ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

สุ. ปัญญาต้องรู้ตรงตั้งแต่ต้น หมายความว่าสภาพธรรมทั้งหลาย เป็นอนัตตา เพราะฉะนั้น ไม่มีการรีบเร่ง หรือใจร้อน หรือจะทำ ถ้าเข้าใจอนัตตา จริงๆ แล้วจะต้องรู้ว่า ทุกสิ่งทุกอย่างเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย และมีสิ่งที่พิสูจน์ให้เห็นได้ว่า ขณะนี้ทุกสิ่งทุกอย่างเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย เช่น เห็นขณะนี้ก็ต้องเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย เกิดแล้วด้วย ไม่มีใครไปทำ ขณะที่ได้ยิน ได้ยินก็เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยจริงๆ

ถ้าจะพิจารณาสภาพธรรมทุกอย่างทั้งนามธรรมและรูปธรรมก็รู้ว่า ไม่มีใครสามารถไปบันดาลได้ เพราะฉะนั้น เราจะไปทำสติ เป็นไปไม่ได้ แต่สติก็ต้องอาศัยความเข้าใจขั้นต้น เมื่อรู้ว่าสภาพธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตาและปัญญาที่จะรู้ความจริง ก็คือรู้ความจริงของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ถ้าเข้าใจอย่างนี้จริงๆ ก็สามารถรู้ได้ว่า สติเกิดหรือเปล่า ถ้าสติไม่เกิด หลงลืมสติ ก็เพราะเหตุปัจจัย เมื่อมีปัจจัยที่จะ ให้หลงลืมสติก็หลงลืมสติ และเวลาที่สติเกิดก็รู้ว่า ขณะนั้นเป็นสติที่ระลึก และสติ ในขณะนั้นก็เกิดเพราะเหตุปัจจัยด้วย จึงจะทำให้ละคลายการยึดถือสภาพธรรมว่า เป็นตัวตนตั้งแต่เบื้องต้น ซึ่งจะต้องเจริญขึ้นจนกระทั่งสามารถตัดการยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นตัวตนได้เป็นสมุจเฉท ตามลำดับขั้น แต่ต้องเริ่มถูกตั้งแต่ต้น

แนวทางเจริญวิปัสสนา ครั้งที่ 2029

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์ด้วยความเคารพยิ่ง