[เล่มที่ 26] พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย นิทานวรรค เล่ม ๒ - หน้า 1 - 2

๑. เทศนาสูตร

ว่าด้วยปฏิจจสมุปบาท

[๑] ข้าพเจ้าได้สดับมาอย่างนี้ :-

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้า ประทับอยู่ ณ พระเชตวัน อารามของท่าน อนาถบิณฑิกเศรษฐี กรุงสาวัตถี . ณ ที่นั้น พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสเรียกภิกษุทั้งหลายว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเหล่านั้น ทูลรับ พระผู้มีพระภาคเจ้า ว่า พระเจ้าข้า พระผู้มีพระภาคเจ้า ได้ตรัสพระพุทธดำรัสนี้ว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงปฏิจจสมุปบาทแก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟังปฏิจจสมุปบาทนั้น จงใส่ใจให้ดีเถิด เราจักกล่าว . ภิกษุเหล่านั้นทูลรับพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้ว.

อ.ณภัทร: แล้วปัญญาที่จะรู้ถึงความลึกซึ้งของสภาพธรรมะที่กำลังมีขณะนี้ ต้องอาศัยปัจจัยอะไรที่จะรู้ถึงความลึกซึ้งตรงนั้นโดยไม่ใช่เป็นตัวเรา ครับ

ท่านอาจารย์: การฟังนี่แน่นอนใช่ไหม?

อ.ณภัทร: ใช่ครับ

ท่านอาจารย์: ฟังใคร?

อ.ณภัทร: ต้องฟังคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น พระองค์ตรัสว่าอย่างไร? ง่ายไหม?

อ.ณภัทร: ไม่ง่ายครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ความลึกซึ้งอยู่ที่ว่า ขณะใดก็ตามที่ได้ยินคำที่กล่าวถึงสิ่งที่มีจริงที่ไม่เคยได้ฟังมาก่อน เพราะไม่เคยมีใครที่จะเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามาก่อน จนกว่าจะมีการตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงได้ยินได้ฟังความจริงแต่ละคำ เพราะพระองค์ทรงแสดงความจริงให้เริ่มรู้ความจริง จะลึกซึ้งปานไหน!! คำของผู้ที่ได้ทรงตรัสรู้ความจริงที่ลึกซึ้งของสิ่งที่มีเป็นปกติในชีวิตประจำวัน

อ.ณภัทร: ครับ

ท่านอาจารย์: ค่อยๆ ละความไม่รู้ไปทีละน้อยเมื่อฟัง

อ.ณภัทร: ครับ ก็เหมือนกับว่า พระธรรมก็เป็นคำที่เตือนให้ใส่ใจในความจริงซึ่งอาจจะฟังแล้วก็อาจจะละเลยไม่ใส่ใจที่จะคิดถึง แต่ว่า เห็นในขณะนี้ ได้ยินในขณะนี้ คิดในขณะนี้ เป็นสิ่งที่มีจริงๆ ในชีวิตประจำวัน แล้วก็ไม่ได้ใส่ใจที่จะรู้ตรงเห็น รู้ตรงคิด รู้ตรงได้ยินครับ

ท่านอาจารย์: แม้แต่พระองค์จะตรัสว่า "จงฟัง" ไม่ได้ทำอย่างอื่นเลยใช่ไหม? ใส่ใจให้ดี ไม่ได้ไปคิดเรื่องอื่นเลย แต่ แต่ละคำลึกซึ้งระดับไหน? จงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราจะกล่าว เป็นคำของพระองค์

เพราะฉะนั้น ศึกษาธรรมะคืออะไร? เห็นไหม!! เข้าใจในความลึกซึ้งอย่างยิ่ง นั่นคือหนทางเดียว

อ.ณภัทร: ครับ ศึกษาธรรมะ ในความเข้าใจของผม ก็คือเข้าใจในแต่ละคำที่พระองค์ได้ทรงแสดงตามกำลัง ซึ่งละเอียดลึกซึ้งมากครับ

ท่านอาจารย์: ศึกษาคำของพระองค์ที่ทรงแสดงที่ให้เข้าใจสิ่งที่กำลังมีเดี๋ยวนี้ เดี๋ยวนี้ทั้งหมด ตั้งแต่ศรีษะจรดเท้า

อ.ณภัทร: ครับ ซึ่งยากจริงๆ

ท่านอาจารย์: นี่ล่ะ!! เริ่มจะละความหลงผิดคิดว่าง่าย

อ.ณภัทร: ครับ

ท่านอาจารย์: และจะต้องเป็นอย่างนี้เพิ่มขึ้น ทีละน้อยๆ ทุกครั้งที่ได้ฟังคำที่ทรงแสดงความจริงของสิ่งที่กำลังมีเดี๋ยวนี้มหาศาล

อ.ณภัทร: เห็นหนทางครับ ท่านอาจารย์ก็กล่าวไว้เสมอว่า นี่แหละคือคนทาง ไม่มีทางอื่น เพราะว่าถ้าไม่ศึกษาคำของพระองค์ ไม่มีทางที่จะดับกิเลสได้เลยแม้แต่นิดเดียวครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น แม้หนทางต้องลึกซึ้ง อริยสัจจธรรมที่ ๔ ไม่ลึกซึ้งก็ไม่ใช่ ไม่รู้อะไร และก็ไม่ใช่จุดประสงค์ของการฟังที่จะเข้าใจเพียงชื่อเพียงคำเพียงจำนวน นั่นไม่ลึกซึ้งเลย

ขอเชิญอ่านได้ที่ ..

จงมีใจดี และจงฟังสุภาษิตโดยเคารพ [รัตนสูตร]

จงฟัง จงใส่ใจให้ดี [เทศนาสูตร]

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่งค่ะ

กราบยินดีในกุศลจิตของ อ.ณภัทร ด้วยความเคารพค่ะ

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์ ด้วยความเคารพยิ่ง

ยินดีในกุศลจิตครับ