การฟังเพื่อเข้าใจ ขณะนี้พูดเรื่องเห็น แต่ว่าไม่ได้รู้ตรงลักษณะใดเลยทั้งสิ้น เป็นขั้นปริยัติ ซึ่งต้องรอบรู้ คือ รู้ทั่ว เข้าใจตามเหตุ ตามผล ตามความเป็นจริง ไม่สงสัยในสิ่งที่ได้ฟัง เพราะมีความเข้าใจ รู้สิ่งที่มีจริงในขณะนั้นตามความเป็นจริง เพื่อละความไม่รู้

ขณะนี้ที่กำลังพูดเรื่องเห็น รู้อะไรตรงไหน รู้ลักษณะอะไรบ้าง แม้สิ่งที่กำลังปรากฏก็ล่วงเลยเป็นสัตว์บุคคลแล้วเพราะคิดแล้ว แม้เห็นขณะนี้ฟังเรื่องเห็น เห็นก็ดับแล้วตลอดเวลา แต่ก็ฟังเสียงมีเสียง แล้วก็มีคิดเรื่องสิ่งนั้นสิ่งนี้อยู่ตลอดเวลา เพราะฉะนั้น การที่จะเข้าใจพระธรรมต้องรู้ว่า เป็นผู้ที่ตรงที่จะรู้ว่าไม่ใช่สิ่งที่ง่าย เพราะว่าธรรมปรากฏตลอดไม่เคยขาดเลย แต่เมื่อใดที่ไม่ได้ฟังพระธรรมจะมีความเข้าใจที่ถูกต้องในสิ่งที่ปรากฏเองไม่ได้ แม้แต่ได้ยินได้ฟังก็ยังต้องไตร่ตรองพิจารณาเพื่อละ พระพุทธเจ้าไม่ได้สอนให้ทำปัญญา ไม่ได้สอนให้ทำวิปัสสนา ไม่ได้สอนให้ทำสติ แต่ว่าให้รู้สิ่งที่มีจริงในขณะนั้นตามความเป็นจริง เพื่อละความไม่รู้

การฟังแล้วก็เข้าใจ ขณะนี้พูดเรื่องเห็น แต่ว่าไม่ได้รู้ตรงลักษณะใดเลยทั้งสิ้น เป็นขั้นปริยัติ ซึ่งต้องรอบรู้คือ รู้ทั่ว เข้าใจตามเหตุ ตามผล ตามความเป็นจริง ไม่สงสัยในสิ่งที่ได้ฟัง เพราะมีความเข้าใจ จะเป็นปัจจัยทำให้มีการเข้าถึงปฏิปัตติ ลักษณะที่เป็นธรรมจริงๆ แต่ละหนึ่งซึ่งกำลังเกิดดับตรงแต่ละหนึ่งด้วย เพราะฉะนั้น ถ้ามีคำถามว่าพูดเรื่องเห็น และเดี๋ยวนี้รู้ตรงอะไร เห็นไหม

ที่มา และ รับฟังเพิ่มเติม ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 906

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ