การที่เราได้ยินคำหนึ่งคำใด ไม่ต้องรีบร้อนไปไหนเลย มีสิ่งที่ปรากฏให้ศึกษา ให้พิจารณา ให้ไตร่ตรอง จนกว่าจะเป็นความรู้ของเราเพิ่มขึ้นจริงๆ และก็จะเปรียบเทียบได้ว่าที่ศึกษามาก มีคำมาก กับการที่จะรู้จริงๆ ในลักษณะของสภาพธรรม ต้องต่างกัน

ขณะนี้ ทุกคนตอบได้ว่าเห็นอะไร เห็นโต๊ะ เพราะมีความจำในสิ่งที่เห็น จึงกล่าวว่าเห็นโต๊ะ ถ้าเห็นดอกไม้ ก็ต้องมีความจำในสิ่งที่ปรากฏ แล้วก็มีความรู้ว่าสิ่งนั้นเป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่งที่จะเรียกว่าดอกไม้ก็ได้ ไม่เรียกว่าดอกไม้ก็ได้ แต่ความทรงจำต้องมีในสิ่งที่กำลังปรากฏนั้น ถ้าเริ่มตั้งแต่เกิด และรู้ว่าขณะใดก็ตามนามธรรมเกิดขึ้น นามธรรมเป็นสภาพที่ไม่ใช่รูปธรรม เป็นจริง แต่นามธรรมแต่ละประเภทก็ต้องมีเหตุมีปัจจัยปรุงแต่งให้นามธรรมนั้นๆ เกิดขึ้น

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 4

สภาพธรรมที่เกิด ต้องมีปัจจัยปรุงแต่ง

ฟังเพียงเท่านี้ ไม่พอ

สังขารธรรมและสังขตธรรม

“จิต” เป็นสังขารธรรมหรือไม่

อารมณ์คือสิ่งที่ถูกจิตรู้

จิตและเจตสิกเป็นนามธรรม

ไม่มีอะไรที่เป็นของเรา

จิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ รูปจึงดับ

ความรู้สึกเป็นจิตหรือเป็นเจตสิก

ความรู้สึกมี ๕ อย่าง

ทุกครั้งที่จิตเกิดต้องมีความรู้สึก

นอนหลับมีจิตไหม