ถ้าพระสังฆราชยังมีกิเลสอยู่ ก็ยังต้องเกิด หรือยังไม่บรรลุพระอรหันต์ ก็ยังต้องเกิด การที่จะเกิดเป็นอะไร ถ้าจิตก่อนจะตายเป็นอกุศลก็ไปเกิดในอบายภูมิ ถ้าจิตก่อนจะตายเป็นกุศลก็ไปเกิดในสุคติภูมิ และเราก็ไม่รู้ว่า ก่อนจะตายท่านมีอะไรเป็นอารมณ์ แต่เข้าใจว่าท่านต้องมีกุศล เพราะท่านสั่งสมกุศลมามาก
คนนั่งสมาธิบอกว่า จิตออกจากร่าง จะเป็นความจริงหรืออุปาทาน
ในพระพุทธศาสนาไม่มีคำว่า จิตออกจากร่าง จิตอยู่กับรูป รูปเกิดจิตก็เกิด ถ้าจิตออกจากร่างจริง ก็เป็นการตายไปเกิดในภพใหม่ คือ ในปัญจโวการภูมิ ภูมิที่มีขันธ์ ๕ จิตกับรูปจะไม่จากกันเลย มีแต่ลัทธิภายนอก ลัทธิพราหมณ์ บอกว่า เมื่อนั่งสมาธิทำฌานแล้ว จิตออกไปได้ นั่นเป็นลัทธิภายนอก ในพระพุทธศาสนา ไม่มีจิตออกจากร่าง จิตก็อยู่ที่ร่างนี่แหละ ไม่ไปไหนเลย ถ้าแยกจากกันเมื่อไร ก็เป็นการตาย จึงจะแยกออกจากกันได้
แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 1844
อ.สมพรตอบปัญหาธรรม (1)