เมื่อจุติจากปัจจุบันชาตินี้แล้ว ก็ไม่ทราบว่ากรรมใดจะให้ผลทำให้ปฏิสนธิในภูมิใด ถ้าอกุศลกรรมที่ได้กระทำไว้มีโอกาสเป็นปัจจัยให้ปฏิสนธิจิตเกิดขึ้น ก็จะต้องเกิดในอบายภูมิ แล้วแต่ว่าความวิจิตรของจิตที่เป็นปัจจัยนั้นจะทำให้ปฏิสนธิในนรก หรือว่าเป็นสัตว์ดิรัจฉาน

เรื่องของการเกิด ย่อมเป็นไปตามกรรม แล้วแต่ว่ากรรมใดจะทำให้ปฏิสนธิ แต่ทราบไหมว่า การเกิดในชาตินี้เป็นผลของทาน หรือว่าเป็นผลของศีล หรือว่าเป็นผลของการเจริญภาวนา อย่างหนึ่งอย่างใดที่ทำให้ปฏิสนธิเป็นบุคคลนี้ในภพนี้ ในชาตินี้ ก็ทราบไม่ได้

กุศลกรรมที่ท่านทำไว้มากในปัจจุบันชาตินี้ ถ้าไม่ได้โอกาสที่จะทำให้ปฏิสนธิในมนุษย์หรือในสวรรค์ ก็ยังมีโอกาสที่จะติดตามไปอุปถัมภ์ตามสมควรแก่ภพภูมินั้นๆ เพราะฉะนั้น ควรที่จะกระทำกุศลกรรม และควรที่จะกระทำกุศลกรรมถึงขั้นที่จะทำให้พ้นจากกำเนิดสัตว์ดิรัจฉาน หรือว่าเกิดในนรก ในอบายภูมิโดยเด็ดขาดจริงๆ

ตราบใดที่ยังไม่รู้แจ้งอริยสัจธรรม เมื่อจุติจากปัจจุบันชาตินี้แล้ว ก็ไม่ทราบว่ากรรมใดจะให้ผลทำให้ปฏิสนธิในภูมิใด ถ้าอกุศลกรรมที่ได้กระทำไว้มีโอกาสเป็นปัจจัยให้ปฏิสนธิจิตเกิดขึ้น ก็จะต้องเกิดในอบายภูมิ แล้วแต่ว่าความวิจิตรของจิตที่เป็นปัจจัยนั้นจะทำให้ปฏิสนธิในนรก หรือว่าเป็นสัตว์ดิรัจฉาน ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 262

เปิดฟัง ... กรรมมี 4 กิจ