มโนกรรม และมโนทวาร
โดย เมตตา  8 ก.พ. 2552
หัวข้อหมายเลข 11199

ข้อความในอรรถสาลินี ที่ว่า กุศลเจตนา และอกุศลเจตนา ๒๙ อันเป็นไปในภูมิ ๓

ชื่อว่า มโนกรรม และมโนทวาร เพราะเหตุว่ายังไม่ล่วงออกไปทางกาย หรือทางวาจา

ขอเรียนถามท่านอาจารย์วิทยากรว่า มโนกรรม และมโนทวาร หมายความว่าอย่างไร ทั้งสองอย่างเป็นกุศลและอกุศลกรรมบถหรือไม่ค่ะ ขอความกรุณาช่วยอธิบายค่ะ

ขออนุโมทนาค่ะ



ความคิดเห็น 1    โดย prachern.s  วันที่ 10 ก.พ. 2552

คำว่ามโนกรรม หมายถึง กรรมทางมโนทวาร ไม่ใช่กายกรรม ไม่ใช่วจีกรรมคำว่า มโนทวาร หมายถึง ทางรู้อารมณ์ คือ ใจ ,ทางใจ ในบางแห่งหมายถึงวิถีจิตทางมโนทวารก็ได้ จริงอยู่ในอรรถกถาบางแห่งอธิบายกุศลจิต อกุศลจิตที่เป็นไปในทวารทั้ง ๓ โดยจำแนกชวนวิถีที่เป็นไปทางกาย เป็นกายกรรม (คือการเคลื่อนไหวทางกาย) ชวนวิถีทางวาจา เป็นวจีกรรม (เกี่ยวกับการพูด) แต่ถ้าชวนวิถีที่ไม่เป็นไปทวารทั้ง ๒ ข้างต้น เป็นมโนกรรมทั้งหมด..

สรุปคือ ในบางแห่งคำว่า มโกรรม มิได้หมายถึงกรรมบถก็มี..


ความคิดเห็น 2    โดย เมตตา  วันที่ 10 ก.พ. 2552

ขอความกรุณายกตัวอย่างกรรมทางมโนทวาร ที่ไม่ใช่กายกรรม และไม่ใช่วจีกรรม

ด้วยค่ะ ขอขอบพระคุณค่ะ


ความคิดเห็น 3    โดย prachern.s  วันที่ 11 ก.พ. 2552
ตัวอย่างก็คือ เพียงคิดในใจเท่านั้น ไม่ได้พูด ไม่ได้เคลื่อนไหวทางกาย

ความคิดเห็น 4    โดย เมตตา  วันที่ 11 ก.พ. 2552

ขอขอบพระคุณค่ะ ขอเรียนถามต่อว่ามโนกรรมมีทั้งที่ไม่ใช่กรรมบถ และที่เป็น

กรรมบถ ถ้าเพียงคิดในใจว่าแหวนเพชรของคนอื่นที่เอามาอวดนั้นสวยมาก เกิดความ

อยากได้ซึ่งเป็นความติดข้องอยากได้ธรรมดา แสดงว่าเป็นมโนกรรมที่ไม่เป็นกรรมบถ

ที่จะเป็นปัจจัยให้ปฎิสนธิวิญญาณเกิด (เข้าใจถูกไหมค่ะ) และถ้าหากว่าเป็นความอยาก

ที่มีกำลังแรงเกิดความคิดเพ่งเล็งอยากได้ของของคนอื่นมาเป็นของตน แต่ยังไม่ล่วง

ออกมาทางกายกรรม ขอเรียนถามว่าเป็นมโนกรรมที่จะเป็นปัจจัยให้ปฎิสนธิวิญญาณ

เกิดไหมค่ะ ขออนุโมทนาค่ะ


ความคิดเห็น 5    โดย prachern.s  วันที่ 12 ก.พ. 2552

ถ้ามีกำลังแรงแล้วมักจะล่วงทางกายทางวาจา และถึงกรรมบถ

และเป็นปัจจัยให้นำเกิดในอบายได้ครับ


ความคิดเห็น 6    โดย เมตตา  วันที่ 12 ก.พ. 2552

พอจะเข้าใจแล้วค่ะ ขอขอบพระคุณมากค่ะ

ขออนุโมทนาค่ะ