ความจริงแห่งชีวิต [173] บัญญัติ เป็นอารมณ์ของอกุศลจิต ได้ไหม
โดย พุทธรักษา  30 ก.ย. 2552
หัวข้อหมายเลข 13779

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

บัญญัติ​เป็น​อารมณ์​ของ​อกุศล​จิต​ได้​ไหม ได้ เป็น​อยู่​เป็น​ประจำ โลภ​มูลจิต​เกิด​พอใจ​ในบัญญัติ โทส​มูลจิต​เกิด​ไม่​พอใจ​ใน​บัญญัติ เช่น ไม่​พอใจ​คน​นั้น ไม่​พอใจ​คน​นี้ ใน​ขณะ​นั้น​มีอะไร​เป็น​อารมณ์ มี​บัญญัติ​เป็น​อารมณ์ ฉะนั้น บัญญัติ​จึง​เป็น​อารมณ์​ของ​อกุศล​จิต​ได้​ทุก​ประเภทไม่​ว่า​จะ​เป็น​อกุศล​ประเภท​ใด​ก็ตาม

บัญญัติ​เป็น​อารมณ์​ของ​กุศล​จิต​ได้​ไหม ได้ เพราะ​ชีวิต​ตาม​ความ​เป็น​จริง​เป็น​อย่างไร ก็​ต้องเป็น​อย่าง​นั้น เปลี่ยนแปลง​ลักษณะ​ของ​สภาพ​ธรรม​แต่ละ​อย่าง​ไม่​ได้​เลย ใน​ขณะ​ที่​ให้​ทาน ถ้าไม่รู้​ว่า​สิ่ง​ที่​จะ​ให้​นั้น​เป็น​อะไร กุศล​จิต​ก็​เกิด​ไม่​ได้ ใน​ขณะ​ที่​วิรัติ​ทุจริต​รักษา​ศีล ถ้า​ไม่รู้​ว่า​สิ่ง​ที่ปรากฏ​นั้น​เป็น​อะไร ​ก็​จะ​มี​การ​วิรัติ​ทุจริต​ไม่​ได้ ใน​ขณะ​ที่​อบรม​เจริญ​ความ​สงบ​ของ​จิต​ซึ่ง​เป็นสมถ​ภาวนา มี​บัญญัติ​เป็น​อารมณ์​ได้​ไหม บาง​ท่าน​อาจ​จะ​คิด​ว่า​ยัง​ไม่​ได้​ศึกษา​เรื่อง​ของ​สมถภาวนา​หรือ​อารมณ์​ของ​สมถ​ภาวนา​โดย​ละเอียด ​จึง​ตอบ​ไม่​ได้ แต่​ถ้า​ไม่​ลืม​ความ​จริง​ที่​ว่า ขณะ​ใด​ที่​ไม่​มี​ปรมั​ตถ​ธรรม​เป็น​อารมณ์ ขณะ​นั้น​มี​บัญญัติ​เป็น​อารมณ์ ก็​พอที่​จะ​รู้​ได้​ว่า​แม้สมถ​ภาวนา​ก็​มี​บัญญัติ​เป็น​อารมณ์​ได้​ด้วย นอกจาก​สติ​ปัฏ​ฐาน​และ​ปัญจ​ทวาร​วิถี​จิต​แล้ว จิตขณะ​อื่น​ย่อม​มี​บัญญัติ​เป็น​อารมณ์​ได้ การ​ที่​จะ​รู้​ว่า​สภาพ​ธรรม​ใด​เป็น​ปรมั​ตถ​ธรรม​นั้นต้อง​อาศัย​การ​อบรม​เจริญ​สติ​ปัฏ​ฐาน​เท่านั้นจึง​จะ​รู้​ได้ ถ้า​ขณะ​ใด​สติ​ปัฏ​ฐาน​ไม่​เกิด ขณะ​นั้น​ก็ไม่มี​การ​พิจารณา​ศึกษา​สังเกต​รู้​ลักษณะ​ของ​สภาพ​ธรรม​ที่​เป็น​ปรมั​ตถ​ธรรม ฉะนั้น ชีวิต​ปกติประจำวัน​จึง​มี​ปรมั​ตถ​ธรรม​เป็น​อารมณ์​บ้าง มี​บัญญัติ​เป็น​อารมณ์​บ้าง

การ​อบรม​เจริญ​สติ​ปัฏ​ฐานเป็น​เรื่อง​ละเอียด​มาก เพราะ​เป็นการ​อบรม​เจริญ​ปัญญา​รู้​สภาพธรรม​ที่​ปรากฏ​ตาม​ความ​เป็น​จริง


โดย อาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ จัดพิมพ์เผยแพร่ โดย คณะกรรมการ ศิลปะและวัฒนธรรม สภาผู้แทนราษฎร เนื่องในวโรกาสมหามงคลเฉลิมพระชนม์พรรษา ครบ ๗๕ พรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช วันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๔๕

ขอเชิญอ่านหรือดาวน์โหลดหนังสือ ...

ปรมัตถธรรมสังเขป

ขอเชิญอ่านตอนต่อไป ...

ความจริงแห่งชีวิต

ขออนุโมทนาขออุทิศกุศลแด่คุณพ่อ คุณแม่ และสรรพสัตว์



ความคิดเห็น 1    โดย chatchai.k  วันที่ 18 ก.ค. 2563

ขออนุโมทนาครับ