พระ เจริญกุศลทุกขั้น เท่าที่เจริญได้

ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้นก็จะเห็นได้ว่า เรื่องของแม้แต่การที่จะเป็นคนดีจริงๆ ก็จะต้องประกอบด้วยปัญญาถึงจะดีได้ ไม่ใช่ว่าใคร่จะเป็นคนดี หรือว่าอยากจะเป็นคนดี โดยปัญญาไม่เกิดแล้วก็จะเป็นได้ เพราะเหตุว่าคนที่จะเป็นคนดีได้จริงๆ ต้องเป็นคนที่รู้จักตัวเองว่า ไม่ดีอย่างไร ถูกไหม เพราะเหตุว่าเป็นผู้ที่มีกิเลส จะดีได้อย่างไร เพราะฉะนั้นถ้าไม่รู้และก็คิดว่าดีแล้ว ขณะนั้นก็จะเป็นคนดีจริงๆ ไม่ได้

เพราะฉะนั้นการที่จะเป็นคนดีได้จริงๆ ก็คือ ต้องดีถึงกับหมดกิเลส แต่ว่าเมื่อไม่สามารถจะดับกิเลสหรือหมดกิเลสได้ ก็จะต้องอบรมเจริญเหตุ คือ ความดีที่จะให้หมดกิเลสไปเรื่อยๆ จนกว่าปัญญาจะดับกิเลสได้ เพราะเหตุว่าการจะเป็นคนดีจริงๆ ก็คือต้องเป็นผู้ที่มีปัญญาและก็ดับกิเลส มิฉะนั้นก็จะชื่อว่า ดีจริงๆ ไม่ได้ หรือสำหรับผู้ที่รู้เหตุและผล ก็เข้าใจได้ว่า การเป็นพระโสดาบันบุคคลนั้นเป็นผล ไม่ใช่เป็นเหตุ เพราะฉะนั้นถ้าปราศจากเหตุคือบารมีต่างๆ คุณความดีต่างๆ ทั้งทาน ทั้งศีล ทั้งขันติ สัจจะ วิริยะ อธิษฐาน ปัญญา เมตตา อุเบกขา เนกขัมมะ ก็จะเป็นพระโสดาบันได้อย่างไร

เพราะฉะนั้นก็จะเห็นได้ว่า การเป็นพระโสดาบันเป็นผลของการอบรมเจริญความดีในชีวิตประจำวันจนกว่าจะสมบูรณ์พร้อมด้วยปัญญาเมื่อไร ก็จะบรรลุผลคือ เป็นพระโสดาบันเมื่อนั้น

เพราะฉะนั้นชีวิตที่ยังเหลืออยู่ ก็เจริญเหตุที่จะทำให้บรรลุการเป็นพระโสดาบันข้างหน้า โดยการที่ว่าต้องเป็นผู้ที่มีปัญญาที่จะรู้จักตัวเองตามความเป็นจริง

โสภณธรรม ครั้งที่ 103

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์ ด้วยความเคารพยิ่ง

ยินดีในกุศลจิตครับ