะจิตเกิดขึ้นตามเหตุตามปัจจัย

อกุศลน่ากลัว แต่ เป็นเรา ยิ่งน่ากลัวกว่าไหม ไปยึดถืออกุศลนั้นว่าเป็นเรา ทั้งๆ ที่เข้าใจแล้วว่า อกุศลไม่ใช่กุศลเลย นำมาซึ่งทุกข์โทษ แต่อกุศลซึ่งไปยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นเรา ยังไม่ได้หมดไปเลย จะหมดก่อน ก็คือการเห็นผิดที่ยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นเรา

ต้องมีความเข้าใจ รู้ว่า ปัญญาเท่านั้นที่จะทำให้ดับกิเลสได้ โดยเข้าใจสิ่งที่กำลังมี จนสามารถแทงตลอดความจริงตามที่ได้ฟังว่า สิ่งที่ได้ฟังเป็นความจริงอย่างนี้ การที่จะไม่ใช่เรานี่นาน กว่าจะไม่ใช่เรา โดยทั่วหมดทั้งวันนี้ ไม่ว่าเป็นสภาพธรรมใดๆ ก็ตาม ก็คือเป็นธรรม ... พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 347


รับฟัง ... ฟังจนเข้าใจว่า ปรมัตถธรรมไม่ใช่บัญญัติ